Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister deze hier:

Tien koperwieken in de tuin op hulstbessen
Margot Kortan heeft van vorige week zondag tot dinsdag zo’n tien koperwieken in haar tuin gezien. Die vogels hebben daar alle besjes van de hulst opgegeten. Op zich is dat heel slim, want de besjes van hulst zijn laat rijp en dus nog goed eetbaar. Besjes van bijvoorbeeld de lijsterbes zijn al overrijp. Dat zou problemen kunnen opleveren voor de koperwieken. In overrijpe besjes ontwikkelt zich alcohol. Dan worden de koperwieken zogenoemde dronkenlijsters. Deze dronkenlijsters zijn een gemakkelijke prooi voor roofvogels, want ze bewegen dan ongecontroleerd en vliegen dan niet snel weg. Later zag Margot nog zeker een honderdtal koperwieken in haar tuin. Wat een feest voor het oog moet dat zijn geweest. In de vroege woensdagochtend vertrokken ze allemaal in noordelijke richting. Volgens mij heeft Margot hier enorm van genoten, dank voor de melding!

Zijn hier bevers actief geweest?
Jolanda Nieuwlands woont in Oisterwijk aan de Voorste Stroom en zag daar laatst boompjes omliggen. Ze vraagt zich af of dit te maken heeft met bevers. Als je heel goed kijkt naar de foto zie je, dat er geknaagd is aan de boompjes waardoor ze omgevallen zijn. Dit duidt er inderdaad op dat daar een bever actief is. Dit knagen doen deze dieren om twee redenen. Ten eerste omdat ze voedsel nodig hebben. De bast van verschillende zachte boomsoorten, vooral wilg, is daar geschikt voor. Natuurlijk levert een omgevallen boom nog meer voedsel op. Ten tweede laten ze die boompjes omvallen zodat ze die kunnen meenemen om er een burcht mee te kunnen bouwen. Daarnaast knagen ze ook aan grote dikke bomen, zodat die ook omvallen, maar dat is om het water vast te houden. Die bomen zijn te zwaar om te verslepen, maar ze zorgen er voor dat die op de goede plek vallen.

Merels woelen heel het gazon om, overal gaten
John Verhelst heeft de laatste tijd last van merels. Die woelen heel het gazon om. Hij vraagt zich af hoe hij van hen af komt. Volgens mij zijn de merels niet de schuldige, maar wat zich in de bodem van zijn gazon bevindt. Ik denk namelijk dat hij veel emelten, larven van langpootmuggen, onder zijn gazon heeft zitten. Merels lusten die heel graag.

Dus de overlast van merels, die pikken in het gazon, is eigenlijk overlast aan een groot aantal emelten. Hoe kom je daar vanaf? Het beste is dat John eens gaat rondneuzen op de website van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD). Voor het gemak heb ik hier de link naar de speciale pagina over emelten geplaatst.

Is dit de groene knolamaniet?
Pieter Stokkermans kwam tijdens een wandeling een ronde paddenstoel tegen, die er groen uitzag. Hij vroeg zich af of dit de beruchte groene knolamaniet is. Als je heel goed kijkt naar de foto zie je geen steel aan de paddenstoel. Dus is het zeker geen amaniet, want die hebben een hoed en een steel (zie de foto van de vliegenzwam).

Wat Pieter wel zag, is een groen uitgeslagen aardappelbovist. Dit komt vaker voor bij aardappelbovisten, maar normaal gesproken zijn ze geel van kleur. De vorm is in principe half bol- of knolvormig, maar bijna altijd afgeplat van boven. Wat je dus boven de grond ziet, is het vruchtlichaam en in dat vruchtlichaam zitten de purperzwarte sporen. Deze sporen komen eruit via een gaatje aan de bovenkant, wat in het vruchtlichaam komt als de sporen rijp zijn. Regen of er tegen de aardappelbovist aanlopen zorgt dat er voor dat er een wolk sporen naar buiten komt. Vaak noemen de mensen de aardappelbovist ook wel plofzwam.

Vleermuis op de muur, wat nu?
Berny Fransen stuurde mij een foto van een vleermuis op een muur. Hij vraagt zich af wat te doen. Mijn antwoord is: in eerste instantie niets. Zo te zien is dit een gewone dwergvleermuis. Wellicht is het diertje voor het eerst naar buiten gekropen en heeft het de weg terug naar een veilig onderkomen nog niet gevonden. De foto is van 29 januari en ik denk dat de dag daarna deze vleermuis weer weg was. Gewone dwergvleermuizen behoren met een maximale lengte van vijftig millimeter tot een van de kleinste vleermuissoorten in Europa. Op het menu van deze vleermuizen staan voornamelijk kleine insecten zoals muggen, schietmotten, motten en gaasvliegen. In principe vangen ze in een nacht ongeveer driehonderd van deze prooidiertjes. Ze komen daarvoor zo ongeveer dertig minuten na zonsondergang naar buiten en blijven dan gedurende acht uur aan een stuk door jagen.

Waar nestelen vinken, zie ze nooit in nestkastjes?
Piet van Veen wil weten waar de vinken nestelen, want hij ziet ze nooit in de nestkastjes. Dat klopt. Vinken nestelen niet in nestkastjes, maar in hagen, struiken of bomen. Ze maken hun bekervormige nesten heel kunstig en stevig, goed verborgen hoog in bomen. Tegen een tak of in een dichte struik. Je kunt ze overigens op veel locaties tegenkomen, want ze broeden in bossen, parken, tuinen en andere plaatsen waar bomen staan. Ze maken hun nesten van mos en gras. De nesten worden tenslotte met dierenhaar en veren afgemaakt. Vanaf april, soms eerder, tot juli hebben ze vaak twee broedsels.

Wild in Nederland: bedrijvige bever – AVROTROS
De bever is met een kop-romplengte van zeventig tot honderd centimeter het grootste knaagdier in Europa. Bevers waren in 1826 in Nederland uitgestorven. Sinds 1988 is een aantal organisaties (waaronder het Wereld Natuur Fonds en terreinbeherende organisaties en overheden) begonnen met het uitzetten van bevers. Inmiddels is dit weer een vrij algemene soort hier. Bevers worden vaak verward met de beverrat, de muskusrat en soms met de otter. In moerassen, bij beken, plassen en rivieren die voldoende begroeid zijn met bomen en struiken is dit grootste knaagdier van Europa te vinden.

Ratten op het vogelvoer en in de pindakaaspot, wat te doen?
Kees van Dongen zag tijdens een avond een rat rond het vogelvoer scharrelen, met name in de buurt van de pindakaaspot. Daar is hij niet blij mee, dus vraagt hij mij wat hij hiertegen kan doen. Als er in je buurt ratten zijn, kun je het best open potten met pindakaas binnen neerzetten. Ratten en muizen zijn namelijk dol op pindakaas. Daarnaast is het goed om te zorgen, dat er geen vogelvoer op de plank ligt in de nacht. Voer daarom zoveel vogelvoer dat het op is voordat het donker gaat worden. Laat je dit liggen en gaat het regenen in de nacht, dan heb je kans dat het voer gaat schimmelen. Dit kan funest zijn voor vogels als ze dat oppikken. Je kunt daarom beter minimaal vogelvoer geven. Je hoeft niet bang te zijn dat ze tekort komen. Hier geldt dus ook duidelijk, overdaad schaadt.

Steeds meer dode bomen met een oranje gloed
Katja van der Velden ziet in de bossen steeds meer bomen met een oranje gloed op de stammen. Ze stuurde mij een foto met de vraag: wat is dit? Het klopt dat er in onze Brabantse bossen steeds meer oranje gekleurde bomen staan. Vooral op dode staande en liggende bomen. Op levende bomen komt deze alg ook op de schors voor, maar dat zie je toch minder. De naam van deze oranje alg is oranje boomalg. Voorheen zag je dit nooit in onze bossen. Maar zo’n vijftien jaar geleden is deze boomalg vanuit het zuiden van Europa, onder meer vanuit Portugal, naar Nederland gekomen. Dit dankzij opwarming van de aarde en toch ook door de schonere lucht. Voordat deze oranje boomalgen in ons land aanwezig waren, zag je enkel groene algen. Onder de naam algen, ook wel wieren genoemd, valt een grote diverse groep organismen. Het gemeenschappelijke wat algensoorten hebben, is dat ze - net zoals planten - hun energie halen uit zonlicht waarbij ze tegelijkertijd zuurstof produceren. Voor de rest zijn er heel veel verschillen tussen de onderlinge algensoorten.

Rubriek mooie foto’s
In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die gemaakt is door Jenny Wiedlewsky. Zij legde een van de luidruchtigste bosvogels vast. Een boomklever, hier rustig zittend op een boomstam.

Natuurtip
Zondag 11 februari wordt een Valentijnswandeling door de Loonse en Drunense Duinen georganiseerd. Deze duurt van tien uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags

Nu het bijna Valentijnsdag is, zit de liefde in de lucht. De natuur maakt zich op voor een nieuw begin. Dieren laten zich meer zien en zijn op zoek naar het andere geslacht. Hoe gaat die hofmakerij in zijn werk? Geven dieren elkaar ook cadeautjes, net zoals mensen? Is de partner wel te vertrouwen? Hoe doen egeltjes het eigenlijk? Dit en nog veel meer kom je te weten tijdens deze afwisselende excursie.

Meer informatie:
• Aanmelden verplicht en kan via deze link.

• Vertrekpunt is de parkeerplaats Bosch en Duin aan de Schoorstraat 50 in Udenhout.

• Leden van Natuurmonumenten betalen voor deelname zeven euro, niet-leden tien euro.

• Trek stevige wandelschoenen aan!

• Wandelen in de duinen is altijd wat pittiger, door het losse zand op sommige delen.

• Draag kleren die passen bij het weer.

• Controleer jezelf achteraf altijd op teken!

• Honden mogen niet mee tijdens deze excursie.