Het verhaal achter Luchtbuks Ria: 'Ze had een geweldig leven'

18 juli om 20:30 • Aangepast 27 juli om 02:03
nl
Een vrijgevochten, feministische vrouw met een liefde voor de schiettent: Luchtbuks Ria. Tachtig jaar lang bezocht ze de schiettenten op de Tilburgse kermis. Vanaf haar zestiende liet ze dat elk jaar vastleggen. Eind 2021 overleed Ria op 101-jarige leeftijd. Haar oude foto’s en documenten zijn nu opgenomen in het Regionaal Archief van Tilburg. Zo kan iedereen een kijkje nemen in het leven van de vrouw achter de luchtbuks.
Profielfoto van Danique Pals
Geschreven door

Ria van Dijk werd in 1920 geboren aan de Goirkestraat in Tilburg. Ze groeide op met oudere zus Jet en oudere broer Jan. Van Jan leerde ze schieten en vanaf 1936 was Ria een vaste klant van de schiettent op de kermis. Ze was toen zestien en het kwam in die tijd nog niet vaak voor dat je als vrouw met een luchtbuks in de weer ging. Laat staan dat je jezelf er ook nog eens mee op de foto zette. Toch deed ze dat jaar na jaar.

De Tilburgse fotograaf Joep Eijkens ontdekte de serie foto’s van Ria en hij was onder de indruk. In 2006 werden de foto’s daarom onderdeel van een tentoonstelling over de Tilburgse kermis. Vanaf toen was het fenomeen 'Luchtbuks Ria' geboren.

Ze werd een bekend gezicht door de fotoserie en er ging geen jaar voorbij waarop Luchtbuks Ria ongezien de schiettent kon bezoeken op de Tilburgse kermis. In 2021 verscheen zelfs het kinderboek ‘Oma Luchtbuks’, waar Ria de inspiratie voor was.

De eerste foto van Ria bij de schiettent op de kermis in 1936.
De eerste foto van Ria bij de schiettent op de kermis in 1936.

Roel Zoontjes is de neef van Ria en hij herinnert zijn tante als een eigenzinnig type. “Tante Ria had nooit verkering en ze was nooit getrouwd. Desalniettemin had ze een geweldig leven.” Ook weet Roel nog goed dat hij vroeger met zijn tante mee ging naar België. “Bij ons thuis waren we met zeven kinderen. Wij hadden geen auto, maar tante Ria had wel een oud Fiatje."

Elk weekend reed Ria naar familie in België. "De ene week mochten de kleintjes mee en de andere week de oudere kinderen”, vertelt hij. "Als we dan weer terug in Nederland kwamen, zei Ria dat ze een tang ging pakken om alles weer aan te draaien, want de wegen in België waren maar niks."

Ria was haar tijd ver vooruit met haar auto, haar luchtbuks en haar ondernemerschap. In 1950 opende ze namelijk een eigen drogisterij waar ze als een van de eersten in Tilburg condooms verkocht. Weliswaar stiekem, vanonder de toonbank. In 1975 moest ze haar winkel sluiten, omdat ze concurrentie kreeg van grote ketens als Kruidvat.

Ria van Dijk in haar drogisterij (foto: Regionaal Archief Tilburg).
Ria van Dijk in haar drogisterij (foto: Regionaal Archief Tilburg).

Toen Ria in de vijftig was, brak ze haar been en kwam ze in het ziekenhuis te liggen. En dus kon ze niet naar de Tilburgse kermis. In een interview dat Roel onlangs terugkeek, vertelt Ria dat haar vriendinnen daarom een luchtbuks, een schietschijf en patronen meenamen naar het ziekenhuis. "In haar kast had ze sherry en rosé staan. Als dokters in de roos schoten, kregen ze een borreltje van haar", vertelt Roel.

In dat interview vertelt Ria ook dat ze toestemming had om met de luchtbuks in haar kamer te schieten. "Ik hoorde later dat dat niet het geval was. Na twee weken kwam namelijk de hoofdverpleegkundige van de afdeling terug van vakantie. Die stiefelde naar de kamer van Ria en het was gelijk afgelopen. Maar dat vertelt mijn tante er in het interview natuurlijk niet bij", lacht Roel.

Ria in het ziekenhuis (foto: Regionaal Archief Tilburg).
Ria in het ziekenhuis (foto: Regionaal Archief Tilburg).

In 2020 vierde Ria haar honderdste verjaardag. Dat deed ze zittend in een rolstoel in zorgcentrum Het Laar. Uiteraard met een luchtbuks in haar handen. Voor de gelegenheid was er een schiettent opgetuigd in de tuin van het complex. Een jaar later kwam Ria te overlijden.

Roel was met zijn gezin op vakantie op de Canarische Eilanden toen hij hoorde dat zijn tante overleden was. "We kwamen op een woensdag terug en die vrijdag moest haar flat leeg zijn. Er waren al veel spullen opgehaald door familie, maar er lagen nog wat fotoalbums", zegt Roel.

"Toen bedacht ik me dat ze ook nog een berging had. Daar bleken bananendozen vol met foto's en andere persoonlijke documenten te liggen." Roel besloot alles mee te nemen en te schenken aan het Regionaal Archief Tilburg, zodat niets van zijn markante tante verloren zou gaan.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!