Faber zet in op terugkeer, in plaats van gesubsidieerde opvang. Volgens haar hadden deze mensen al lang moeten vertrekken, omdat ze geen recht hebben op een vergunning. Ze zegt dat ze deze mensen wil helpen om terug te keren.

De Stichting Vluchtelingen in de Knel is de organisatie die in Eindhoven de bed-bad-brood-opvang regelt. Zij maakt zich ernstige zorgen over de keuze van de minister, vertelt coördinator Merrelyn Poetsema. Ze verwacht dat de samenleving er last van krijgt, zodra de voorziening wordt geschrapt. Per jaar zijn er gemiddeld 120 mensen die gebruikmaken van de voorziening in Eindhoven. De bedden voor deze mensen staan op verschillende plaatsen in de stad.

“Het is niet alleen een essentiële voorziening voor deze kwetsbare mensen, maar je krijgt ook beter zicht op mensen zonder verblijfsstatus. Nu de LVV (Landelijke Voorziening Vluchtelingen red.) wordt stopgezet, schuift de overheid de verantwoordelijkheid af. Het lijkt voor ons meer een politieke move, dan een doordachte beslissing. Deze mensen raken uit beeld.”

Vluchtelingen in beeld
De reden dat mensen in de voorziening terechtkomen, verschilt volgens Poetsema. “Ze hebben soms geen papieren en kunnen dan niet uitgezet worden. Soms kampen mensen met gezondheidsproblemen, waarvoor ze in het land van herkomst niet kunnen worden behandeld.” Hoelang ze in de opvang blijven, verschilt per geval. “Als er uitzicht is op een verblijfstatus, dan nemen we daar stappen voor. Soms keren mensen toch terug. Dat is het voordeel van de voorziening: je hebt ze in beeld.”

Bij Springplank040 bieden ze zo’n vijf bedden aan uitgeprocedeerde asielzoekers. Directeur Thijs Eradus is bang dat deze mensen op straat belanden en in de criminaliteit. “Het is zorgelijk. Deze mensen zijn kwetsbaar. Het is vervelend voor deze mensen zelf, maar het zorgt ook voor meer overlast. Op papier zijn ze weg voor de overheid, maar dat is niet zo.

De subsidieregeling komt dus begin 2025 te vervallen. Eindhoven ontving jaarlijks zo'n twee miljoen euro in het kader van de LVV. Dat bedrag komt ook overeen met de uitgaven van de gemeente. Voor de periode van 1 juli tot en met 31 december van dit jaar wordt er nog zo'n 200.00 euro uitgetrokken.

Hoewel de regeling daarna stopt, wil de gemeente Eindhoven toch opvang en begeleiding blijven bieden. “Hoe we omgaan met het wegvallen van de rijksbijdrage aan de LVV wordt de komende periode verder onderzocht en uitgewerkt”, aldus een woordvoerder van de gemeente Eindhoven.

Niet meewerken aan terugkeer strafbaar
Dat Faber vooral inzet op uitzetting, zien ze bij Vluchtelingen in de Knel als een te simpele oplossing. Poetsema: “Zo werkt het niet. In werkelijkheid zie je dat mensen zonder verblijfstatus onder de radar verdwijnen. Je kunt ze niet uitzetten als je ze niet kunt vinden. Dit is een terug bij af situatie, ze gaat niemand kunnen uitzetten. Dat is echt een fabeltje.”

De minister wijst erop dat ze ook aan een wet werkt die het niet meewerken aan terugkeer strafbaar maakt. In het hoofdlijnenakkoord heeft de nieuwe coalitie al afgesproken dat de bijdrage aan de Landelijke Vreemdelingenvoorziening (LVV) zou worden beëindigd. Nu is dus duidelijk dat die op 1 januari al stopt.