Nog maar een paar maanden geleden werden er in allerijl nooddijken aangelegd in Sint-Oedenrode. Door de enorme hoeveelheden regenval in Europa, kampten grote delen van Brabant met flinke wateroverlast. De rivier de Dommel dreigde buiten zijn oevers te treden.

Wateroverlast
Het project 'Klimaatrobuust Beekdal Sint-Oedenrode' moet daar verandering in brengen. De plannen waren al lang klaar, maar nu is de aanbesteding ook rond" legt Anna Kramer van Waterschap De Dommel uit. "Eens in de honderd jaar staat het water zo hoog dat het tot grote problemen kan leiden. Afgelopen winter was het al heftig, al komt dat niet eens in de buurt van zo'n 'eens-in-de-honderd-jaar' noodscenario", zegt ze. "We hadden al in kaart gebracht wat de mogelijkheden zouden zijn om de stroming van de Dommel aan te pakken."

Want in de voorbereiding voor een projectplan kwamen verschillende opties voorbij. Het aanleggen van heel veel waterkeringen bijvoorbeeld. Maar dan kijken bewoners niet meer uit op het water, maar op een zanddijkje. Niet heel aantrekkelijk dus. Of een extra geul om Sint-Oedenrode heen om het teveel aan water om te leiden. Het werd de derde optie.

Winterbed
De Dommel krijgt over een groot stuk (van ongeveer de Hambrug tot aan Ahrend) meer ruimte. Niet een beetje, maar fors, tot zo'n 25 meter. Daardoor ontstaat er eigenlijk een soort uiterwaarde. "Een winterbed heet dat. Zo geef je het water op die plek meer ruimte als het nodig is en ga je overstromingen elders dus tegen", zegt Kramer.

Een oplossing met grote gevolgen. Want niet alleen moet er over ruim een kilometer flink gegraven worden om die noodzakelijke ruimte te maken, ook moeten er vier bruggen worden aangepakt. Die moeten twee keer zo lang worden. De stromende Dommel zelf wordt overigens over een heel stuk versmald.

"Dat klinkt misschien gek als je het hebt over wateroverlast, maar dit project moet ook uitkomst bieden in heel droge tijden. Door het versmallen van de Dommel krijg je meer stroming, ook als er maar weinig water in de Dommel staat. Voor de vissen en de planten heel fijn."

Droogte
En dat is niet het enige. "Een stukje verderop ligt een kano-stuw, en die gaan we verhogen. Daar houden we dus water 'tegen'. Daardoor kan je dus veel beter water vasthouden in droge perioden voor bijvoorbeeld de boeren in de omgeving. Die hebben dan veel minder last van droogte."

Een enorm project dus, waarbij de financiering (rond de twaalf miljoen euro) uit verschillende potjes komt. Europa draagt ruim vier miljoen euro bij. Al is het niet eenvoudig om de juiste Europese potjes te vinden, zegt watergraaf bij Waterschap De Dommel, Erik de Ridder. "Om eerlijk te zijn, we hebben speciaal mensen in dienst om dat allemaal uit te zoeken want het is echt heel ingewikkeld. Maar wel de moeite waard. Want zoals een Afrikaans spreekwoord luidt: alleen ga je sneller, maar samen kom je verder."

Het project zorgt voor betere natuur, een hogere biodiversiteit en een betere waterkwaliteit. Allemaal 'boxen' die Europa graag ziet, waardoor het geld beschikbaar stelt. Daar moet de watergraaf overigens wel netjes een bonnetje van inleveren. "Dat is niet meer dan terecht. Dat we alles goed en netjes kunnen verantwoorden. Maar blij zijn we zeker. Want hier houden we droge voeten, door hard werken van het waterschap, de gemeente, de provincie én Europa. Gewoon om de hoek dus."

Verkiezingen voor Europa komen eraan, maar nog geen idee? Hier is je hulp