In de illegale ‘ondergrondse’ kranten in Nederland, klinkt een jubelstemming want de bevrijders komen eraan. ‘Correspondenten melden dat de verwarring in het Duitse leger zo groot is dat de wegen naar Duitsland, België en Nederland open liggen.

Crisis
De geallieerde legers zijn bezig de grote wedloop van de strijd met het grootste gemak te winnen.’ Dat schrijft het illegale dagblad De Vrije Stem in Oosterhout op 2 september 1944. ‘Dichter en dichter nadert de oorlog ook onze landsgrenzen.’

In de officiële kranten kan ook de Duitse bezetter er niet omheen. In het Dagblad van het Zuiden 'voor Eindhoven, Meijerij, Peel en Kempenland' van 2 september staat op de voorpagina een bericht over de situatie in Frankrijk. Het Duitse bevel spreekt van een ‘crisis’ maar er is ‘geen paniek’. Want ze staan tegenover een ‘geallieerde overmacht’. Het is een ‘dramatische wedren met den tijd’.

'Verdedigingszone'
Opvallend is ook dat de Duitse strategie beschreven wordt: ‘Het gaat erom den geallieerden opmarsch zoo lang mogelijk op te houden, om tijd te winnen voor het vormen van een verdedigingszone’. Duidelijke taal voor wat nog komen gaat.

Over een breed front rukken de geallieerden op. De Amerikanen op de rechterflank, richting Duitsland. De Britten in het midden. Waaronder de Guards Armoured Division. Hun tanks rollen op deze dag de Frans-Belgische grens over. Over twee weken mogen ze voorop bij Valkenswaard.

Generaal Maczek
Op de linkerflank, aan de kust, zijn Canadese troepen onderweg. Daaronder valt ook de 1e Poolse Pantserdivisie van generaal Maczek, die later Breda zal bevrijden. Ze achtervolgen het 15e Duitse leger. Dat vecht nauwelijks meer terug.

In Brabant is de Duitse terugtrekking zichtbaar, dag en nacht. Het zijn uitgeputte soldaten, vaak te voet, op fietsen, met paard en wagen en in karren en soms toch nog met pantserwagens of een tank. Het aantal militairen dat over de grens komt en de rivieren over steekt, zal de komende dagen alleen maar groeien.

Kurt Chill
Een van de vele Duitsers die onderweg is, dat is de Duitse generaal Kurt Chill. Met nog amper duizend man komt hij gehavend uit de strijd in Normandië en reist hij door België richting Nederland.

Chill heeft bevel gehad terug te keren naar Duitsland. Maar zover zal het niet komen. Hij zint op een tegenactie, tegen de bevelen in.

Bramenpluk
Krantenlezers wordt niks bespaard, ook de geallieerde vergissingsaanval van een dag er voor bij Etten-Leur staat in de krant. In het Dagblad van het Zuiden staat een bericht, zonder plaatsnaam, mogelijk vanwege militaire censuur. Er waren meer geallieerde luchtaanvallen, met nog eens negentien doden elders.

Via de krant lijkt de bezetter vooral rust te willen bewaren. Er staat een foto in van vrouwen die uniformen wassen en er is aandacht voor de bramenpluk en nieuwe bioscoopfilms. En de voetbalcompetitie met de derby Eindhoven tegen PSV. NAC en Willem II spelen ook. ‘Business as usual’.