“Het is jammer dat ze er niet meer is, want ze zou dit geweldig hebben gevonden”, zegt Marlies Hooyschuur-Houtman (74). Ze is de dochter van Mientje die tijdens de Tweede wereldoorlog levensgevaarlijk en belangrijk koerierswerk deed voor het verzet. Nadat Mientje was verraden, verbleef ze twee jaar lang in verschillende kampen onder erbarmelijke omstandigheden in Duits gevangenschap.

Zeven maanden zat Mientje eenzaam opgesloten in een Scheveningse cel waar ze nauwelijks te eten kreeg. Het kleine beetje voedsel dat ze wel kreeg, deelde ze zelfs via een klein gaatje in de celmuur met een medegevangene naast haar. Mientje zou lekkere maaltijden kunnen krijgen wanneer ze zou praten. Ook dreigden de nazi’s haar met het oppakken van haar vader en moeder, maar Mientje zwichtte niet en zweeg.

In het theaterproject wordt het publiek aan de hand van het personage Mientje meegenomen naar verschillende locaties in de stad waar op waarheid gebaseerde gebeurtenissen worden nagespeeld door scholieren van drie middelbare scholen in de stad. “Ik speel een Duitser en dat is best heftig omdat ik hem heel smerig moet neerzetten. Dan realiseer je wel hoe het moet zijn geweest”, aldus Siem van Nieuwenhuijzen van scholengemeenschap ’t Rijks.

Het verhaal van Mientje is de verbindende factor tussen de scenes door. Haar personage wordt gespeeld door vier ‘Mientjes’, onder wie Simone Dingemans. “Ik vind het een eer om dit te mogen doen. Ze heeft eigenschappen die ik ook wel zou willen hebben. Ze durft dingen te doen die anderen niet zo snel zouden durven. Ik hoop dat ik zou reageren zoals Mientje. Maar je weet nooit wat je zou doen in zo’n situatie.”

“De bedoeling is dat bezoekers gedurende de voorstelling meevoelen met de tweestrijd die de jongeren ervaren tijdens het spelen. We hopen te bereiken dat ze gaan nadenken over hun eigen keuzes en wat voor impact dat heeft voor hun omgeving. Daarnaast willen we jongeren op deze manier betrekken bij wat er zich hier heeft afgespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Herdenken is belangrijk, maar we moeten ook niet vergeten om erover na te denken”, aldus projectleider Peter Verhulst van ‘Tweestrijd’.

Mientje Proost werd na Scheveningen overgeplaatst naar nazikampen in Haaren, Vught, Ravensbrück en Dachau. Onder mensonterende omstandigheden hielp ze als verpleegster in concentratiekamp Dachau haar zieke medegevangenen. Aan de vooravond van de dodenmars weet ze nog zoveel mogelijk verband en medicijnen te stelen voor onderweg. Veel gevangenen overleven de mars niet. Mientje redt het, zij het met moeite, uiteindelijk wel.

“Toen ik een jaar of zestien was en haar memoires las, drong het pas echt tot mij door wat ze had doorgemaakt. Hoe standvastig en principieel ze was en heeft gevochten voor onze vrijheid. Ondanks de ontberingen was mijn moeder na de oorlog een hartelijk en bourgondisch mens, die altijd klaarstond om anderen te helpen. De echte helden waren volgens haar de verzetsstrijders en soldaten die waren omgekomen. Mijn moeder overleed in 2012, maar ze zou apetrots zijn geweest op het theaterstuk.”

Het theaterproject Tweestrijd van de Stichting Brabantse Wal wordt op 17, 18 en 19 oktober uitgevoerd in de binnenstad van Bergen op Zoom.