Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Gezien op het blad van een hortensia en het beweegt
Jan Blaas stuurde mij een foto van iets op een hortensiablad. Zeer dun, ongeveer acht centimeter groot. Het maakte volgens hem slangachtige bewegingen. Ik dacht aan een paardenhaarworm, maar ik twijfelde. Dus heb ik de vraag doorgestuurd naar Naturalis.

Eerst even een beschrijving van een paardenhaarworm. Dit zijn parasitaire wormen, die de hersenen van gastheren, zoals sprinkhanen en krekels, manipuleren en de gastheer aanzetten tot het opzoeken van water. Daar kan de volwassen paardenhaarworm de gastheer verlaten en andere paardenhaarwormen opzoeken om te paren.

Naturalis denkt echter aan een nematoda ofwel rondwormen. Dit zijn zeer algemeen voorkomende wormen, er zijn al meer dan 25.000 soorten beschreven. Toch hebben de wetenschappers nog voldoende te doen, want er bestaan naar schatting tien miljoen soorten! Aaltjes zijn ook rondwormen, waarbij er soorten zijn die ingezet worden bij het bestrijden van rupsen. Maar ook zijn er soorten bij die ingezet worden bij het bestrijden van plagen. Dit kunnen diverse plagen zijn van een diversiteit aan insecten , zoals rouwvliegen, mieren, motten, rupsen, pissebedden en nog meer. Het zijn allemaal verschillende soorten met elk hun eigen specifieke taak. Volgens Naturalis is het dus een van deze aaltjes.

Is dit een borstelroofvlieg?
Marianne Wijten zag een roofvlieg met een prooi. Ze vraagt zich af welke een roofvlieg dit is. Inmiddels had ze al een reactie gekregen op Facebook met de boodschap dat dit een borstelroofvlieg is. Dat klopt. Voor informatie over roofvliegen kun je kijken op deze link. Het voornaamste kenmerk van de borstelroofvlieg zijn natuurlijk de borstels. Die zitten op het borststuk en, als een soort witte baard, op het gezicht. Verder is het een vrij gedrongen, kleine en sterk behaarde roofvlieg. Deze roofvlieg kom je vooral tegen op heidevelden, zon beschenen mooie bermen langs zandpaden en droge graslanden.

Vreemde vogel
Henk van Dal zag een nogal vreemde vogel op de nok van een dak. Hij vond de vogel met name vreemd vanwege de houding. Later besefte hij dat dit een reiger is, maar die leek een soort rokje aan te hebben. Wel, het is een blauwe reiger die aan het zonnebaden is. Bij een hoge temperatuur gaat zo’n blauwe reiger zijn veren zo spreiden zodat luizen, teken, mijten enzovoorts het te heet krijgen zodat die verdwijnen. Dus is zo’n heet zonnebad echt wel de moeite waard!

Geen vijver in de tuin en toch een kikker
Bij Paula Spruyt zat een kikker op het terras. Ze vraagt zich af of dit een heikikker of een boomkikker kan zijn. Een heikikker zou eventueel kunnen, maar is het niet. Er loopt namelijk geen mooie streep midden over de rug van de kikker.

Een boomkikker, zie de bijgevoegde foto. Is het zeker niet. Wat het wel is, is gewoon een bruine kikker. Duidelijk herkenbaar aan de bruine vlek op de wang. Overigens zitten de meeste bruine kikkers na de voortplanting niet langer in vijvers of andere waterplassen. Ze zijn zelfs tachtig procent van hun leven buiten waterplassen. Natuurlijk hebben ze wel een vochtige omgeving nodig en die vochtige omgevingen zijn er dit jaar in overvloed. Op het menu van bruine kikkers staan ongewervelde dieren en dan vooral slakken - zowel naakt- als huisjesslakken - maar kevers en diverse larven van insecten. Dus als je last hebt van een grote hoeveelheid slakken in je tuin; neem een kikker in je tuin.

Vreemd insect landde op mijn hand, wat is het?
Wilbert Verbruggen stuurde mij een enigszins onduidelijke foto van een insect op zijn hand. Het is dus lastig om er een naam op te plakken. Maar omdat ik zie dat de vleugels mooie doorzichtig en dooraderend, denk ik hier aan een steenvlieg. Daarnaast zie ik op de foto water en steenvliegen leggen hun eitjes in het water, vooral in stromend water. Uit de eitjes komen larven gekropen, die een jaar in dat stromende water leven. Na dit jaar kruipen de larven net zoals libellenlarven uit het water. We noemen ze dan nimfen. Steenvliegen hebben net zoals libellen geen volledige gedaantewisseling. De uitsluipfase van de steenvliegen gebeurt vaak massaal. Het ziet dan soms zwart van de steenvliegen. Volwassen steenvliegen leven maar kort, slechts een paar weken. Sowieso sterven de vrouwtjes meteen na het afzetten van de eitjes. Wat ook goed is om te weten: daar waar steenvliegen leven is de kwaliteit van het water goed Steenvliegen zijn namelijk erg gevoelig voor watervervuiling.

De paartijd van de heikikkers | TV | Vroege Vogels
Als je in het Bargerveen je handen aan je oren zet, kun je ze goed horen: heikikkers. Het is paartijd, dus de mannetjes zijn luidruchtig aan het kwaken. Deze paartijd is heel kort: die duurt vaak maar een of twee dagen. Heikikkers leven normaal gesproken op het land, maar ze zoeken tijdens de paartijd het water op, want daar moet het gebeuren. In het voorjaar kleuren de mannetjes trouwens knalblauw.

Welke spin hangt aan het dak?
René Elberse fotografeerde een spin en vroeg zich af of dit de beruchte valse wolfspin is. Nou, dit kan geen valse wolfspin zijn want de spin op de foto van René bevindt zich bij een web en ook nog een speciaal web, in de vorm van een soort wiel. Valse wolfspinnen zijn juist echte jagers, die geen webben maken.

Zo’n web op de bovenste foto heet een wielweb dus moet dit een wielwebspin zijn. Dat klopt, het is om precies te zijn het vrouwtje van de platte wielwebspin. Dit platte kun je ook goed zien op de foto. Deze spinnen maken vrij grote webben van wel zeventig centimeter groot. Vaak aan gebouwen, maar ook aan bomen en palen. Overdag houdt de platte wielwebspin zich verborgen, maar in de avond en nacht bevinden ze zich midden in het web in de hoop dat nachtvlinders en andere 's nachts vliegende insecten in dit web vliegen.

Veel vliegjes in de tuin en soms op het plafond
Sietske Gerbranda zag veel soorten vliegjes bij elkaar in haar tuin, maar ook op het plafond. Ze wil graag weten welke vliegjes dit zijn. Zo te zien op de foto gaat het hier om rouwvliegen, ook wel maartse vliegen genoemd. Deze komen rond het begin van de lente massaal uit hun poppen. Vooral de mannelijke rouwvliegen zie je dan massaal bij elkaar vliegen of zweven. Overigens is dat massaal rondvliegen van zeer korte duur. Na de paring worden de eitjes afgezet in weilanden, maar ook op gazons. Uit die eitjes komen larven, die zich vooral voeden met dood organisch materiaal. Helaas lusten ze ook heel graag de wortelhals van grasplanten. Dat is minder voor de gazons. Tot slot zijn de volwassen rouwvliegen ook erg nuttig, want ze zeer belangrijke bestuivers van onder meer lindenbomen, maar ook van appel- en andere vruchtbomen en diverse planten.

Rups gezien in Spanje, maar welke soort?
Adrian van Heeswijk zag in Spanje een heel mooie rups. Hij vroeg zich af welke rups dit is. Het grappige is dat ik deze rups ook eens in Frankrijk ben tegengekomen, daarom weet ik om welke soort het gaat, want in Nederland zie je deze rups niet of nauwelijks. Het is namelijk de rups van de wingerdpijlstaartvlinder. In ons land zijn er slechts drie rupsenvondsten bekend. De wingerdpijlstaartnachtvlinder is nu niet in staat om in Nederland te overwinteren, maar wie weet in de toekomst wel!

De volwassen nachtvlinder is in ons land wel te bewonderen. Deze trekvlinder laat zich dan zien van juni tot in december. Ze komen in de schemering vooral af op de nectar van kamperfoeliebloemen, maar ook op diverse lichtbronnen. De naam wingerdpijlstaart heeft deze nachtvlinder te danken aan het feit dat de rupsen vooral te vinden zijn op de plant wilde wingerd.

Rubriek mooie foto’s
In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die gemaakt is door Francine van den Broek-Jungbeker. Zij legde een fladderende nachtvlinder in de tuin vast, een zogenoemde gamma-uil.

Natuurtip
Zondag 2 juni kun je van tien uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags kun je deelnemen aan bloemenwandelingen die georganiseerd worden door IVN Cranendonck. Gezellig kijken wat er groeit en bloeit. Iedere plant ziet er weer anders uit, kleurt rood, blauw, geel of een andere kleur en geurt daarbij om insecten aan te trekken die de plant bezoeken en bestuiven.

Meer informatie:
• Aanmelden kan - maar hoeft niet - bij [email protected]. Hier kun je ook naartoe mailen bij vragen.

• Parkeren kan bij het kasteeltje Cranendonck aan de Van Schoonvorstlaan.

• Meer informatie vind je bij IVN Craenendonck.

• Aan de wandeling zijn geen kosten verbonden.