Mormonen helpen miljoenen mensen met stamboomonderzoek
De database met zoekmachine geeft gratis toegang tot meer dan 13 miljard mensen om familieverhalen te ontdekken, te delen en te bewaren. "In mijn familie is nu iedereen tot het jaar 1600 gedoopt."
Joke Lebbink (70) lacht uitbundig als ze het verraste gezicht van Jonah School (20) ziet. Ze heeft haar collega zojuist verteld dat ze verwant zijn. "De computer linkt mijn oma aan jouw vader", zegt ze. "Daar kwam ik achter toen ik wat namen invoerde en jouw vader omhoog kwam. Ze komen allebei uit Tilburg. Leuk toch!"
"Elke dag worden er 2 miljoen mensen toegevoegd aan de database."
De persoonlijke ontdekking van de consulente familiegeschiedenis van de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (Mormonen in de volksmond) is een goed voorbeeld hoe hun website FamilySearch werkt. De gigantische, wereldwijde database met zoekmachine verbindt miljarden gegevens van mensen en helpt om familieverhalen te ontdekken en een stamboom op te tuigen. "Maar alleen de gegevens van mensen die overleden zijn, worden openbaar gemaakt", zegt Joke. "Over privacy is de kerk heel duidelijk en gegevens worden ook niet verkocht!"
"Het programma geeft hints voor je stamboom", vervolgt ze. "En levert meteen ook bewijs omdat alle originele aktes er als link bij staan. Dat kunnen geboorte- en overlijdensaktes zijn, maar ook huwelijksaktes en sinds een paar jaar zelfs het gevangenisregister."
Steeds meer mensen lijken tegenwoordig geïnteresseerd in genealogie oftewel stamboomonderzoek. De website FamilySearch wordt in ieder geval steeds populairder en de cijfers zijn imposant. Volgens eigen zeggen zijn er volgens de Mormonen wereldwijd inmiddels ruim 13 miljard mensen op te vinden. "En dat wordt alleen maar meer", zo weet Lebbink. "Elke dag worden er gemiddeld 2 miljoen namen toegevoegd en de website 24,5 miljoen keer gebruikt."
"De voorvaderen van mijn moeder bleken slavenhandelaren."
Dat helpt natuurlijk enorm voor het maken van je stamboom. Met soms verrassende uitkomsten. Dat merkte Joke ook zelf. "De mijne gaat terug naar 1400 en ik ontdekte dat ik er een paar boefjes in heb zitten. Twee broers die voddenkoopman waren en slim dachten te zijn. Ze verkochten hun waar aan een opkoper, maar stalen die meteen ook weer terug. De vodden werden opnieuw verkocht aan dezelfde opkoper en die kwam daar achter. Ze belandden in de gevangenis."
Ook de 20-jarige Jonah School smult van dit soort verhalen. Hij ploos zijn eigen stamboom uit, maar helpt ook als één van de vele vrijwilligers om ingewonnen informatie in het systeem te zetten.
"Het mooie vind ik dat je naast de data ook persoonlijke verhalen kan toevoegen", zegt hij. "De voorvaderen van mijn vader waren vooral boeren uit Tilburg en heel erg Brabants. Maar die van mijn moeder komen uit de Verenigde Staten en dat bleken slavenhandelaren te zijn geweest."
"In mijn familie is nu iedereen tot het jaar 1600 gedoopt."
Een stamboomonderzoek kun je vanuit je luie stoel achter je computer doen, maar je kan ook naar de kerk in Breda komen. Het is één van de 5400 wereldwijde centra waar vrijwilligers als Joke persoonlijk helpen. "Voor beginners is het soms best lastig omdat veel documenten in oud-Nederlands of Latijn zijn", legt Joke uit. "Onze hulp is gratis en je hoeft geen lid van de kerk te zijn. Je hoeft alleen maar een account aan te maken op FamilySearch."
Dat is wat de kerk heel erg graag wil, want zo krijgen ze nog meer (gratis) informatie. De database is namelijk een soort heilige graal voor De Heiligen der Laatste Dagen. Stamboomonderzoek helpt ze bij hun geloof.
De Mormonen kennen namelijk het 'plan van zaligheid'. Dat komt er kort door de bocht op neer dat ook overleden mensen nog kunnen worden bekeerd om elkaar straks te kunnen treffen in het hiernamaals. De voorouders worden alsnog gedoopt en dus is het belangrijk om die in kaart te brengen.
"In mijn familie is nu iedereen tot het jaar 1600 gedoopt", zegt Joke daarover. "Wij weten niet of ze dat geaccepteerd hebben, maar we geloven in hereniging in de geestenwereld. Maar het maakt ons niet uit met welke reden iemand een stamboom wil. Of dat nu voor het geloof is of voor de leut. Het is gewoon leuk om te doen!"
Op zaterdag 8 juni organiseert de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen aan de Zuilenstraat in Breda het 'Connect Your Roots Event' met sprekers en workshops waarbij stamboomonderzoek centraal staat.