Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Een bijzondere vondst
Ruud van de Vorst stuurde mij iets heel bijzonders. Hij stuurde een foto van een pop van naar mijn idee een kever. Maar ik kwam er niet helemaal uit welke, dus heb ik de vraag naar Naturalis gestuurd. Misschien konden zij mij helpen. Dit is het antwoord wat ik kreeg: “Dit is een pop van een kever. Maar omdat het me meer deed denken aan een waterkever (een tuimelaar of iets dergelijks) heb ik de foto doorgestuurd naar waterbeestjesexpert Bram Koese. Hij houdt het ook op de pop van een waterkever. Gezien de lange kop en tijd van het jaar zou het een grote spinnende watertor kunnen zijn, maar Bram durft een tuimelaar of een geelgerande watertor ook niet uit te sluiten.

Hij ziet zelden poppen en weet niet op welke 'harde' kenmerken hij moet afgaan. Literatuur hierover heeft hij niet en is er misschien niet eens.” Het is dus de pop van een waterkever, maar welke? Mooi dat er ook nog dingen in de natuur te vinden zijn die nog onderzocht moeten worden!

Uit opgedroogde modder kwam een mooi geel plantje
M. Heijnen stuurde mij een foto van een klein stukje opgedroogde modder of tuinaarde. Daarin trof hij een mooi plantje. Hij vraagt zich af wat het is. Op de foto zie je een klein plantje de kop opsteken met in de top een gele bloem. We hebben hier te maken met een vetplant met de naam muurpeper. Muurpepers, maar ook andere vetplanten, kunnen goed tegen droogte. Je kunt ze vaak vinden in de volle zon. De plant muurpeper kom je het vaakst tegen op droge, zanderige bodems. Daarom zie je deze plant vaak in Brabant. Je komt ze tegen op akkers en op verlaten terreinen. Als pionier kom je ze zelfs tegen op oude muren, verkeersheuvels, parkeerterreinen en op trottoirs en stoepen. Het bijzondere van muurpeper is dat deze plant zich zelfs met bovengronds liggende stengels kan uitbreiden en zo behoorlijke oppervlaktes kan koloniseren.

Wat is dit voor iets?
Op de foto hierboven die Tonny van der Moosdijk mij stuurde, zie ik heel duidelijk een hoed van een platte tonderzwam. Een oude, los van de boom waaraan deze hoed groeide. Vermoedelijk is de hoed losgeraakt, door iemand meegenomen en hier vervolgens laten liggen. De platte tonderzwam is een echte boomzwam, die je heel het jaar kunt tegenkomen, vooral op stammen en stronken van loofbomen zoals zomereiken, beuken en berken. Platte tonderzwammen zijn parasitair en tasten dus levende bomen aan. Deze aantasting veroorzaakt witrot bij die loofbomen. Dit betekent dat in die bomen het bestandsdeel lignine - houtstof - wordt afgebroken. De door witrot aangetaste bomen worden hierdoor, na enige jaren, gevoelig voor stambreuk.

Insect gefotografeerd op Nidri in Griekenland
Peter Nabben zag op Nidri in Griekenland een groot groen insect. Hij vraagt zich af of het een sprinkhaan of een krekel is. Op basis van de foto kan ik duidelijk zien dat het om een sprinkhaan gaat, want krekels zijn in het algemeen bruin en nooit groen gekleurd. Tevens hebben sprinkhanen grotere springpoten en krekels maar heel kleine en hebben de krekels een platter lichaam. Op de foto staat dus een sprinkhaan en ik vermoed een bergbramensprinkhaan. Die komt hier in ons land niet voor. Wel de bramensprinkhaan, waar deze een beetje op lijkt. Maar ook deze bramensprinkhaan komt tot op heden in ons land slechts sporadisch voor: in sommige loofbossen, in naaldbossen op de Veluwe en in de rest van Nederland alleen langs grote rivieren.

Rare snuiter in de houtvoorraad
Bianca Naus trof tussen de houtvoorrraad een rare snuiter. Ze ving deze in een insectenpotje en wil graag weten wat dit is. Je komt dit diertje niet zo vaak tegen, dus is dit diertje minder bekend. Daarnaast kent het diertje twee totaal verschillende vormen: een vorm in de nimf-tijd en een andere vorm in de volwassentijd (imago). De foto die ze stuurde is van een maskerwants of stofwants in de nimf-tijd.

Deze naam heeft deze wants gekregen omdat het insect in de nimf-tijd bedekt is met een kleverige, olieachtige substantie waardoor stof en vuil stevig aan de nimf blijven plakken. Ze zijn dan nauwelijks herkenbaar, maar komen redelijk vaak voor in en rond onze huizen. Vooral op stoffige zolders, maar ook op andere plekken waar veel stof ligt.

Belangrijk is dat er veel kleine insecten aanwezig zijn, want die staan op het menu van deze nimf van de maskerwants. De volwassen exemplaren zien er heel fraai uit met hun glanzend donkerbruine tot dofzwart kleur. Daarnaast zijn het mooie slankgebouwde wantsen, die ook nog eens ruw behaard zijn. Het zijn handige insecten om in huis te hebben, want ze hebben allerlei lastige insecten op het menu staan. Zowel de nimf als de volwassen maskerwants is een echte rover en jaagt op allerlei voor ons schadelijke insecten zoals zilvervisjes, vliegen en stofluizen.

Vlinders – Geert Naessens
Op de video hierboven zie je enkele van de vele vlindersoorten die in de tuin Geert Naessens vlogen. Vlinders, kapellen of schubvleugeligen behoren tot de orde van de gevleugelde insecten. De orde van de vlinders is na de orden van de vliesvleugeligen, de tweevleugeligen en de kevers de grootste insectenorde binnen het dierenrijk: er zijn ongeveer 160.000 beschreven soorten. Vlinders leven in uiteenlopende biotopen, van koude toendra's tot woestijnachtige gebieden. De meeste soorten leven in tropische of subtropische gebieden. In het Nederlands soortenregister staan van de 18.000 inheemse Nederlandse insectensoorten ruim 2200 soorten als vlinder geregistreerd, zodat ruim twaalf procent van de Nederlandse insectensoorten bij de orde van de vlinders is ingedeeld (Wikipedia).

Wat is de naam van deze nachtvlinder?
Herman Siepel stuurde mij foto's van de bovenkant en een onderkant van een nachtvlinder. Deze nachtvlinder (geen mot) die hij gefotografeerd heeft, heeft een heel toepasselijke naam: Roestje. Aan de bovenkant heeft het roestkleurige vlekken op de vleugels.

Deze nachtvlinders kun je heel het jaar tegenkomen, maar dan zijn het wel twee aparte vlinders. Dit noemen ze een nachtvlinder in twee generaties. In het najaar zie je ze naar voedsel zoeken op overrijpe bramen, bessen van de Gelderse roos en bloemen van onder meer klimop. Roestjes overwinteren als vlinder in schuren, in vochtige tunnels en in kelders. De rupsen kom je tegen van mei tot september. Als de rupsen gaan verpoppen, kruipen ze naar het uiteinde van een tak en maken ze een cocon tussen samengesponnen bladeren.

Een vlieg, bij of wesp?
Petra Heerkens-Zijlmans trof maandag meerdere insecten in haar tuin, maar een insect viel haar op. Ze dacht in eerste instantie aan een soort vlieg, maar later vond ze dat het insect meer leek op een bij of wesp. Ze stuurde mij een mooie foto met de vraag: wat is dit voor insect? Op de foto zie je inderdaad een insect dat een beetje lijkt op een wesp. Maar het is een insect dat thuishoort bij de vliegen. Het is een zweefvlieg, die aan mimicry doet. Dit is het nabootsen van een ander insect, in dit geval een wesp. Deze zweefvlieg behoort tot de familie van de pendelvliegen en de naam is citroenpendelvlieg. De citroenpendelvlieg lijkt dus een beetje op een wesp en wordt daar helaas ook vaak voor aangezien. Met als gevolg dat deze mooie zweefvlieg vaak doodgeslagen wordt. Je komt de citroenpendelvlieg het meest tegen in vochtige bloemrijke omgevingen zoals heidegebieden en moerassen. Maar in tuinen zie je ze ook heel vaak. Op het menu van de citroenpendelvlieg staat nectar van verschillende bloemen. Het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes is bij zweefvliegen goed te zien, want bij mannetjes liggen de ogen tegen elkaar. Helaas is dat niet zo bij de citroenpendelvlieg. Hierbij zie je het verschil enkel aan het feit dat het mannetje een iets smaller achterlijf heeft.

Een rare paddenstoel op een knotwilg
Monique Koopmans was in Duitsland op bezoek bij haar oma en zag daar in de tuin een knotwilg met een rare paddenstoel. Ze stuurde mij een foto. Op de foto zie ik een mooie hoed van een zwam met een dikke witte rand. Als je goed kijkt, zie je ook nog een bruine kleur. De hoed behoort tot de dikrandtonderzwam, die familie is van de gewone tonderzwam. Hoeden van dikrandtonderzwammen kom je op diverse loofbomen tegen. Het is een tamelijk beruchte parasiet, die het hout van de boom binnenin aantast en dus dodelijk is voor de boom. Overigens verspreidt de zwam binnen in de bomen zeer traag, waardoor deze bomen nog jarenlang kunnen blijven staan. Maar hoe dan ook, de zwam is echt dodelijk voor de boom. Dikrandtonderzwammen komen steeds meer voor in ons land. Vermoedelijk heeft de opwarming van ons klimaat hiermee te maken. Of de zwam hierdoor meer voorkomt of dat de gezondheid van onze inlandse bomen achteruit gaat door de veranderende weersomstandigheden is de grote vraag.

Rubriek mooie foto’s
In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die gemaakt is door Carlo van Merrienboer. Hij legde op het industrieterrein van de Maasvlakte een julikever vast.

Natuurtip
In Geertruidenberg, Raamsdonk en Raamsdonksveer kun je deelnemen aan een gratis speurtocht, een zogenoemde muizentocht.

In de gemeente Geertruidenberg zitten veertien zogenoemde 'olifaanten' en twintig 'muizen' verstopt. De 'muizen'bevinden zich in Geertruidenberg en Raamsdonk. De 'olifaanten' hebben hun roots in Raamsdonksveer liggen (Veerse Faant) dus zijn daar te vinden.

Tijdens alle speurtochten kom je een stukje historie, speelplaatsen en natuurlijk opdrachten tegen. Je kan de 'muizen' en 'olifaanten' te voet of op de fiets vinden. Met je vrienden, je familie of gewoon andere slimme speurders.

Meer informatie:
• Deelname aan de speurtocht is gratis.

• Met vragen kun je terecht bij de VVV aan de Markt 46 in Geertruidenberg.

• Bellen kan naar telefoonnummer: 0162-517 689.

• Email: [email protected].

• De website vind je via deze link.

• Er zijn zelfs verschillende afhaalpunten, vraag dit na bij de VVV Geertruidenberg.