Iedere zondag is er een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Een kaalgevreten reiger, maar wie is de dader?
Mari de Wit vond tijdens een wandeling in de omgeving van Gemert een dode en kaalgevreten blauwe reiger. Hij vroeg zich hoe de vogel aan zijn eind is gekomen. Of de reiger gedood is of uit zichzelf is gestorven, is lastig te zeggen. Waarschijnlijk gaat het om het laatste, anders hadden er veel meer losse veren moeten liggen door het gevecht.

Daarna zijn er zeker verschillende soorten aaseters op afgekomen, zoals buizerds, kraaiachtigen. Maar ook andere vogels pikken graag een stukje mee. Ook zoogdieren zijn dol op een dood hapje. Als je naar de pennen kijkt, zijn de veren afgebeten en niet geplukt. Frans vermoedt dat een vos de boosdoener is, maar het kan ook een marterachtige zijn.

Witte bollen op een oude berk, zijn dat zwammen?
Pieter Hermsen zag in het Eindhovense natuurgebied Dommeldal een paar witte bollen op een oude berk en hij vroeg zich af wat dat was. Als je goed kijkt, zie je dat het bolletje geen gladde buitenzijde heeft. We hebben hier te maken met de boompuist, het vruchtlichaam van de zwam.

Eerst zijn de bollen wit en borstelig behaard, later verandert de kleur naar grijsbruin en poederachtig. Boompuisten kom je vooral tegen op dode stronken van naaldbomen, vooral fijnsparren en grove dennen, maar ook op enkele loofbomen, en het liefst op rottende delen. De vruchtlichamen groeien individueel of in kleine groepen.

De zwam is een saprofyt en zit dus op dood hout, waar deze bruinrot veroorzaakt.

Aalscholvers en een vijver, dat gaat niet goed samen
Marieken Swinkels heeft vragen over 'aagolvers', maar ik denk dat ze aalscholvers bedoelt. Dit zijn vrij grote vogels met een maximale lengte van een meter en een spanwijdte van maximaal 149 centimeter. Het zijn echte vissers, die met hun lange snavel met haakvormige punt gemakkelijk een vis aan de haak kunnen slaan.

Als aalscholvers niet aan het duiken zijn naar eten, of gewoon lekker in het water aan het dobberen zijn, zie je ze vaak met uitgespreide vleugels op een paal staan. Dit gebeurt meestal na een duikvlucht in het water. Ze laten dan hun verenkleed drogen.

Helaas heeft Marieken in haar vijver veel mooie vissoorten en ziet zij de aalscholver daarom liever niet bij die vijver. Nu is de vogelsoort beschermd in Nederland, dus wat dan? Het beste is om netten te plaatsen over de vijver. Je kunt ook reflecterende middelen inzetten om de aalscholvers af te schrikken. Daarnaast werken akoestische en visuele afschrikmiddelen ook goed tegen deze enthousiaste viseter.

Op de achterlamp van een net gekochte auto zit een diertje, wat is het?
Nel Verkooijen zag in de achterlamp van haar net gekochte auto een insect zitten en ze wilde graag weten wat het was. Zelf dacht ze aan een sprinkhaan, maar waarschijnlijk is het een dode strontvlieg vanwege de grote ogen en vleugels.

Strontvliegen zijn niet zo’n grote insecten, met hun maximale grootte van tien millimeter. Ze zijn in het algemeen bruingeel van kleur, soms wat meer richting oranje. De vrouwtjes zijn vaak lichtgroen getint. Opvallend zijn de grote rode ogen en de korte voelsprieten, die recht naar voren steken.

Zo plant de Alpenwatersalamander zich voort – Thijmens Natuurcollege
Publicatie: 14 mei 2022

De Alpenwatersalamander is onder water herkenbaar aan zijn fel oranje ongevlekte buik. De mannetjes zijn in het voorjaar donkerblauw met een zwart-wit geblokte rugkam en een band van zwarte stippen op de flanken. De vrouwtjes hebben een meer blauwgrijze tot grijsgroene kleur en lijken vaak gemarmerd.

Het voorjaar is begonnen en dan gaan de Alpenwatersalamanders trekken. Ze hebben overwinterd op de oevers en inmiddels zijn ze wakker geworden en gaan ze op zoek naar water waar ze zich kunnen voortplanten. Als je heel rustig wacht, dan kun je ze zien, want af en toe komen ze naar boven om zuurstof te halen.

Weet jij wat dit voor een vogeltje is? Het tikt de hele dag tegen het raam van ons kantoor
Roland van Leest zag de hele dag een vogeltje tegen het raam tikken. Wat is dit voor nieuwsgierig beestje? Aan het kopje te zien is het een staartmees en heeft het tikken tegen het raam te maken met territoriumgedrag. De staartmees ziet zichzelf vanwege de spiegeling in het raam en denkt dat het een andere staartmees is, een concurrent.

Het is voor de vogels al volop lente, dus zijn groepjes mezen uit elkaar gevallen en vormen ze weer koppels. Overal zie je nu in de tuinen mezenkoppeltjes die willen gaan paren en nestelen. Zien ze een vijand, dan vallen ze die aan. Dit kan dus ook een spiegelbeeld zijn. Wellicht kan Ronald eens kijken of, als het rolgordijn dicht is, het raam toch een spiegelbeeld blijft geven.

Als dat zo is, blijft zo’n staartmees bezig. Want dan heeft die voor zijn gevoel een concurrent ontdekt, en dat zit dan ingeprent in het geheugen.

Alpenwatersalamander bij de koikarpers in de vijver, hoe krijg je die er uit?
Bjorn Denissen heeft een vijver waar regelmatig Alpenwatersalamanders in zitten. Hij had eerst niet in de gaten dat deze diertjes een land- en een waterfase hebben. Daarnaast ziet hij ze vaak ronddobberen in zijn vijver en hij vreest dat ze er niet uit kunnen klimmen. Moet hij ze eruit halen?

Als eerst even over de landfase en de waterfase, want dat klopt. Zijn foto is er één van de landfase. Je ziet een donkergrijs diertje met gele streepjes midden op de rug, maar de buik is wel helder oranje. In de waterfase zijn beide diertjes (man en vrouw) mooi blauw gekleurd behalve aan de onderzijde, want die is helder oranje.

De mannetjes hebben een paarkleed, bestaande uit een helderblauwe kleur aan de flanken en de staart, een lage rugkam die licht van kleur is met donkere ronde vlekken. Deze loopt ononderbroken over in de staartzoom.

Als de diertjes inderdaad niet uit de vijver kunnen, dan zou ik ergens plantenmateriaal op de rand neerleggen, waardoor ze er zelfstandig uit kunnen klimmen. Een trapje of plankje zou nog beter zijn, maar misschien is Bjorn bang dat zo rovers makkelijker bij de karpers kunnen komen. Ze zelf er uit proberen te halen, levert veel stress en is niet goed voor de diertjes, maar als het niet anders kan, dan moet het maar.

In een oude stomp zitten transparante bolletjes, zijn dat eitjes?
Corry Duindam zag midden in een oude stronk transparante bolletjes en ze vroeg zich af wat dat waren. Volgens mij zijn het eitjes van een slak. Slakkeneitjes zien eruit als glazige, een beetje witte doorschijnende bolletjes, die heel zacht en dus kneedbaar zijn.

In principe leggen slakken eitjes, afhankelijk van de temperatuur, van begin maart tot april onder de grond of in vermolmende boomstammen. Overigens kun je ze ook vinden in bloempotten of bloembakken, maar dus in principe niet zichtbaar.

Na drie weken komen de eitjes uit en dan duurt het nog twee maanden voordat het volwassen slakken zijn. De volwassen slakken van het vorige jaar overwinteren en verstoppen zich tussen spleten, onder hout of in de bodem.

Rubriek mooie foto’s
Madeliefje in volle glorie.

Natuurtip - Wandeling vogelgeluiden in het bos
Zondag 31 maart vanaf 08.00 uur tot 10.00 uur

Lente, vogelgeluiden seizoen
De lente is de beste tijd om vogels te horen. De mannetjes zingen uit volle borst om een vrouwtje te lokken en om hun soortgenoten te laten horen dat hun plekje bezet is. Ook als ze al een paartje gevormd hebben, zingen de mannetjes nog elke dag om dat plekje bezet te houden. Vogels zingen vooral vroeg in de ochtend, als het nog wat te donker is om eten te zoeken.

Daarom begint onze excursie redelijk vroeg. Nog beter zou zijn als we om zes uur begonnen, maar dat willen we u niet aandoen. Acht uur dus. De lente heeft nog een voordeel voor een vogelexcursie: er zit nog niet veel blad aan de bomen. Daardoor kunnen we de zingende vogel beter zien tussen de takken. Neem een verrekijker mee om ze goed te kunnen bekijken.

Brabantse Wal
Een van de plaatsen op de Brabantse Wal waar volop bosvogels wonen, is het landgoed Mattemburgh. Onze excursie begint in het tunneltje van de Antwerpse Straatweg naar Zuidgeest. Vanaf daar lopen we oostwaarts dieper het bos in, de vogels tegemoet en verder weg van het geraas van de A4.

Meer informatie:
• Aanmelden niet nodig

• Meer informatie; email: [email protected]

• Vertrekplek Zuidgeest – Dubbele Dreef Antwerpsestraatweg Bergen op Zoom

• Deelname is gratis

• Goed schoeisel is aan te raden

• Kleed je op het weer

• Honden mogen niet mee

• En neem in ieder geval een verrekijker mee