Tussen 2006 en 2009 werd Nederland getroffen door de grootste Q-koortsuitbraak ooit. Er zijn sinds 2016 geen bedrijven met schapen of geiten meer geweest waarvan officieel is vastgesteld dat ze besmet waren. Tot nu dus, in Brakel. Maar er is wel een groot verschil met de situatie van jaren geleden: ditmaal worden de risico's voor de volksgezondheid in Brakel door het RIVM als laag ingeschat. Met andere woorden: omwonenden hoeven zich niet veel zorgen te maken.

Vaccinatieplicht
Dat heeft te maken met de strengere vaccinatieregels die in 2010 zijn ingevoerd. Voor houders van meer dan vijftig schapen of geiten geldt sindsdien een vaccinatieplicht. De precieze regels vind je hier. Er zijn namelijk wat uitzonderingen.

Eigenlijk zou je ook de Q-koortsuitbraak in Brakel een uitzondering kunnen noemen. Sinds 2016 zijn er namelijk geen bedrijven in Nederland meer geweest waar een officiële besmetting van geiten of schapen is geconstateerd.

Dat het zo lang is geleden, laat volgens demissionair minister van Landbouw, Piet Adema, zien dat het belangrijk is dat de vaccinatieverplichting en controles goed worden nageleefd. De NVWA doet overigens nog onderzoek naar de oorzaak van de vondst in Brakel. De Q-koorts kwam daar twee weken geleden aan het licht tijdens een reguliere controle.

De bacterie werd gevonden in de tankmelk van het bedrijf. Waarschijnlijk van een of enkele jonge dieren die niet gevaccineerd waren, meldt het ministerie. Er wordt nog onderzocht of de eigenaar nalatig is geweest, want de dieren hadden volgens de regels wel gevaccineerd moeten zijn. Het besmette bedrijf telt in totaal 83 volwassen dieren en 45 lammeren. Het merendeel is wel gevaccineerd.

'Laag risico'
Dan resteert nog een andere vraag: waarom is er geen reden tot grote zorgen voor de volksgezondheid na de Q-koortsvondst in Brakel? De Q-koorts is immers een dodelijke ziekte waar je ook chronisch ziek van kunt worden.

In Nederland gaat het RIVM over de volksgezondheid. Volgens dit rijksinstituut zou het risico voor de volksgezondheid in dit geval laag zijn. Dat komt onder meer omdat veel schapen op het bedrijf gevaccineerd zijn - enkel een klein deel niet. Ook blijkt vooralsnog uit het onderzoek dat er slechts één of enkele dieren Q-koortsbacteriën uitscheiden. Niet alle schapen lijken dus besmet.

Voor mensen die in direct contact komen met de schapen is het risico op besmetting wél aanwezig. Daarom is voor het bedrijf in Brakel het bezoekersverbod ingesteld. Ook heeft de NVWA de eigenaar van het bedrijf informatie gegeven over persoonlijke beschermingsmaatregelen. “Uiteraard wordt contact gehouden met de GGD en het RIVM en worden de risico’s steeds gemonitord”, schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer.

Niet iedereen optimistisch
Er is kritiek op het huidige beleid. Q-Uestion, een stichting die de belangen behartigt van mensen met Q-koorts, vindt dat er niet genoeg gecontroleerd wordt of boerenbedrijven de vaccinatieregels wel goed en tijdig naleven.

“Je hoeft niet eens verplicht te vaccineren als je minder dan vijftig schapen hebt. Er zijn ook heel veel bedrijven die te laat vaccineren. Dan krijg je dit", vertelde voorzitter Caroline van Kessel donderdagochtend in radioprogramma WAKKER! van Omroep Brabant.

Q-uestion eist al jaren excuses van de overheid voor hoe Q-koortspatiënten en nabestaanden van slachtoffers zijn behandeld. Eerder deze maand besloot Provinciale Staten om geen excuses aan Q-koortspatiënten te maken voor de trage reactie tijdens de uitbraak tussen 2006 en 2010.

DIT VIND JE VAST OOK INTERESSANT:

Q-koorts duikt weer op, klap voor slachtoffers: 'Dit is wat we vreesden'

Oud-patiënten vinden dat de overheid meer kan doen in de strijd tegen Q-koorts