In de dagen na zijn oproep op sociale media meldden al honderden mensen zich aan als donor. Toen zijn oproep ook nog eens breed werd opgepakt door de media, liep dit aantal op tot uiteindelijk zo'n 11.000 aanmeldingen, en dat is - gezien het totaal aantal aanmeldingen per jaar van zo'n 10.000 - een grote piek.

Vandaag de dag is er niet veel meer zichtbaar van die piek. Het Nederlands centrum voor stamceldonoren ziet een zorgelijke, dalende trend: "Waar het stamceldonorbestand in 2019 nog met zo’n 14 procent toenam, was dit vorig jaar nog maar 4,5 procent." Jaarlijks worden er zo'n 10.000 mensen donor, terwijl er 20.000 nieuwe donoren per jaar nodig zijn, laat Bert Elbertse van Stichting Matchis weten. "In 2019 was dat aantal nog 30.000 tot 40.000 per jaar."

Zonder Thijs Slegers was het aantal nieuwkomers in 2023 geheid al veel te laag uitgekomen, geeft hij ook aan.

Voor mensen met een ernstige bloedziekte, zoals leukemie, is stamceltransplantatie soms nog de enige mogelijke kans op leven of genezen. Maar zo makkelijk is het vinden van een geschikte donor nog niet. Een donor moet bijna hetzelfde DNA- profiel hebben als de patiënt, en de kans dat die match ergens op de wereld rondloopt is heel erg klein. "Eigenlijk bestaan er meer DNA-profielen dan dat er mensen op de wereld bestaan", zegt Elbertse. Volgens hem zijn er daarom eigenlijk nooit genoeg donoren.

LEES OOK: PSV-perschef zette stamceldonatie op de kaart

Week van de Stamceldonor
Deze week organiseert Stichting Matchis de eerste landelijke Week van de Stamceldonor. De stichting hoopt zo de aandacht te vergroten voor het belang van stamceldonoren. Want er zijn duizenden nieuwe aanmeldingen per jaar nodig om de kans op een match voor patiënten met een ernstige bloedziekte te vergroten.

Om donor te worden kun je je aanmelden op de site van Matchis. Je krijgt dan een wattenstaafje toegestuurd, die je langs de binnenkant van je wang moet halen. "Dat wattenstaafje - met jouw DNA - stuur je dan terug, waarna jouw DNA-profiel wordt opgeslagen in de Nederlandse en wereldwijde DNA-databank", legt Elbertse uit. "Echter is de kans dat je ooit wordt opgeroepen heel klein, omdat DNA vaak niet goed genoeg aansluit op het profiel van de patiënt om in aanmerking te komen voor donatie."

Wat als je wél wordt opgeroepen?
Als er wel een match is gevonden krijg je bericht van de stichting. Je krijgt dan een uitgebreide voorlichting en er volgt een (medische) keuring. "Donor worden is helemaal vrijwillig, dus je mag te allen tijde besluiten om er mee te stoppen", zegt Elbertse. Wanneer je wel besluit door te gaan zijn er twee mogelijkheden voor het afnemen van stamcellen. "De meest bekende variant, maar ook de minst uitgevoerde variant, is stamceldonatie uit beenmerg", zegt hij. "Dan ga je onder narcose en krijg je een prik boven je bekken, die direct beenmerg afneemt."

Ook is stamcelafname via het bloed mogelijk: "Deze manier wordt veel vaker toegepast, namelijk in 80 procent van de gevallen." Deze manier van donatie wordt PBSC-donatie genoemd. Als voorbereiding op de afname, spuit je gedurende vijf dagen een medicijn (G-CSF). Hierdoor maak je meer stamcellen aan en komen deze in de bloedbaan terecht. G-CSF is een lichaamseigen stof en wordt normaal door het lichaam aangemaakt wanneer je griep hebt.

Op de dag van donatie worden de stamcellen, met een zogenoemd aferese-apparaat uit het bloed gehaald. Dit apparaat filtert de stamcellen uit het bloed en geeft het bloed weer terug aan de donor via een infuus. In de loop van enkele uren worden zo voldoende stamcellen verzameld. Aan het einde van de middag mag je weer naar huis. Jouw stamcellen worden vervolgens binnen 72 uur naar de patiënt (ergens op de wereld) gebracht en toegediend, zo wordt op de de site van Stichting Matchis uitgelegd.