Tussen 2004 en 2019 raakten veel ouders in de problemen door fouten bij de Belastingdienst. Ze werden onterecht beschuldigd van fraude met hun kinderopvangtoeslag en moesten veel geld terugbetalen, wat vaak tot grote schulden leidde.

"De psychische invloed die dit op mensen heeft, is niet in geld uit te drukken. Zelfs mensen die weinig moesten terugbetalen, ondervonden soms een grotere impact omdat hun leven als een kaartenhuis in elkaar stortte," vertelt Wendi. Van mensen die hun baan verloren tot huisuitzettingen en echtscheidingen.

Gedupeerden werden op allerlei manieren getroffen. Niet alleen financieel, maar ook mentaal. "De meesten zijn nog steeds boos en verdrietig over wat hen is overkomen. Ze hebben wantrouwen, trauma’s, stress en schaamte”, zegt de medewerker. “We horen vaak dat mensen echt moesten overleven en nu jaren later nog steeds.”

In Den Bosch gaat het om zo’n 300 ouders die zich hebben gemeld bij de belastingdienst. Gelet op landelijke cijfers zal iets meer dan de helft uiteindelijk als gedupeerde worden aangemerkt. Naast een financiële compensatie van de overheid kunnen zij hulp krijgen van de gemeente om een nieuwe start te maken. Zo’n 90 Bosschenaren meldden zich de afgelopen jaren aan.

De hulp van Wendi en haar team is heel divers: van het aanschaffen van een nieuwe bank of wasmachine tot hulp bij het maken van een afspraak bij een psycholoog of tandarts. “We kijken naar wat nodig is voor mensen om een nieuwe start te kunnen maken”, legt de consulent uit . “Daarbij moeten we onderscheid maken tussen wat een wens is en wat noodzaak. waardoor schade op langere termijn wordt voorkomen.”

Maar dat is soms nog best ingewikkeld, want een nieuwe start kan voor iedereen iets anders betekenen. Een voorbeeld is een slachtoffer die een nieuwe fiets nodig heeft. Het is vaak nog wel te onderbouwen waarom de consulenten vinden of dat wel of niet nodig is. “Maar dan is de vraag hoe duur die fiets dan mag zijn. Meestal kijken we naar wat voor iedereen toegankelijk en betaalbaar is . Maar er kan ook aanleiding zijn te kiezen voor een elektrische fiets. Als iemand een aandoening heeft bijvoorbeeld”, legt Wendi uit.

Daardoor krijgen de consulenten soms de vraag ‘waarom het ene slachtoffers iets wel krijgt en de ander niet’. “Het is maatwerk. Dus wat de een krijgt, geldt niet automatisch ook voor de ander.” Dat maakt het werk leuk, maar tegelijkertijd pittig voor Wendi. "Het is fijn dat ik mensen kan helpen bij het opbouwen van een toekomst. Maar ik moet wel veel incasseren en goed communiceren. Want bij één verkeerd woord kan het vertrouwen dat ze in je hebben opgebouwd weer weg zijn."

Er zijn inmiddels al gedupeerden die de door de hulp van Wendi en haar collega’s weer kunnen bouwen aan hun toekomst. Maar dat is lang nog niet voor alle ouders en hun kinderen het geval. “Er zijn veel mensen nog steeds niet door de procedure van de belastingdienst heen. Sommigen weten dus nog steeds niet of ze gedupeerd zijn of niet."

En er komen steeds nieuwe aanvragen bij: dit jaar al zeventien in Den Bosch. Het gaat om gedupeerde ouders, kinderen en ex-toeslagpartners. Voorlopig zijn de consulenten nog druk bezig met de gevolgen van de toeslagenaffaire. “Het doel is uiteindelijk om iedereen zo te ondersteunen dat ze onze hulp niet meer nodig hebben. Maar het tempo is heel verschillend. De een wil zo snel mogelijk alles zelf weer kunnen, terwijl de ander het veel moeilijker vindt om het slachtofferschap los te laten.”