GroenLinks en PvdA snuffelen vaker aan elkaar, check hier waar ze samengaan
In 23 van de 56 Brabantse gemeenten zitten GroenLinks en PvdA al in dezelfde fractie of maken ze deel uit van een grotere lokale, linkse samenwerking. Alleen in de steden en in een aantal dorpen is dat nog niet het geval.
Omroep Brabant maakte een rondgang langs alle fracties van GroenLinks en PvdA in gemeenten waar deze partijen vertegenwoordigd zijn, maar (nog) niet vanuit dezelfde fractie opereren.
Op deze kaart zie je in welke gemeenten GroenLinks en PvdA wel of niet in dezelfde fractie zitten.
Routekaart
Onlangs stemden de leden van de twee partijen in Breda voor een gezamenlijke lijst bij de verkiezingen in 2026. De fracties blijven tot de verkiezingen nog wel apart. Ze lopen voorop in een proces dat alle lokale afdelingen zullen doorlopen.
De komende tijd zullen PvdA en GroenLinks in verschillende dorpen en steden met elkaar en met leden in gesprek gaan over of en hoe ze samen de volgende verkiezingen ingaan. Dat doen ze informeel met een kopje koffie, met informatieavonden en met ledengesprekken.
De partijen volgen een routekaart die de landelijke afdelingen hebben opgesteld. Daarop is te lezen dat ook andere progressieve partijen mee mogen doen, maar daarvan lijkt tot nu toe nog geen sprake. Essentieel onderdeel van de kaart is dat de leden van beide partijen instemmen met een eventueel stembusakkoord.
Want als verenigingspartijen zijn het uiteindelijk de leden die bepalen. Daar zijn alle fracties dan ook heel duidelijk over. “We werken nu naar samenwerking toe, maar de leden hebben daar het laatste woord over”, zegt de PvdA-fractievoorzitter uit Roosendaal. En de fractievoorzitter van GroenLinks uit Tilburg zegt: “In principe maakt het niet zoveel uit wat de fractie vindt, het is aan het bestuur en aan de leden.”
Persoonlijke verhoudingen
Maar als je straks in dezelfde fractie met elkaar gaat samenwerken, is het wel handig dat de persoonlijke verhoudingen goed zijn. Van de vrijblijvendheid die hoort bij het werken vanuit twee afzonderlijke fracties, is dan namelijk geen sprake meer.
Uit de rondgang blijkt dat de verhoudingen bijna overal in orde zijn. “We hebben regelmatig gezamenlijk overleg en de onderlinge verstandhouding is plezierig”, meldt GroenLinks Helmond. “Op de inhoud weten we elkaar goed te vinden”, zegt haar partijgenoot uit Waalre.
"We zoeken elkaar steeds vaker op en stemmen ook steeds meer met elkaar af", laat de fractievoorzitter van de PvdA in Oss weten. Ook in onder meer Waalre en Roosendaal weten de partijen elkaar goed te vinden. In Bergen op Zoom vormden PvdA en GroenLinks na de verkiezingen van 2022 zelfs al een gezamenlijke fractie.
Toch zijn er ook verschillen. In Geldrop-Mierlo worden er alleen in de commissie samenleving afspraken gemaakt over gezamenlijk stemmen. En in Eindhoven en Tilburg doet GroenLinks eerst nog onderzoek naar een mogelijke samenwerking.
Vorige pogingen
Op veel plaatsen is het ook niet de eerste keer dat er een poging wordt gedaan om samen op te trekken. Zo strandden in Roosendaal gesprekken in 2022. In Geldrop-Mierlo gingen de twee partijen juist uit elkaar. Maar: “We hebben nu de landelijke wind in de rug. De kans is groot dat het nu wel lukt”, klinkt het uit Roosendaal. En ook de fractievoorzitter van PvdA Geldrop-Mierlo is voorstander van de fusie: “ik ben een halfjaar geleden om die reden lid geworden van GroenLinks.”
Soms lukte het de twee linkse partijen niet om samen te komen door een verschil in opvattingen. In Waalre vertolkte één van de vorige GroenLinks-fractieleden standpunten die niet in lijn waren met die van de PvdA en GroenLinks. Soms zit één partij in de oppositie en de andere in de coalitie, zoals in Roosendaal en in Oss. Vaker werd het waarschijnlijk simpelweg niet nodig gevonden om samen te gaan, als partijen zelfstandig voldoende zetels wisten te halen. Vooral in de steden, waar over het algemeen linkser en progressiever gestemd wordt, speelde dit zeker een rol.
Het aanstaande huwelijk in Breda, laat wellicht een verandering van die houding zien. De vraag is nu of GroenLinks en PvdA in de andere steden ook met elkaar willen als het niet van nodig is om te overleven. In kleinere, conservatieve dorpen is dat vaak wel het geval.
Wat mee kan spelen, is de kans om de grootste fractie in de gemeenteraad te worden. Die mag het voortouw nemen in de onderhandelingen. En ook als dat niet lukt, geldt: hoe groter, hoe meer gewicht je hebt in eventuele onderhandelingen.
Hier zie je hoe groot GroenLinks en PvdA zouden zijn als ze een gezamenlijke fractie zouden vormen in gemeenten waar dit nu nog niet het geval is.
DIT VIND JE OOK INTERESSANT: