Video

80 jaar terug leek de oorlog bijna voorbij, de bevrijders waren in aantocht

1 september om 07:00 • Aangepast 12 september om 02:02
nl
Op 1 september 1944 leek de bevrijding een kwestie van dagen. De geallieerde bevrijders in het westen van Europa waren optimistisch. Want het Duitse leger trok zich steeds verder terug. Het leek zelfs verslagen. Maar het was niet het begin van het einde, eerder het begin van iets nieuws. En Brabant kwam midden in het strijdtoneel terecht. Deze zondag, precies 80 jaar geleden, veroorzaakten geallieerde vliegtuigen per ongeluk een bloedbad in een bus bij Etten-Leur.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd na jarenlange Duitse bezetting en onderdrukking. Bij de bevrijding vielen veel slachtoffers en ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde bij de bevrijding. Komende weken en maanden besteden we veel aandacht aan de gebeurtenissen van toen.

De Tweede Wereldoorlog woedde op diverse fronten. De geallieerden waren 80 jaar geleden overal in de aanval. In het oosten vocht de Sovjet-Unie al jaren een bloedige strijd uit tegen de Duitse troepen. In het westen was de lang verwachte tegenaanval van de geallieerden net begonnen.

D-day
Op 6 juni 1944, ‘D-day’, landden de geallieerden in Normandië. De gevechten waren ongekend zwaar en eisten veel levens. Maar het Duitse verzet brak. Na bijna twee maanden strijd braken de geallieerden door. Ook ver van het front wankelde het regime. Hitler overleefde een aanslag en een staatsgreep. Hoge officieren werden gepakt en vonden de dood. Overal leken de Duitsers de controle kwijt.

Begin augustus konden de Duitse legers in Frankrijk weinig aanvalskracht meer inbrengen. Zelfs verdedigen zat er niet meer in. De belangrijkste legers waren in Normandië verslagen. Het 7e Duitse Leger en het 5e Pantserleger hadden veel militairen, pantserwagens en tanks verloren. De soldaten die de slachting overleefden, probeerden te ontkomen.

Duitse leger
Het 15e Duitse leger speelde daarin ook een grote rol. Dat leger bewaakte de Kanaalkust en de Belgische en Nederlandse Noordzeekust. Na D-day was dat leger ook in Normandië bij Caen te hulp geschoten en het leed forse verliezen. Maar het had na de maandenlange strijd nog enige samenhang en gevechtskracht.

Maar om vernietiging te voorkomen, zat er ook niks anders op dan terugtrekken. Langs de Belgische kust, naar Zeeland. De rol van dat 15e Leger was nog niet uitgespeeld. Het moest oppassen want de geallieerde bevrijders rukten razendsnel op en kwamen achter ze aan.

Kerstmis
Parijs verwelkomt op 25 augustus 1944 de bevrijders. Het optimisme is grenzeloos. Als het zo snel gaat, kunnen de geallieerden tegen Kerstmis bij Hitler in Berlijn staan en dan is de oorlog voorbij. Het tempo is inderdaad wonderlijk hoog.

Op 1 september al steken de geallieerden de rivier De Somme over en bevrijden Arras. Ze staan dan aan de Belgisch-Franse grens.

Brabantse bus
De gebeurtenissen aan het front zijn ook in Brabant voelbaar en zichtbaar. Dagelijks voeren geallieerden vliegtuigen aanvallen uit om de Duitse bevoorrading te verstoren. Ze bombarderen spoorlijnen, verkeersknooppunten en konvooien.

In de ochtend van 1 september cirkelen Amerikaanse piloten boven Etten-Leur. Ze zien iets wat lijkt op een Duits legervoertuig. In werkelijkheid is het een streekbus van de BBA. Die is onderweg van Roosendaal naar Breda. Er zitten geen militairen in maar burgers, vooral veel vrouwen uit Rucphen en omgeving.

Op de Roosendaalseweg in Etten doorzeven de geallieerde vliegtuigen de bus. 15 passagiers en de chauffeur en conducteur sterven. Er vallen ook 14 gewonden bij deze fatale fout.

Hoe dit zo fout kon gaan is nooit opgehelderd, het was immers oorlog.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.