PFAS is de verzamelnaam van dit spul. Ze heten ook wel ‘forever chemicals’, omdat ze nauwelijks afbreekbaar zijn in het milieu. Teveel PFAS in een lichaam kan kanker veroorzaken. De cijfers komen uit onderzoek van Pointer, het journalistiek onderzoeksplatform van KRO-NCRV.

In opdracht van het rijk moeten alle provincies voor het einde van het jaar een lijst opstellen met PFAS-locaties. Het doel is om te achterhalen welke stukken grond zijn vervuild met PFAS. Drie provincies konden nog niet vertellen hoeveel plekken zij op het oog hebben. Flevoland heeft de minste locaties die misschien een gevaar vormen voor de volksgezondheid.

Meeste locaties in Brabant
De provincie Noord-Brabant onderzoekt veruit de meeste PFAS-bronnen (851). Ze doet dit volgens Pointer ook breder dan andere provincies. Het is een uitvloeisel van beleid dat twee jaar geleden is ingezet.

Waar precies de mogelijk vervuilde locaties liggen, wordt niet verteld. Het gaat om plekken waar de meest uiteenlopende produkten zijn gemaakt: van textiel tot foto's en van halfgeleiders tot verf. Maar ook militaire brandweeroefenlocaties, vliegvelden, stortplaatsen, waterzuiverings- en afvalverbrandingsinstallaties worden bestudeerd. Mogelijk heeft er ook PFAS in bestrijdingsmiddelen gezeten. Daarom worden land- en tuinbouwpercelen tegen het licht gehouden.

De provincie gaat ervan uit dat nog meer locaties zullen worden onderzocht. Het daadwerkelijke bodemonderzoek is overigens nog nergens begonnen. Dat gebeurt pas nadat duidelijk is waar de plekken liggen, die de meeste risico's voor de volksgezondheid hebben. Dat zullen er in eerste instantie een stuk of twintig zijn.

Wat is PFAS?
PFAS is water-, vet- en vuilafstotend. Het zit in verschillende producten, zoals smeermiddelen, voedselverpakkingsmaterialen, blusschuim, antiaanbaklagen van pannen, kleding, textiel en cosmetica.

Ook wordt het gebruikt in de industrie. Om de meest ernstige PFAS-locaties op te ruimen, trekt het rijk 23 miljoen euro per jaar uit (tot 2030).

PFAS wordt gevonden op de meest uiteenlopende plekken. Er is pas nog PFAS aangetroffen in onder meer het Brabantse deel van het Biesboschgebied. Dit leidde tot de oproep om geen eieren bij hobbyboeren te kopen, omdat die teveel PFAS zouden kunnen bevatten.

'Geen groenten uit tuinen'
In 2021 adviseerde het RIVM mensen om geen groenten te eten uit het volkstuincomplex aan de Sluisdijk in Helmond. Er zat te veel PFAS in, afkomstig van het bedrijf Custom Powders in Helmond.

De Gezondheidsraad wil dat de overheid PFAS bij burgers gaat testen. Elf organisaties, waaronder SchipholWatch en brandweervrijwilligers, stellen de Nederlandse staat verantwoordelijk voor de verontreiniging en gezondheidsschade. Zij vinden dat de staat niet aan de zorgplicht voldoet.

Pointer besteedt zaterdagmiddag 4 mei om 14.00 uur bij KRO-NCRV op NPO Radio 1 aandacht aan de PFAS-studie.

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

Ruzie over afgraven van volkstuintjes met PFAS: 'Onze wereld gaat kapot'