Ooit begon de Europese Unie als een puur economische samenwerking. Inmiddels is de unie uitgegroeid tot een machtsblok waarin politieke samenwerking het hoofddoel is geworden. Met die groei is het knap lastig geworden om de uit de kluiten gewassen organisatiestructuur van de EU te begrijpen.

De Europese Unie bestaat uit zeven organen. Net als in andere democratisch ingerichte landen of organisaties, is de macht binnen de EU dus niet in handen van één persoon of instantie.

Het Europees Parlement
Het Europees Parlement is het enige orgaan waarvoor wij kunnen stemmen. Het Europees Parlement heeft - net als de Eerste en Tweede Kamer in Nederland - de taak om democratische controle uit te oefenen op de Europese instellingen. Ook stemt het parlement voor of tegen wetsvoorstellen. Het Europees Parlement bestaat na de komende verkiezingen uit 720 leden. Deze Europarlementariërs worden als volgt gekozen:

• Elk land heeft een aantal zetels om te verdelen op basis van het aantal inwoners. Bij de komende verkiezingen zijn dat er voor Nederland 31, twee meer dan bij de vorige verkiezingen.
• Deze zetels worden verdeeld bij verkiezingen op nationaal niveau waar nationale partijen (zoals D66, CDA, VVD etc.) aan meedoen.
• Nadat de zetels zijn verdeeld, sluiten de gekozen parlementariërs zich aan bij een Europese groep in het parlement.

Nu ziet die zetelverdeling in het Europees Parlement er nog zo uit:

En bij deze Europese groepen zijn Nederlandse partijen aangesloten:

De Europese Commissie
De Europese Commissie kun je vergelijken met een kabinet. Als uitvoerende tak, stelt de Commissie nieuwe wetgeving voor, stelt ze de begroting op en voert ze het beleid uit in opdracht van het parlement.

De commissie bestaat uit 27 commissarissen, één uit elk EU-land. Net als onze ministers en staatssecretarissen hebben de commissarissen allemaal een eigen taak. EU-landen dragen een kandidaat-commissaris voor, die moet worden goedgekeurd door de Europese Raad en het parlement. Namens Nederland is Wopke Hoekstra (CDA) momenteel Eurocommissaris. Zijn portefeuille: de Europese Green Deal.

Raad van Europa
In de Raad van Europa komen ministers uit alle lidstaten samen om, net als het parlement, te stemmen over wetsvoorstellen van de commissie. Welke ministers er in de raad bijeenkomen, hangt af van het wetsvoorstel. Zo besluiten de ministers van Landbouw bijvoorbeeld over mest en bestrijdingsmiddelen, en de ministers van Veiligheid en Justitie over migratie. De gemaakte afspraken zijn bindend voor de lidstaten.

Europese Raad
Naast de Raad van Europa is er ook de Europese Raad. Daarin komen de regeringsleiders van alle lidstaten bijeen om te praten over de prioriteiten en de politieke koers van de EU. Voor Nederland is dat nu nog demissionair premier Rutte.

Het Europees hof
Het Europees hof van Justitie bestaat uit 27 rechters (één uit elke lidstaat) en controleert of landen zich aan de Europese wet houden. Daarnaast zorgt het hof ervoor dat landen de Europese wet niet verschillend toepassen.

De Europese Centrale Bank
De ECB is de centrale bank van de landen van de Europese Unie die de euro gebruiken. Ze heeft als belangrijke taak om de stabiliteit van de Eurozone te bewaren. De ECB houdt ook toezicht op de banken in de Eurozone en gaat over de productie en uitgifte van de eurobankbiljetten.

De Europese Rekenkamer
Dit orgaan controleert de inkomsten en uitgaven van de EU en kijkt of het geld op de juiste manier wordt besteed. In de Europese Rekenkamer zitten 27 mensen, één uit elke lidstaat. Deze 'commissie' van de rekenkamer beschikt over een enorm ambtenarenapparaat, onder wie zo'n 250 accountants.

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

Weet je niet op welke partij je moet stemmen? Vul dan hier de stemhulp van Kieskompas in