Dat blijkt onderzoek van de regionale omroepen en de NOS. De omgevingsdiensten controleren onder meer de naleving van milieuregels bij risicovolle bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen en bedrijven in de bouw of agrarische sector. Naast het toezicht zijn de omgevingsdiensten verantwoordelijk voor het verlenen van vergunningen en handhaven, als er iets niet in orde is bij een bedrijf.

Toezicht
Bij het uitvoeren van deze taken lopen de Brabantse omgevingsdiensten aan tegen de grenzen van wat ze kunnen, omdat ze te weinig personeel hebben. Zo schrijft de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant in het jaarverslag over 2023 dat ze niet alles hebben gedaan wat ze wilden doen op het gebied van toezicht bij bedrijven.

Het personeelstekort speelt bij alle drie Brabantse omgevingsdiensten. Zo ziet de Omgevingsdienst Brabant Noord dat ze achterlopen in de toezichtstaken. “We zien dat het een uitdaging is om op specifieke vakgebieden het personeel te vinden en te behouden”, staat in het jaarverslag.

Gevolgen volksgezondheid
Chiel Jonker, milieu-chemicus bij de Universiteit Utrecht maakt zich zorgen: "Omgevingsdiensten zijn er om de volksgezondheid en het milieu te beschermen. De controles hebben een afschrikwekkende werking. Als onvoldoende controles kunnen plaatsvinden, heb je kans dat stoffen door de mazen van het net glippen. De industrie mag bepaalde hoeveelheden lozen en bij onvoldoende controles heb je kans dat er meer geloosd gaat worden."

Juist de tekorten aan specialisten zijn volgens Jonker zorgwekkend: "Als je door onvoldoende kennis niet weet wat voor stoffen het zijn, kun je de risico's niet goed inschatten of je weet niet waar je extra op zou kunnen controleren." Die risico's gaan ook over stoffen die via het milieu in ons lichaam kunnen komen waarschuwt Jonker: "Via het drinkwater en het eten van groente, fruit en dierlijke producten, waaronder vis."

Reacties omgevingsdiensten
De omgevingsdiensten Zuidoost-Brabant en Brabant Noord kunnen niet zeggen hoeveel controles ze niet hebben uitgevoerd door het tekort aan personeel. Zo zegt de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant dat ze doorlopend afwegingen maken tussen wat ze kunnen doen met de mensen en middelen die ze hebben en wat de risico’s zijn voor de leefomgeving. “Het is daarom niet specifiek aan te geven hoeveel controles er niet zijn gedaan.” Deze omgevingsdienst benadrukt verder dat ze voor het toezicht op de industrie wel genoeg personeel hebben.

De Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant gaat niet in op de vraag hoeveel controles ze niet hebben kunnen doen vanwege het tekort aan personeel. Wel zegt de organisatie dat als ze keuzes moeten maken, ze zich eerst richten op bedrijven waarbij de risico’s voor de leefomgeving het grootst zijn.

Oplossen personeelstekorten
Over het oplossen van de personeelstekorten, laten de drie omgevingsdiensten weten dat ze op verschillende manieren proberen om genoeg personeel te werven en behouden. Bijvoorbeeld samenwerking met scholen en externe bureaus en opleidingsprogramma’s binnen het eigen bedrijf.

Verder is de landelijke vereniging van omgevingsdiensten, Omgevingsdienst NL, bezig met een campagne om nieuw personeel te werven. Met de campagne hoopt de organisatie de naamsbekendheid van de omgevingsdiensten te vergroten en hen te helpen met het werven van medewerkers.