Dit is wat online haatreacties met lhbti+-jongeren kunnen doen
‘Vieze vuile homo’s’, was één van de reacties onder een post van Omroep Brabant over Brabanders die massaal een regenboogvlag ophingen. En vorige maand publiceerden we het bericht 'Eindhovense Pride vlaggen hangen 24 uur en zijn nu al vernield of gestolen’, waaronder lezers reageerden met ‘non-binair bestaat niet’ en ‘smerige pedo’s’.
Is dat erg? ‘Schelden doet geen pijn’, is een vaak gehoorde reactie als er geklaagd wordt over haatdragende reacties op sociale media. Of ‘dan lees je het toch niet’. Maar volgens een deskundige die we spraken, ligt het ingewikkelder.
"Vaak wordt gedacht dat wat er online gebeurt geen effect heeft op het dagelijkse leven van mensen. Maar we weten inmiddels dat dat absoluut niet het geval is", begint Gabriël van Beusekom, universitair docent aan Universiteit Utrecht en gespecialiseerd in sociale ongelijkheid, gender en seksualiteit.“Uit onderzoek blijkt dat negatieve reacties over de lhbti+-gemeenschap een negatieve invloed kunnen hebben op de mentale gezondheid van lhtbi+-personen.”
Vooral lhbti+-jongeren zijn volgens hem kwetsbaar omdat zij vaker online zijn dan volwassenen. “Ze hebben al weinig bronnen van steun en hun ouders zijn vaak niet homoseksueel of lesbisch. Dan gaan ze online op zoek naar gelijken. En terwijl ze online zijn, en hun identiteit nog in ontwikkeling is, worden ze geconfronteerd met negatieve reacties over hun seksuele oriëntatie of genderidentiteit”, legt Van Beusekom uit.
Onderzoek
In het kader van Pride onderzocht Omroep Brabant reacties op lhbti+-gerelateerde posts op Instagram, Facebook, TikTok en X. We verzamelden ruim 5500 reacties en labelden deze als 'pro-lhbti+', 'anti-lhbti+', of 'neutraal'. Alle reacties die niets met de lhbti+-gemeenschap te maken hadden, werden eruit gefilterd. Er bleven ruim 2600 reacties over, twee derde hiervan was anti-lhbti+.
Blootstelling aan dit soort negatieve reacties leidt volgens de universitair docent tot meer gevoelens van angst en schaamte onder lhbti+-jongeren. Daarnaast gaan zij volgens hem door dit soort reacties negatiever denken over hun eigen seksualiteit of expressie.
Ook ziet hij een toename in gevoelens van onveiligheid nadat lhbti+-jongeren geconfronteerd zijn met online haat. “Op het moment dat mensen een online reactie zien zoals ‘vieze homo!’ bijvoorbeeld, zullen velen, wanneer ze nieuwe mensen ontmoeten, zich afvragen of ze wel kunnen vertellen dat ze homo zijn. Jongeren gaan zich zo dus sneller onveilig voelen in het echte leven.”
“Alles wat ik hier opnoem, zijn belangrijke versnellers voor verdere mentale problemen zoals depressie of suïcidale gedachten.” Nare reacties op sociale media kunnen dus zomaar tot serieuze problemen leiden. Daarom heeft Van Beusekom nog een belangrijk advies: "Wees er bewust van dat jouw reactie op sociale media echt negatieve effecten kan hebben op de gezondheid van mensen."
Heb jij gedachten over zelfdoding? Praat erover. Bel met hulplijn 0900-0113.
Pride
In de week van Roze Maandag op de Tilburgse kermis besteedt Omroep Brabant aandacht aan Pride. Deze hele week verschijnen op onze kanalen verhalen over thema's die spelen bij de lhbti+-gemeenschap.
De afkorting lhbti+ staat voor lesbiennes, homo's, biseksuelen, transgender- en intersekse personen. De + staat voor alle vormen van gender en seksuele geaardheid die niet onder de andere letters vallen.