Zo praat je met kinderen over een familiedrama: 'Blijf altijd eerlijk'

8 maart om 19:00 • Aangepast 19 maart om 02:01
nl
Een familiedrama is niet te begrijpen, laat staan dat je het aan kinderen kunt uitleggen. Maar als het in je omgeving gebeurt, kom je er als ouders en leerkrachten niet onderuit. Hoe praat je met kinderen over zulke aangrijpende gebeurtenissen? "Wijs ze erop dat het vreselijk is wat er is gebeurd. En dat zoiets ontstaat door heel groot verdriet, dat we ons niet voor kunnen stellen."
Profielfoto van Lobke Kapteijns
Geschreven door

De gebeurtenissen in Boekel zijn een tragedie. Iets wat niet vaak gebeurt maar heel soms dus wel. Mea Willart is al twintig jaar rouw- en verliestherapeut. Ze begeleidt mensen met rouw en wordt ingezet op scholen als er sprake is van een overlijden of ander groot verlies. Ze legt in het algemeen uit hoe kinderen en volwassenen met rouw om kunnen gaan.

"Kinderen van vier rouwen anders dan die van tien. Het ligt eraan in welke fase van ontwikkeling ze zitten", legt ze uit. “Als kinderen twaalf jaar zijn, reageren ze soms al meer als een volwassene. Ze kunnen bang zijn voor wat ze voelen en stoppen het weg. Jongere kinderen weten heel goed hoe je moet rouwen. Ze zijn even heel verdrietig en gaan dan weer verder. Zij stoppen het niet weg en dat is heel goed.”

"Mama, ga jij ook dood?"

Willart ziet vaak dat mensen het moeilijk vinden om over de dood te praten. Ze gaat op scholen daarom als eerste het gesprek aan met medewerkers en ouders. “Wat raakt je zo? Wat maakt je zo bang, boos of verdrietig en wat doet het met jou? Als je zelf angst voelt, wil je dat niet bij het kind neerleggen. Daarom is het goed om daarover te praten.”

Om een goed gesprek te voeren met kinderen over zo’n moeilijk onderwerp, is het volgens haar belangrijk om van tevoren af te stemmen wat je precies wilt vertellen. “Spreek af wat de feiten zijn. En overlaad kinderen niet met details waar ze niet naar vragen.”

Maar kinderen zijn uiteraard niet te beroerd om zelf met moeilijke vragen te komen. "Belangrijk is dat je altijd eerlijk blijft. Als je kind vraagt: ‘Mama, ga jij ook dood?', dan kun je niet zeggen dat dat nooit gebeurt. Je kunt wel zeggen: ‘Ja, dat zou kunnen maar dat ben ik echt nog niet van plan, want…’ Dan merkt je kind dat het uitzonderlijk is, wat er is gebeurd.”

"Kinderen kunnen de meest gekke dingen bedenken."

De rouwtherapeute heeft een tip voor als er vragen zijn waar je echt van schrikt. “Vraag dan wat het kind zélf denkt. Hoe denk jij dat het gegaan is? Dan komt het ‘magisch denken’ van kinderen wel eens om de hoek kijken. Ze kunnen de gekste dingen bedenken. Dan kun je meteen zeggen dat het niet klopt. En als het wel waar is, zeg je dat en praat je erover.”

Maar ook als je géén antwoord hebt op moeilijke vragen, kun je daarover het beste eerlijk zijn. “Je mag tegen kinderen zeggen: 'Ik weet het ook niet.' Je hoeft als ouders niet alles te weten. Soms kan het helpen om samen met je kind op zoek te gaan naar het antwoord.”

Het gesprek aangaan en emoties de ruimte geven, is volgens haar belangrijk. Ook al komt er een moment dat het onderwerp rustig naar de achtergrond verdwijnt. Dat is volgens haar heel normaal. Pas als kinderen totaal ander gedrag gaan vertonen, is er actie nodig.

“Als ze heel stil worden of juist heel druk of als ze weer in bed gaan plassen, let dan op. Vraag je af: wat heeft het kind nodig om zich weer veilig te voelen of is er misschien professionele hulp nodig?”

Een mooi symbool om de dood bespreekbaar te houden, vindt ze een ‘levensboom’. “Kies een boom of zet takken in de klas waar ze briefjes met verdrietige teksten in kunnen hangen. Maar ook blije verhalen hang je erin. Het verlies krijgt dan een plaats in de boom naast de mooie momenten, precies zoals het leven is."

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!