Dit kankermedicijn werd uitgevonden in Oss, maar was er bijna niet geweest

24 mei om 13:30 • Aangepast 5 juni om 02:06
nl
Tijdens hun werk bij geneesmiddelenproducent MSD in Oss ontdekten twee medewerkers, Allard Kaptein en Tjeerd Barf, een mogelijk medicijn tegen bloedkanker. Ondanks hun veelbelovende ontdekking werden ze ontslagen. Vastbesloten om door te gaan, richtten ze Acerta Pharma op, dat uiteindelijk miljarden opleverde. In de documentaire ‘Het bloed kruipt waar het niet gaan kan’ vertellen de oprichters nu voor het eerst hun verhaal.
Profielfoto van Megan Hanegraaf
Geschreven door

Allard en Tjeerd werkten bij MSD aan medicijnen voor auto-immuunziekten zoals reuma. Tijdens hun onderzoek stuitten ze op Acalabrutinib, een stof die een eiwit in kankercellen kan blokkeren. Daardoor wordt de groei en verspreiding van kankercellen geremd. "Op een gegeven moment ga je geloven dat dit wel eens een potentieel medicijn zou kunnen zijn," vertelt Tjeerd in de documentaire. 

Maar dan komt er slecht nieuws. MSD, voorheen Organon, kondigt aan bijna de helft van de banen te schrappen, inclusief die van Allard en Tjeerd. “Alle ontwikkelingen en patenten zouden ergens op een plank verdwijnen”, vertelt Miriam Dragstra van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). “Als we niks zouden doen, zouden nieuwe medicijnen waaronder die voor leukemie waarschijnlijk nooit ontstaan.” 

Om te voorkomen dat alle kennis in Oss verloren zou gaan, werkte de BOM samen met MSD, de gemeente Oss, de provincie en de Ministeries van Economische Zaken en Volksgezondheid aan een oplossing. Er kwam een Life Sciences Park, een plek waar nieuwe medische bedrijven zich konden vestigen waaronder Acerta Pharma.  

“Het duurt vaak 10 jaar voordat een medicijn op de markt komt.”  

De documentaire, die is gemaakt in opdracht van de BOM, geeft een inkijkje in de ontstaansgeschiedenis van Acerta. Zo is te zien dat er tientallen miljoenen in het bedrijf werden geïnvesteerd, maar dat was niet zonder risico. “Het duurt vaak 10 tot 15 jaar voordat een medicijn op de markt komt vanaf het moment dat dit is ontdekt. En bij iedere stap heb je kans dat het niet blijkt te werken”, zegt Dragstra.  

En dan was er voor het leukemie-medicijn van Allard en Tjeerd nog een probleem. “Als je iets hebt bedacht terwijl je werkzaam bent voor een bedrijf, dan heeft het bedrijf de rechten. Als je daarna met dat idee aan de slag gaat wil het bedrijf, in dit geval MSD, ook profiteren”, zegt de BOM-adviseur. Daardoor was het moeilijk voor de oud-medewerkers om de rechten te krijgen, maar het lukt hen uiteindelijk wel.  

“Toen wisten we: Acalabrutinib werkt.”

In 2013 vestigde Acerta Pharma zich op het Life Sciences Park, dat later het Pivot Park werd genoemd. In 2014 werd het medicijn voor het eerst getest op leukemiepatiënten. “Dat was een mooi moment, want toen wisten we dat Acalabrutinib werkt”, zegt Tjeerd in de documentaire.

Na de succesvolle test kwam het bedrijf in de belangstelling. In 2015 besloten de twee voormalige MSD-medewerkers hun bedrijf te verkopen aan AstraZeneca voor bijna 7 miljard dollar. Het is dan de grootste biotech-overname in Nederland ooit.

Mede door de inzet van de BOM zit Acerta Pharma nog altijd op dezelfde plek. Dragstra denkt dat het succes van Pivotpark niet alleen aan Acerta Pharma te danken is. “Maar het is wel een mooi voorbeeld van hoe het dus kan.”

Het huidige Pivot Park in Oss (foto: Omroep Brabant).
Het huidige Pivot Park in Oss (foto: Omroep Brabant).

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!