Defensie, en daarmee de vliegbasis, maakt volgens Schipmölder nu een enorme omslag mee. Van jarenlang bezuinigen naar groei. Bijzonder om dan de baas te zijn, geeft hij toe. Maar hij voelt ook de druk: “Ik vind de ontwikkelingen in de wereld buitengewoon zorgelijk. En ik voel de verplichting om met onze helikopters inzetbaar te zijn.”

25 jaar lang draaide het bij Defensie om vredesoperaties. “Die waren makkelijker, omdat de tegenstander minder sterk is.” Hoe anders is dat met die nieuwe tegenstander, Rusland: “Nu moeten we altijd klaarstaan op een heel hoog niveau. Steeds meer mensen staan op afroep klaar voor als we direct betrokken raken bij het conflict. En als je niet wint, verlies je ook meteen. Dus we moeten alles op alles zetten om te winnen.”

Schipmölder is sinds eind 2022 de baas van het Defensie Helikopter Commando. Gilze-Rijen is de grootste vliegbasis, daarnaast zijn er bases in Den Helder, Deelen en Texas (VS).

De manier van werken is enorm veranderd, weet Schipmölder: “Vroeger stuurden we eenheden van vier tot acht helikopters naar Irak, Afghanistan of Mali. Nu moeten het twee of drie keer zo veel helikopters zijn. En er is meer munitie nodig. En reserveonderdelen.”

Maar als helikoptereenheden meer geoefend moeten zijn, is er automatisch ook meer overlast voor de omgeving. Omdat Defensie weer moet groeien, presenteerde het in december vorig jaar een verlanglijst: ‘Ruimte voor Defensie’. Eén van de opvallende dingen die daarop stond: de mogelijkheid om op vliegbasis Gilze-Rijen ook weer te kunnen oefenen met gevechtsvliegtuigen. Omliggende gemeentes stonden op de achterste benen om daartegen protest aan te tekenen.

“Het oefenen met gevechtsvliegtuigen op Gilze-Rijen is nooit weggeweest”, nuanceert Schipmölder. “Maar er komt meer behoefte. Zowel van onze eigen gevechtsvliegtuigen als van die van de NAVO die hier komen oefenen. Maar er is nog niks besloten. Het zijn allemaal wensen van Defensie naast de andere grote opgaven voor Nederland, zoals: klimaat, woningmarkt, duurzaamheid en de energietransitie. En daar komen besluiten uit.”

Er zullen heel moeilijke keuzes gemaakt moeten worden, weet Schipmölder: “Dat het, met al die opgaves, pijn gaat doen, dat is zeker. We gaan dat aan alle kanten merken.” Postief voor Schipmölder is dat de samenleving door de Russische dreiging met een andere blik naar zijn werk en dat van zijn collega’s kijkt: “Ik heb weinig gesprekken meer over het bestaansrecht van Defensie. En dat is wel eens anders geweest.”

Maar het voelt voor Schipmölder niet zo dat hij daardoor, bij het maken van die moeilijke keuzes, een stuk sterker staat: “De energietransitie is voor ons ook belangrijk. We snappen ook wel dat dat niet kan door niks te doen. En we werken voor de burgers van Nederland, we zijn er niet op uit om ze overlast te bezorgen.”

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

Verzet tegen plannen om straaljagers te laten vliegen vanaf Gilze-Rijen