De gemeenteraad was maandagavond al hartstikke blij. Want de afspraken zoals ze nu gemaakt zijn met Defensie moeten een einde maken aan de gekmakende overlast die veel omwonenden ervaren. Vliegbasis Gilze-Rijen is de standplaats van het Defensie Helikopter Commando. Er wordt met 47 helikopters getraind. Vooral opstijgen en landen, en dat maakt veel herrie.

800 bezwaren op luchthavenbesluit
Elk vliegveld heeft een Luchthavenbesluit. Daarin staat precies opgeschreven wat er allemaal mag. Hoe vaak, hoeveel, en op welke tijden er wordt gevlogen bijvoorbeeld. En bij dat Luchthavenbesluit ging het in 2018 helemaal mis.

Meer dan 800 bezwaren kwamen er binnen tegen het concept-besluit. Want nog meer helikoptervluchten vanaf Gilze-Rijen, daar gingen omwonenden niet mee akkoord. Staatssecretaris Barbara Visser kwam langs en de plannen werden in de ijskast gezet.

Maximaal aantal vliegbewegingen
Nu is er dus mét omwonenden om tafel gezeten om het Luchthavenbesluit, dat uiterlijk in 2030 klaar moet zijn, vorm te geven. Die afspraken werden dinsdagavond, tijdens een (eerste) bewonersbijeenkomst in Molenschot uit de doeken gedaan. Belangrijkste afspraak: het aantal helikoptervluchten vanaf Gilze-Rijen gaat niet toenemen. 31.000 vliegbewegingen blijft de max.

Commodore (baas van de vliegbasis) Pier Schipmölder zegt dat dat kan. "Er zal meer worden ingezet op vliegen met simulatoren en de bezetting op Gilze-Rijen is nu nog geen 100 procent. Dat betekent dat we met de huidige groep vliegers aan dit aantal vliegbewegingen voldoende hebben om de kwaliteit van trainingen op peil te houden."

Geluidsoverlast terugdringen
Daarnaast is er al hard gewerkt aan het terugdringen van de bestaande geluidsoverlast. Helikopters moeten oefenen met schuin landen en opstijgen. Dat doen ze op een grote bult, een slope. Daar blijven ze een flinke tijd boven hangen en dat zorgt voor veel overlast in de omliggende woonkernen. Nu is in het midden van het oefenterrein een derde slope aangelegd, zodat het aantal oefenmomenten naast woonkernen flink afneemt.

Ook voor de oefeningen met ladingen onder de transporthelikopters is een extra oefenplek gerealiseerd. Want ook hierbij hangen helikopters voor een langere tijd boven dezelfde plek. Eén zondag in de maand wordt er helemaal niet gevlogen en op de andere vliegdagen starten de oefeningen later en zijn eerder klaar. Niet het hele tijdsraam wordt dus benut.

Rattlenoise
Waar geen afspraken over zijn gemaakt, is de overlast door 'rattlenoise', de trillingen die door de helikopters worden veroorzaakt. Dat leidt niet alleen tot geluidsoverlast, maar ook tot schade aan woningen. Het grote probleem hier is dat de vliegbasis daar niet over gaat.

Burgemeester Derk Alssema probeert uit alle macht woningen geïsoleerd te krijgen, maar moet wachten op Den Haag. "Dat is frustrerend, maar er moeten onderzoeken worden gedaan en dat kost tijd. Weet dat het hoog op de agenda staat", geeft hij de inwoners van Molenschot mee.

Voor de bewonersdelegatie is deze intentieovereenkomst het sluitstuk van een jarenlange strijd. Walter de Vet: "We hebben nu oog voor elkaars belangen en er is echt een dialoog op gang gekomen. Dat is zeer waardevol, ook voor de toekomst."

Extra ruimte voor Defensie
Want die toekomst is ondanks deze afspraken nog wel onzeker voor Gilze-Rijen. Landelijk wordt nog hard gewerkt aan de algehele uitbreiding van Defensie. Gilze-Rijen is expliciet genoemd als zoekgebied voor uitbreiding van het aantal straaljagers en als laagvlieggebied. Een beslissing daarover valt pas halverwege volgend jaar. Daarmee kunnen de nu gemaakte afspraken in het ergste geval meteen de prullenbak in.

Commodore Schipmölder benadrukt dat die ontwikkeling buiten de macht van Gilze-Rijen zelf ligt. "Wij wilden vooral kijken waar we zelf invloed op uit konden oefenen. En dat zijn maatregelen die we op de basis zelf kunnen nemen. Wat uiteindelijk in Den Haag wordt besloten ligt buiten onze invloedssfeer, maar we geven nu wel een signaal af."

Grens bereikt
Iets waar burgemeester Derk Alssema het roerend mee eens is. "We dragen Defensie echt een warm hart toe en het mag duidelijk zijn dat wij hier in Gilze en Rijen voor Defensie al een enorme duit in het zakje hebben gedaan. Maar de grens is nu wel bereikt. Ik ga ervan uit dat toezeggingen van eerdere staatssecretarissen worden nagekomen. Hier geen uitbreiding meer."

Naast deze bewonersbijeenkomst in Molenschot staan er nog drie sessies op het programma. Woensdagavond in Gilze, donderdag in Rijen en vrijdag in Hulten. Zaterdag wordt de intentieverklaring officieel ondertekend.