Alles om werk te maken van je straf en er een beter mens van te worden, zo stelt Reclassering Nederland. Werkgestraften vallen bovendien minder snel in herhaling dan ex-gevangenen, al heb je uitzonderingen, zoals Frans. De vader van een jonge tweeling is aan de slag op een locatie van de Reclassering in Rosmalen en moet nadenken hoe vaak hem al een werkstraf is opgelegd.

“Dit is de zevende keer, sinds mijn achttiende. Vrijwel altijd wegens vechten”, vertelt hij in zijn middagpauze. “Vaak in combinatie met alcohol. Dat is een beetje de rode draad in mijn leven. Maar ik ben inmiddels onder behandeling bij verslavingsinstituut Novadic-Kentron.”

De 160 uur werkstraf waaraan hij nu bezig is, kreeg hij na een klap die hij na een voetbalwedstrijd aan een ME’er had gegeven. Frans: “Mij is ook een stadionverbod opgelegd, maar dat ga ik nog aanvechten.” Eerst echter die laatste uren werkstraf vervullen. Dan heeft hij echt zijn lesje geleerd. En hoewel hij het werk dat hij moet doen 'geestdodend' vindt, ziet hij ook de positieve kant: "Je zit de hele dag op je stoel, maar ja, we zijn hier niet voor niets terechtgekomen en je moet toch die uren maken. En alles beter dan de cel.”

Werkstraffen kunnen worden opgelegd na een zedenmisdrijf, een lichte tot zware mishandeling, een verkeersovertreding of een (gewelddadige) diefstal. Het Openbaar Ministerie, de rechtbank en het gerechtshof zijn de instanties die de straffen uitdelen, soms in combinatie met een celstraf.

Ook deze week kregen en krijgen diverse veroordeelden een werkstraf, in bijna negentig procent van de gevallen gaat het om mannen. In de eerste vijf maanden van dit jaar werden in Brabant, Limburg en Zeeland bijna 3400 werkstraffen uitgedeeld. Met een gemiddelde duur van 68 uur. Cijfers die vergelijkbaar zijn met die van vorig jaar.

Een werkstraf kan worden uitgevoerd bij bijvoorbeeld bejaardenhuizen, voetbalclubs of kringloopbedrijven, op boerderijen en in dierenasiels. Op deze plekken worden veroordeelden geplaatst voor wie het verantwoord is om zonder streng toezicht klussen te verrichten. Als een gestrafte geestelijke of lichamelijke problemen heeft, wordt hij of zij in groepsprojecten geplaatst. Dit op industrieterreinen in Eindhoven, Helmond, Rijen of Rosmalen.

Op de locatie van de Reclassering in Rosmalen zwaait Mariska Monk al bijna twintig jaar de scepter. Ze doet de intake, beoordeelt of cliënten geschikt zijn om in de loods lichte werkzaamheden te verrichten en houdt in de gaten of ze zich aan de afspraken houden. Dat wordt haar niet altijd in dank afgenomen. Verbaal en non-verbaal krijgt ze het wel eens te verduren.

Mariska: “De mensen die hier komen, hebben allemaal een rugzakje. Maar als cliënten doen wat ze moeten doen, hebben ze met mij niks te maken. Ik besef wel dat het voor hen ook niet makkelijk is. Gedragsverandering gaat met vallen en opstaan.”

Teamleider Marte Halvemaan: “Mensen vragen me wel eens waarom er zoveel geld, energie en moeite in werkstraffen gestoken moet worden. Daar kiezen ze toch zelf voor, wordt dan gezegd. Maar weet wel hoeveel toegevoegde waarde het heeft wanneer mensen hier het gevoel krijgen dat ze deel uitmaken van een team.” En werkgestraften vallen dus minder snel in herhaling dan ex-gevangenen, zo blijkt uit onderzoek.

*Frans is een gefingeerde naam, de echte naam van Frans is bekend bij de redactie.

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

Jongens (16 en 17) die snackbar met machete overvielen, hoeven cel niet in

Handtastelijke KMA-instructeur uit Vught krijgt werkstraf van 160 uur