BRABANT BEVRIJD

Duitse tanks doorbreken route, granatenregen in Veghel

22 september om 09:16 • Aangepast 4 oktober om 02:05
nl
22 september 1944: ‘Black Friday’. Bij Veghel doorbreken de Duitsers de doorgaande weg. Het is voor het eerst dat ze zo de geallieerde opmars in gevaar brengen. Veghel komt onder een zware Duitse granatenregen te liggen. De Duitsers zelf krijgen er raketten voor terug uit de lucht. De situatie verslechtert in korte tijd.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.

De eerste gevechtsacties beginnen midden in de nacht. Amerikaanse paratroopers trekken van drie kanten op naar Schijndel. Vanuit Heeswijk, Eerde en St Oedenrode komen. Ze waarschuwen de pastoor dat het dorp maar voor even bevrijd is en dat ze beter geen feest kunnen vieren.

Er breken gevechten uit met veel doden en gewonden. De Duitse Kampfgruppe die ze tegenover zich vinden, krijgt ook zware klappen.

Airbornes trekken door Eerde naar Schijndel (foto: archief)
Airbornes trekken door Eerde naar Schijndel (foto: archief)

Al snel komt in de ochtend een tweede nog zwaardere aanval, nu aan de andere kant van Veghel. Vanuit Gemert en Erp duikt een Duitse legermacht op. De troepen verspreiden zich in de richting van de buurtschappen Beukelaar en Havelt en richting Keldonk, Mariaheide en Volkel.

SS-ers
Tanks van de 107e Panzerbrigade gaan aan de leiding met infanterietroepen van Kampfgruppe Walther, SS-ers en zelfs soldaten op fietsen. Ter ondersteuning bestookt Duitse artillerie de dorpskom van Veghel.

Geallieerde trucks met voorraden en luchtafweerinstallaties worden getroffen en vliegen in brand. De Duitse tanks doorkruisen de weg tussen Uden en Veghel. Voor het eerst is de Corridor, de aanvoerroute van Market Garden echt geblokkeerd. Hell's Highway doet weer zijn naam eer aan.

Doden
De Amerikanen krijgen de volle laag. Er vallen tientallen doden onder de Airbornes. Bij de Erpseweg kunnen ze de aanval afslaan. Maar ze roepen wel versterkingen op. Vanuit Son komen ze massaal en met spoed.

De Britten op de Corridor zien Duitse tanks recht op ze afkomen. Hun trucks worden onder vuur genomen. Engelsen verliezen hun leven, net als Duitsers.

Paniek
Met een hels kabaal komen in de dorpskom van Veghel Duitse granaten neer. Overal worden verwoestingen aangericht. Onder inwoners ontstaat paniek. Mensen zoeken dekking en vluchten kelders in. Honderden mensen vluchten naar het Sint Josephziekenhuis. Een deel blijft daar dagenlang in de kelders, tot de kust veilig is.

Duitsers schieten ook op de toren van de Lambertuskerk in Veghel. Het klooster ernaast krijgt een paar voltreffers. Zeker vier kloosterzusters sterven. Er komen in totaal zo’n 20 inwoners om. De hele dag door zijn er explosies.

Dekking
Op de hele weg vanaf Mariaheide verder zuidwaarts komen legervoertuigen tot stilstand. Geallieerde militairen die naar Nijmegen en Arnhem onderweg zijn zoeken dekking in sloten. Er zijn ook gewapende eenheden die spontaan gaan terugvechten.

Vliegtuig geladen met bommen en raketten (foto; archief)
Vliegtuig geladen met bommen en raketten (foto; archief)

Op de grond roepen de geallieerden luchtsteun op. De toestellen staan dichtbij, op Welschap, bij Eindhoven. Dat is net geopend.

Raketten
Bijna honderd Typhoons duiken onophoudelijk op de aanvallers. Luchtsteun in deze periode komt niet vaak voor. De luchtaanvallen zijn de zwaarder dan op de begindag (17 september) bij Valkenswaard.

Meer dan zevenhonderd raketten vuren ze af. Bovendien gooien ze minstens zeventig bommen op Duitse vrachtwagens, tanks en zelfs een bus met gewonden. Toch zijn die massale aanvallen niet effectief.

Hawker Typhoons (foto; archief)
Hawker Typhoons (foto; archief)

Om het nog erger te maken, vindt er ook vanuit de westkant een aanval op de Corridor plaats. Kampfgruppe Huber trekt met Jagdpanthers rond Schijndel en door Eerde. Vanaf daar bestoken ze het kanaal en legertrucks op de doorgaande weg.

Het is een ellendige dag met vele tientallen doden, ook onder burgers. Bijna 25 uur ligt het verkeer richting Arnhem stil en dat bemoeilijkt de opmars van Market Garden.

Getroffen Britse trucks in de berm bij Veghel (foto: archief)
Getroffen Britse trucks in de berm bij Veghel (foto: archief)

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.