Trein met gewonden beschoten bij Etten-Leur, Mussert waarschuwt voor vijand
In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.
Vrijwel dagelijks wagen geallieerde vliegtuigen zich boven bezet gebied. Ze speuren doorgaande verkeers- en spoorwegknooppunten af naar de vijand. Rond Etten-Leur zitten ze vaker. Op 1 september hadden ze nog een passagiersbus aangezien voor een Duitse bus met 15 burgerdoden tot gevolg. Op 9 september hadden ze al een trein in brand geschoten, omdat die er vijandelijk uit zag.
Als geallieerde piloten vandaag boven West-Brabant cirkelen, ontdekken ze een trein bij Etten-Leur. In de trein zitten en liggen zieke en gewonde Duitsers. Sommigen naakt of in verband.
Levend verbrand
De geallieerde piloten beschieten de trein. Er ontploft munitie en alles vliegt in brand. Sommige passagiers verbranden levend. Hoeveel doden en gewonden vallen, is onbekend. Het haalt de kranten niet, waarschijnlijk vanwege de censuur.
Twee uur later wordt dezelfde trein nog een keer aangevallen. Daarbij sneuvelt ook de Nederlandse machinist.
Station en spoor in Etten-Leur blijven dagenlang doelwit. Huizen in de omgeving worden getroffen, maar buurtbewoners zitten in schuilkelders en een klooster.
Valschermjagers
‘Geallieerde troepen dringen op in de richting van Eindhoven’. Dat meldt de Helmondse krant de Zuid-Willemsvaart. Zelfs in de legale kranten, gecontroleerd door de Duitsers, staat nieuws dat waar is. Maar het is gekleurd. Er staat ook dat de bevrijders ‘aanzienlijke verliezen’ lijden. Geen woord over de Duitse terugtrekking.
De Duitsers strijden vooral, is de boodschap. Dat spreek ook uit het nieuwsbericht dat ‘valschermjagers’ bij het Belgische Beringen de vijand zware schade hebben toegebracht. 52 Engelse tanks zijn uitgeschakeld. Of dat zo geloofwaardig is, dat is de vraag.
Mussert
In de Brabantse kranten lezen abonnees prominent een radiorede van NSB-leider Mussert. Die zegt dat er een ‘grooten ramp dreigt’ met de komst van de geallieerden. Hij waarschuwt dat de superkapitalistische Amerikanen en communistische Russen allemaal niks goeds brengen. 'De Leider', zoals hij wordt genoemd, bezoekt op deze 13e september Noord-Brabant en Limburg.
Anton Mussert (1894-1946) is van oorsprong een Brabander. Hij is geboren in Werkendam en werd leider van de fascistische NSB, de Nationaal Socialistische Beweging. Het was de enige partij die was toegestaan door de Duitse bezetter.
Doodgeschoten
Krantenlezers worden er ook dagelijks op gewezen wat bezetting en onderdrukking betekent. In de Nieuwe Tilburgse Courant op de voorpagina het nieuws dat plunderaars zijn doodgeschoten in Tilburg. ‘Standrechtelijk’, dus zonder proces.
Verder naar het westen gaat de Duitse oversteek van het 15e leger over de Westerschelde door, ondanks de bombardementen. Geallieerde vliegtuigen gooien op deze dag meer dan 100.000 kilo aan bommen op de vijand. Toch kunnen bijna 5000 militairen met honderden voertuigen en 50 kanonnen ontkomen. Met de veerboot bij Doel, boven Antwerpen. De soldaten trekken door naar Wuustwezel onder Breda en Oostmalle voor nieuwe bevelen.
Hun commandant is Gustav-Adolf von Zangen (1892-1964) Hij is generaal van het 15e Duitse leger. Hij besluit het zekere voor het onzekere te nemen. Zijn Duits hoofdkwartier gaat van Middelburg naar Dordrecht. Want aan de grens van Belgische grens met Zeeland steken de geallieerden het Leopoldkanaal over, dus het wordt gevaarlijker.