De sensor is niet groter dan een halve koelbox. En wordt met grote precisie aan een stroomlijn gehangen in Son. Het apparaatje kan de temperatuur meten, maar ook hoe ver de lijn is doorgezakt. De trillingen van de lijn worden horizontaal en verticaal gemeten. Hoe warmer het is, hoe meer de lijn gaat hangen en dat is belangrijke informatie.

"Hoogspanningslijnen mogen maar tot een bepaald maximum doorhangen", vertelt Jorrit de Jong, woordvoerder van TenneT. "De maximale transportcapaciteit van de hoogspanningslijn is berekend op die maximale 'doorhang'. En daar blijkt nu winst te behalen."

Hoe harder het waait en hoe kouder het is, hoe rechter de lijn hangt. En, zo blijkt nu, dan kan er veel meer stroom door de lijn. Tot wel 30 procent. Dat levert voor de hoogspanningslijn tussen Eindhoven en Gertruidenberg een potentiele capaciteitswinst van zo'n 500 megawatt op.

Met de sensor wordt iedere vijf minuten de doorhang en transportcapaciteit van de hoogspanningslijn gemeten. Op basis van deze gegevens en weerprognoses wordt bepaald hoeveel extra transport er over de verbinding kan plaatsvinden. Hiermee ontstaat extra ruimte op het bestaande net. Dinamic Line Rating heet het.

Volgens beleidsmedewerker Pim Jacobs is de sensor een perfecte aanvulling op de al speciaal voor Tennet ontwikkelde weersverwachting. "Met de sensor kunnen we kijken hoe nauwkeurig die weersverwachting is. Die weersvoorspelling kunnen we dus valideren met de trillingen van de sensor. En zo kan je de capaciteit van het net al tot 56 uur van tevoren bepalen."

En dat is belangrijk, omdat de energiemarkt nooit hetzelfde is. Hoe meer wind, hoe meer energie er wordt opgewekt. "Dan is het fijn om van tevoren al te weten dat producenten meer van die opgewekte stroom kwijtkunnen op het net", zegt De Jong.

LEES OOK: Brabant wil zeven projecten voorrang geven bij aanleg nieuw energienet

Het vergroten van de capaciteit zorgt er overigens niet voor dat er bijvoorbeeld meer huishoudens kunnen worden aangesloten, waarschuwt De Jong. "Je kan er niet altijd aanspraak op maken. Het is immers afhankelijk van het weer. Maar indirect levert het wel een voordeel op. Normaal moet je een windpark stilzetten als het heel hard waait en er geen ruimte is op het net. Dat kost veel geld, dat wij in vergoedingen moeten betalen. Die kosten worden doorberekend aan bedrijven in de transporttarieven. Daar kan je zo op besparen."

Voor het einde van het jaar moeten er door heel Nederland nog 8 van deze sensoren worden geplaats. Dat klinkt simpeler dan het is. "Om dit te doen moet je natuurlijk wel de lijn uitschakelen. Om te voorkomen dat mensen dan voor een paar uur geen stroom hebben, is het dus een flinke puzzel om dit voor elkaar te krijgen."

En het is ook niet dé oplossing voor alle problemen met het stroomnet. "Gelukkig is Tennet ook hard bezig met het uitbreiden van het stroomnet. Bepaalde hoogspanningslijnen worden verzwaard of vernieuwd, waardoor er meer capaciteit ontstaat. Maar voor de lijnen die voorlopig nog niet vervangen kunnen worden is dit een mooie tussenoplossing. Zo gaan we het slimste om met de mogelijkheden die we hebben."