“Hier adem ik vrij en voel ik mij gelukkig”, zei koning Willem II ooit over Tilburg. En op die uitspraak blijven ze trots in de stad. Niet voor niks hangt de gevleugelde uitspraak er groot aan de gevel van het paleis/ raadhuis. Het paleis dat in opdracht van Willem II werd gebouwd, maar ook het paleis waar hij nooit heeft gewoond. “De koning stierf twee weken te vroeg”, legt stadsgids Marcel de Reuver uit. “In de hal van het paleis werd zijn lichaam opgebaard en daar kon de Tilburgse bevolking afscheid nemen.”

Volgens De Reuver was de stad in rouw: “Van de gewone man tot de notabelen, iedereen hield van de koning.” Met smaak dist hij een anekdote op die dat illustreert: “De koning komt op een regenachtige dag aan bij Herdgang De Rijt, een paar armzalige huisjes. Daar wil hij schuilen. Hij klopt aan bij Vrouwke van Est en zij heeft niet in de gaten dat het de koning is. Dus hij vraagt haar: ‘Wa vinde gij nou eigenlijk van dieje koning hier?’ ‘Da’s zónne fijne man’, zegt zij. Waarop hij zegt: ‘Ik vind het eigenlijk niks. Die hoort hier toch niet thuis?’”

“Uiteindelijk wordt Vrouwke van Est zó kwaad dat ze een bezem pakt en hem haar huis uit jaagt: ‘Gij komt hier nôôt meer terug!’ Drie dagen later wordt er op de deur geklopt en wordt er een nieuw ameublement bezorgd met een briefje erbij: ‘En de volgende keer hoop ik niet meer op unne emmer te hoeven zitten. De koning.’ Dat geeft wel aan hoe geliefd hij bij de gewone, simpele Tilburger was.”

In het nieuwe stadhuis is op de benedenverdieping een hele wand ingericht die de herinnering aan Willem II levend houdt. Blikvanger is een prachtig glas-in-loodraam waarop de koning te paard is afgebeeld, met achter hem de Heikese Kerk en het huis waar hij overleed. Ook uniek: zijn huwelijksportret. Het enige schilderij waarop hij met zijn echtgenote, Anna Paulowna, is afgebeeld.

Getrouwd of niet, over de koning gaan ook veel geruchten. Hij was biseksueel en hij had een losbandig seksleven. Maar een hot issue zal dat tijdens de stadswandeling niet zijn, zegt Petra Robben van het Stadsmuseum: “In Tilburg willen we niet dat dat hét verhaal zal zijn. Iedereen mag hier zijn wie hij is. Je gaat niet een verhaal op die manier spannend of suggestief maken. Ja, hij was biseksueel. Punt.” De Reuver vult aan: “In de rondleiding worden vaak vragen gesteld en die gaan we niet uit de weg. We doen er niet moeilijk over, maar het moet iets gewoons zijn.”

Toch was het in die tijd, de achttiende en negentiende eeuw, zondig. Biseksualiteit werd sodomie genoemd. Robben: “Hij had het in politieke zin niet gemakkelijk, er wordt gezegd dat hij ermee gechanteerd werd. Maar daarom zei hij ook: in Tilburg voelde ik me vrij en gelukkig. Hier kon hij zijn wie hij wilde zijn. Dat vinden we ook een mooie nalatenschap en dat willen we als Tilburg ook uitstralen.”

Toen de koning zich in maart 1849 niet lekker voelde, wilde hij zich bewust terugtrekken in Tilburg. Zijn lijfarts ontraadde het hem, maar hij zette door en stapte in zijn koets. In Tilburg verslechterde zijn gezondheidssituatie en overleed hij. Na zijn dood werd er, zoals toen gebruikelijk was, een dodenmasker van zijn gezicht gemaakt. Het afgietsel daarvan is te zien in de tentoonstelling in het stadhuis dat wordt bezocht tijdens de stadswandeling.

Het Tilburgse stadsmuseum organiseert vanaf woensdag 12 maart acht wandelingen in de voetsporen van koning Willem II. Meedoen is gratis, meer informatie vind je hier.