Eeuwenlange traditionele ansjovisvangst eindigt na weer een jaar zonder vis
Het neerzetten van de weren, dat zijn houten palen met daartussen netten, in de slikken van de Oosterschelde is een behoorlijk arbeidsintensief karwei. "Als wij dit seizoen de kost weer niet kunnen verdienen, dan is dit ons laatste jaar. Dan zou een hele mooie traditie verloren gaan. Wij vinden het zelf ook ontzettend jammer natuurlijk. Wij doen het heel graag, maar het draait om het financiële plaatje."
In theorie zijn er ook andere manieren om ansjovis te vangen. In Nederland gebeurt dit met sleepnetten op de Noordzee. Dat is geen optie voor Van Dort. "Want daarvoor heb je een vergunning nodig, en die krijg je nergens meer."
Onderzoeken
Maar het is niet alleen de ansjovis die het laat afweten. Ook andere vissoorten, zoals de geep, zijn schaars. Dat heeft niet met klimaatinvloeden te maken, zegt Rian van Dort. Maar wél met menselijk ingrijpen, zoals het storten van zogeheten staalslakken, smeltafval van de hoogovens. "Sinds een paar jaar doen ze dat. De kreeften gaan allemaal dood, waarschijnlijk door die staalslakken. Het is nog niet bewezen, maar ze zijn het aan het onderzoeken."
Traditie van 80 jaar
Tot de Tweede Wereldoorlog waren er tientallen families werkzaam in de weervisserij. De familie van Rian is nu de allerlaatste, en heeft de traditie ruim tachtig jaar in stand weten te houden. "Mijn vader vist al sinds hij 14 jaar oud is, hij is nu 92." Vader Cor van Dort heeft het werk nog tot hoge leeftijd volgehouden, maar inmiddels is hij met pensioen. "Hij helpt nog wel thuis met het repareren van netten en dergelijke, maar hij gaat niet meer mee vissen."
Misschien nog een wondertje?
Maar ook Rians grootvader en diens vader daarvoor waren allemaal weervissers. Sommigen gingen ook op de vaart, van Rotterdam naar Antwerpen. "Wij vinden het heel jammer dat we met de ansjovis moeten stoppen", zegt ze. "Als er dit jaar geen ansjovis komt, is het ons laatste jaar geweest. Tenzij in de laatste weken tóch nog wat wordt gevangen." Maar dat zou dan een klein wondertje zijn. Als de familie met de ansjovisvangst stopt, houdt het beroep feitelijk op te bestaan. Al is er wel een stichting die mogelijk met vrijwilligers wil doorgaan, maar dat is volgens de vissersfamilie niet hetzelfde.