Dimitri werkt met gevangenen in Vught: 'Hele normale mensen'
Op het terrein van de gevangenis in Vught wordt in verschillende arbeidszalen hard gewerkt, net als op een normaal bedrijventerrein. Er is een wasserij, een poedercoatzaal en een winkel.
Dimitri werkt sinds zes jaar als arbeidsbegeleider in de metaalzaal. "Hiervoor was ik onderhoudstechnicus voor machines en installaties. Maar een machine praat niet terug, dus ik wilde wat anders", vertelt hij.
"Ik geef ze een kans om te werken aan hun toekomst."
En daar krijgt Dimitri soms verbaasde reacties op. "Sommige mensen zijn van mening dat boeven alleen maar gestraft moeten worden. Dus waarom moet je ze dan opleiden en laten werken. Ik hoef gelukkig niet te straffen. Ik geef de gedetineerden een kans om te werken aan hun toekomst."
Daarnaast hangt er een bepaald beeld aan de gevangenis in Vught, merkt hij. "Ik krijg wel eens de vraag of ik met mensen uit de EBI (waar de extra beveiligde criminelen zitten) werk. Daar kan ik niets over vertellen." De gedetineerden van de PI mogen iedere dag één dagdeel werken in een arbeidszaal waar ze worden ingedeeld.
"Je merkt aan de jongens dat ze het fijn vinden om nuttig bezig te zijn. De arbeidszaal is een ruimte zonder tralies en ze kunnen het gereedschap zo uit de kasten pakken om lekker aan de slag te gaan. Ik hoor de jongens weleens zeggen dat ze soms even vergeten dat ze in Vught zijn", vertelt hij.
Zowel bij het begin als het einde gaan gedetineerden door een detectiepoort. Het gebruikte gereedschap moet terug op zijn plek liggen en als er iets ontbreekt, verlaat niemand de zaal tot het terecht is.
De gevangenen werken niet voor spek en bonen. Ze produceren bijvoorbeeld stalen tafelpoten, transportpallets en zelfs designlampen voor externe opdrachtgevers. Daar krijgen ze een zakcentje voor om extraatjes te kunnen kopen zoals boodschappen of tabak.
Naast het werken in de praktijk kunnen gedetineerden verschillende diploma's halen zoals een lasdiploma, een heftruckdiploma en een mbo 2 diploma. Dat heeft veel voordelen volgens Dimitri.
"Gedetineerden wennen aan een dag- en nachtritme en aan structuur. Zo werken ze aan hun bestaansrecht als ze weer vrijkomen. Met een diploma op zak sta je een stuk sterker tijdens je re-integratie in de maatschappij en dreig je minder snel terug te vallen in de criminaliteit."
"Je moet zonder oordeel werken."
Je moet in dit werk over verschillende eigenschappen beschikken, denkt Dimitri. "Je moet zonder oordeel werken. De jongens vertellen soms waarvoor ze hier zitten, maar als je verder kijkt dan een misdrijf zijn het hele normale mensen. Daarnaast creëer je een soort sociale antenne als er dingen spelen bij gedetineerden."
Van een zogenaamde bajescultuur is volgens Dimitri slechts af en toe sprake. "Soms komt er iemand bij in de groep en dan verandert de dynamiek. Vaak zijn het de gedetineerden zelf die aangeven dat ze de sfeer goed willen houden, waardoor iemand wel bijdraait."
Ondanks dat het terrein van de PI zwaarbeveiligd is, voelt het voor Dimitri niet als een gekke werkplek. "Ik doe hier gewoon mijn werk. Ik ben wel alert, maar ik loop echt niet op mijn tenen."
Je moet het maar kunnen
In de artikelenreeks 'Je moet het maar kunnen' vertellen verschillende Brabanders over hun bijzondere beroep. Ze leggen uit waar ze in hun werk mee te maken krijgen en welke reacties ze krijgen op hun baan.