Hoe het precies zit? In 2000 hebben de landen van de Europese Unie met elkaar afgesproken dat het grond- en oppervlaktewater van goede kwaliteit moet zijn. Die regels hebben landen in eigen wetgeving vastgelegd in de zogeheten Kaderrichtlijn Water (KRW).

Wat is de KRW
Overheden hebben dus de wettelijke taak om het water te beschermen. Zo mag er niet meer water opgepompt worden dan dat erbij komt en mag de waterkwaliteit niet achteruit gaan. Ook moet bestaande verontreiniging ongedaan worden gemaakt en moet het plant- en dierleven hersteld worden. Ook hiervoor geldt een zogeheten 'verslechteringsverbod'. Het aantal stoffen waarop gemeten wordt is overigens niet mis: momenteel zijn dat er ongeveer tweehonderd.

Misschien wel het belangrijkste onderdeel van de KRW is het one out, all out-principe. Dat houdt in dat de waterkwaliteit pas goed is, als aan álle eisen is voldaan. Momenteel is dat in Brabant nergens het geval. En daarmee zijn we dus out.

Grote gevolgen
De KRW-doelen niet halen, kan enorme gevolgen hebben. In de eerste plaats kan de natuur nog verder beschadigd worden en vormt het slechte water een gezondheidsrisico voor mensen. Maar daarnaast kan ook de vergunningverlening op slot gaan: bedrijven die willen lozen of water willen gebruiken kunnen dan geen vergunning meer krijgen. Je kan het vergelijken met de huidige stikstofcrisis, maar dan vele malen groter.

Concreet zou zo'n vergunningstop betekenen dat de aanleg van dijkversterkingen en bruggen de kans loopt om in de knel te komen. En ook voor de bouw van woningen kan het gevolgen hebben, bijvoorbeeld als een bouwput moet worden leeggepompt.

LEES OOK: Nieuwe stikstofcrisis dreigt als het water in Brabant niet schoner wordt

Daarnaast kan Brussel de provincie een eenmalige boete én een dwangsom per dag opleggen, als blijkt dat de Brabant niet voldoende heeft gedaan om de doelen te halen. Het bedrag daarvan kan oplopen tot honderden miljoenen euro's, denkt de provincie.

Water in slechte staat
De kans dat we met, een deel van, die consequenties te maken krijgen is groot. Want hoe slecht het met het Brabantse water gesteld is, bleek onlangs weer eens uit diverse onderzoeken. Uit metingen blijkt dat bestrijdingsmiddelen, geneesmiddelen, PFAS en industriële stoffen breed worden aangetroffen. Dit is vooral het geval in het oppervlaktewater, maar als een stof via het oppervlaktewater in de bodem terecht komt, blijft het daar vaak. En dat kan nog heel lang gevolgen hebben voor de kwaliteit van het grondwater.

Dat merken ook drinkwaterbedrijven. Volgens de provincie treffen die steeds meer bestrijdingsmiddelen steeds dichter bij hun waterwingebieden aan. In sommige gebieden worden er zelfs al bestrijdingsmiddelen ín het wingebied gevonden. Daarnaast zijn bedrijven ook bezorgd over het toenemende gebruik van grondwater.

Ook zorgwekkend is volgens onderzoekers dat stoffen waar voor het eerst op werd gemeten, meteen veelvuldig worden aangetroffen. Zo troffen ze vijf PFAS-houdende stoffen aan in zowel het oppervlaktewater, als in gezuiverd rioolwater.

Doelen blijven staan
Het is al langere tijd in zowel Den Haag als Den Bosch duidelijk dat de KRW-doelen vóór 2027 absoluut niet gehaald gaan worden. Op uitzonderingen hoeft de overheid ook niet te rekenen, gronden daarvoor zijn er binnen de KRW nauwelijks. Toch is het belangrijk om er werk van te blijven maken, zo klinkt het in het provinciehuis. Want ook ná 2027 blijven de doelen staan en zal de waterkwaliteit moeten verbeteren.

Om daar de komende jaren in ieder geval al een eind mee te komen, werkt de provincie de komende tijd een zogeheten 'KRW-impuls' uit. Daarin moet een maatregelenpakket komen. Op die manier hoopt het college te voorkomen dat er in Brabant naast het huidige stikstofslot een tweede waterslot bijkomt.

Ook wil de provincie zich op deze manier indekken tegen mogelijke rechtszaken. Het provinciebestuur hoopt hiermee aan te tonen dat het 'alles op alles heeft gezet' om de benodigde maatregelen te nemen. Het is ook de bedoeling dat dit een boete uit Brussel afwendt. Of dat ook gaat lukken, moet over een paar jaar blijken. In de eerste helft van 2025 moet het extra maatregelenpakket in werking treden.

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

Brabant houdt vast aan natuurherstel: ‘De minister heeft ons ook nodig’

Gifstoffen in de Maas: dit betekent het voor jouw glaasje drinkwater