Zesduizend Duitse soldaten geven zich over in de Scheldestad. Drieduizend soldaten weten te ontsnappen. Krijgsgevangenen worden opgesloten in de Zoo. Daar is plek genoeg, want de dierentuinkooien zijn leeg. Alle dieren zijn geëvacueerd of opgegeten.

Stranden
De voorbije maanden vernietigden Duitse troepen op hun terugtocht onderweg alle grote havens, maar die van Antwerpen is intact. Een meevaller. De haven is noodzakelijk voor de geallieerde opmars.

Bij de troepen is dringend behoefte aan eten, drinken, munitie, kleding en materieel. Veel voorraden komen nog steeds van de Normandische stranden, zo'n vijfhonderd kilometer zuidwaarts. En uit Marseille. Dus dat kost tijd. Een haven dicht bij de troepen maakt de opmars makkelijker.

Zeemijnen
Maar er is een enorm probleem. Scheepvaartverkeer is onmogelijk. Als je vanuit de Noordzee naar Antwerpen wil varen, is dat levensgevaarlijk, want in de Westerschelde drijven Duitse zeemijnen.

Een ander probleem is dat beide oevers van de Westerschelde nog bezet gebied zijn. Het 15e Duitse leger zit in Zeeuws-Vlaanderen en op Walcheren. De vijand heeft kustgeschut en luchtafweer.

De vraag van de geallieerden is vooral: hoe nu verder? Want het gaat wel heel snel. Diverse scenario’s blijven op tafel komen. Luchtlandingen op Walcheren of oprukken. Er is genoeg brandstof om boven Antwerpen door te rijden naar knooppunt Korteven, tussen Woensdrecht en Bergen op Zoom. Daar liggen de strategische Zeeuwseweg en de spoorlijn naar Vlissingen. Het zijn de belangrijkste en enige landverbindingen met de kust. En de ontsnappingsroute voor de Duitsers in Zeeland.

Pauze
Maar het aantal inzetbare militairen tanks en kanonnen dat de Geallieerden hebben, is nog beperkt. De opmars is zo snel gegaan dat de bevoorrading het nauwelijks kan bijhouden. De Geallieerden houden halt in Antwerpen. 24 uur lang. Om logistieke redenen, zoals dat heet.

De aandacht gaat dezer dagen vooral uit naar een snelle oversteek over de rivier De Rijn. Daar moet een grote doorbraak komen met Operatie Comet. Alles moet 6 of 7 september losbarsten.

Evacuatie
Duizenden soldaten van het 15e Duitse leger zitten intussen ingesloten in Zeeuws-Vlaanderen. Maar ze geven zich niet zomaar gewonnen. Alles wat kan varen, gaat de Duitse troepen ophalen aan de zuidoever van de Westerschelde. Vandaag start de evacuatie. Duizenden soldaten steken de rivier over. De Geallieerden hebben niks in de gaten. Na de oversteek reizen ze verder en stromen via Woensdrecht Brabant in.

Intussen hebben de Duitse bezetters in Nederland bevel gegeven naar het zuiden te trekken. Iedereen die kan vechten moet zich gereed maken: kantoorpersoneel, bewakers en opleiders. Op station Roosendaal gaan de treinen niet verder. Dus wordt het lopen naar de nieuwe linie boven Antwerpen. Onderweg komen ze terugtrekkende Duitse troepen tegen. Ook uit Zeeland.

Radio meldt: 'Breda bevrijd'
De chaos is zo groot dat ook de Geallieerden het overzicht kwijt raken. Er komen geruchten op gang die niet kloppen. Radio Oranje meldt ‘s avonds vanuit Londen dat geallieerde troepen onderweg zijn naar Breda en Roermond. Premier Gerbrandy zegt later ook dat de Geallieerden de grens over zijn. De BBC meldt dat Breda zelfs al bevrijd is. De berichten veroorzaken feestvreugde. Er gaan vlaggen en wimpels uit. De Duitsers worden juist extra bezorgd.

Er komt een dringend advies van de Geallieerden aan de bevolking: niet in opstand komen, probeer het vijandelijke vervoer zoals de treinen te ontwrichten, desorganiseer het bestuur en help het verzet.

Het verzet in Den Bosch verspreidt stiekem brieven met daarop de mededeling dat de bevrijding van de stad ‘elk ogenblik’ kan plaatsvinden. Iedereen die mee wil helpen kan een antwoordstrookje invullen.

Dit vind je ook interessant

Bevrijding Brabant: vliegvelden gebombardeerd, weg naar Duitsland ligt open