Bij de kermis denken we vooral aan grote evenementen als De Tilburgse kermis of Park Hilaria in Eindhoven. Maar er bestaat ook nog een vergeten broertje: de dorpskermis. Deze werd in de afgelopen jaren vaak ondergesneeuwd door de grote evenementen. En dat is te zien in de cijfers: nog nooit daalden het aantal kermissen in Brabant zo hard als in dit jaar.

In 2023 zagen we al een landelijke daling van 7,5 procent, wat betreft de kermissen waar meer dan 5000 bezoekers op af kwamen. Een groot verschil met twintig jaar geleden, ziet ook belevingsexpert Eduard Leurs. “Dat heeft vooral te maken met het recreatieaanbod van toen en nu”, vertelt hij. “Het is vandaag de dag een stuk breder. Nu heb je een hele hoop pretparken en zwembaden, die er toen niet waren. Daardoor is de kermis ook een stuk minder aantrekkelijk."

Verdwenen gemeenschapsgevoel
Daarnaast heeft het verdwijnen van kermissen ook te maken met het verdwenen gemeenschapsgevoel, denkt Leurs. “Vroeger was de kermis daar verbonden aan een zondag vol activiteiten”, zegt hij. “Eerst gingen mensen naar de kerk, aansluitend aten ze wat en vervolgens begon het echte feest op de kermis met als afsluiting een bezoek aan de kroeg. Dat gedrag is in de afgelopen jaren afgenomen, waardoor de kleinere dorpskermissen zijn verdwenen."

Toekomst van de kermis
Leurs ziet zeker kansen om de populariteit van twintig jaar geleden nieuw leven in te blazen, daarbij ligt het initiatief vooral bij gemeenten. “Je ziet vaak dat kermissen die gekoppeld zijn aan bepaalde activiteiten, zoals een oktoberfeest of een feestweek, vaak een grote gemeenschap aan mensen trekken.”

Daarnaast twijfelt hij aan de moeite die sommige gemeenten in de kermis stoppen. “Het is een evenement wat met liefde moet worden voorbereid. Het moet geen verplicht nummer worden. Ik heb af en toe het gevoel dat gemeenten enkel kijken naar de eventuele inkomstenbron van het gebeuren, en dat merk je als bezoeker. Een goed georganiseerde kermis kan een groot verschil maken in de sfeer en opkomst van de mensen.”

Nog steeds populair
Ondanks alles blijft de belevingsexpert positief. Brabant is volgens hem een van de provincies waar de kermis nog steeds populairder is dan in de rest van het land. “Brabant is van oudsher een echte kermisprovincie. Dat zie je nog steeds terug aan het aantal kermissen, ten opzichte van bijvoorbeeld Gelderland en Noord-Holland. Het gaat in Brabant dus helemaal niet zo slecht met de kermis.”

Betekent dit dat exploitanten hier in Brabant achterover kunnen gaan zitten? Zeker niet. Volgens Leurs is het in 2024 meer dan ooit belangrijk om innovatief te denken als je wil overleven in de branche. “Dan heb ik het vooral over twee pijlers: efficiëntie en kosten besparen.”

De kinderattractie ‘Ballon Voyage’, die nu op de Tilburgse kermis staat, is daar een perfect voorbeeld van. “De exploitant heeft een manier gevonden hoe hij de attractie met één wagen kan exporteren, terwijl dit in het verleden vaak met drie wagens moest. Hierdoor bespaart hij ontzettend veel geld, wat hij kan doorbereken in de ticketprijzen. Zo hou je het voor de bezoekers betaalbaar en blijf jij als exploitant groeien.”