BRABANT BEVRIJD

Hell's Highway dicht, opmars ligt stil en laatste brug blijkt 'te ver'

25 september om 07:33 • Aangepast 4 oktober om 02:06
nl
25 september 1944. Niet eerder lag het doorgaande verkeer van geallieerde bevrijders zo lang stil op de Corridor. Operatie Market Garden hapert. De laatste brug bij Arnhem is onhaalbaar. De grote doorbraak naar Hitler-Duitsland zit er nu niet in.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.

In het bos van de Koevering onder Veghel liggen Duitse soldaten ingegraven. Ze hebben gemechaniseerd geschut en schieten op alles wat beweegt. Daarom kan er al meer dan een dag geen enkel voertuig passeren over de Corridor, richting Arnhem. Terwijl ze daar dringend materieel, munitie en mensen nodig hebben.

Hakenkruis
Beide strijdende partijen bewegen volop, op deze dag. De Duitsers starten een afleidende aanval richting Sint-Oedenrode. Alsof ze de geallieerden willen weglokken van de Corridor. In Eerde proberen ze tevergeefs de Amerikanen te verjagen.

Duitsers veroveren wel een Shermantank. Ze schilderen er een hakenkruis op. Het zware wapen wordt die dag nog terug veroverd.

Desert Rats
De Airbornes zijn erop gebrand om de route te heropenen. Kort na middernacht gaan ze vanuit Uden naar Veghel. Bij Uden stuiten ze op een verborgen Duitse tank tegen. Die schakelt een Sherman-tank uit.

Ook vanuit het zuiden rukken Amerikaanse troepen op, over en langs de Corridor naar Koevering. Ze krijgen ondersteuning van de 7e Britse pantserdivisie, de befaamde 'Desert Rats'. De tankeenheid vocht eerder in Noord-Afrika.

Het net rond Kampfgruppe Huber rond Koevering sluit zich. Na een tijdje is de Duitse eenheid volledig omsingeld en is het afwachten tot ze zonder munitie komen te zitten. Maar de fanatieke Duitsers weigeren op te geven en blijven een bedreiging.

Van een afstandje kijkt generaal Horrocks mee: de commandant van het 30e korps, de hoofdmacht van Market Garden.

'Brückenkopf'
Het Duitse opperbevel is bang voor nieuwe luchtlandingen, zoals de Maasbruggen bij Venlo. Ze zijn een ideaal startpunt naar het Ruhrgebied. Daarom wordt de rivier de Maas aangewezen als nieuwe verdedigingslinie met de naam: 'Brückenkopf' (bruggenhoofd) Venlo.

De brug daar is niet opgeblazen omdat de Duitsers hem willen gebruiken voor een tegenaanval. Ook de dorpen aan de Brabantse kant van de Maas, zoals Overloon worden onderdeel gemaakt van die linie en dus zwaar verdedigd.

Walther
Kampfgruppe Walther die de geallieerden aanviel bij Son en Veghel krijgt bevel om weg te gaan uit de Corridor. In de vroege ochtend rijdt de brigade vanuit Gemert en De Rips richting de zuidkant van Oploo om daar nieuwe posities in te nemen. Omdat de Duitsers hele gebieden ontruimen, maken de geallieerden flinke terreinwinst op de 'oostflank'. Binnen een dag is de hele streek van Helmond, Deurne, Gemert en Boekel bevrijd.

Oberst Erich Walther van de kampfgruppe (foto: archief)
Oberst Erich Walther van de kampfgruppe (foto: archief)

Toch is de situatie op veel plaatsen onoverzichtelijk en verwarrend. Zo was Oss al bevrijd op 19 september maar de Engelsen zijn vertrokken en Duitsers keren terug vanuit Heesch. Op deze dag verdrijven de geallieerden de vijand wel uit Nistelrode maar Heesch mislukt.

Vuurgevechten in Sint Anthonis
Soms waant de vijand zich veilig, zoals in Sint Anthonis. Dat is net bevrijd. Britten overleggen in het dorp. Plotseling rijden vier Duitse pantserwagens hard Sint Anthonis in. Er breken vuurgevechten uit.

De wagens worden uitgeschakeld maar wel ten koste van diverse mensenlevens, onder wie twee Britse bataljonscommandanten. Het is het begin van gevechten in Overloon en omgeving die lang zullen aanhouden.

Op de linkerflank van Market Garden, in de Kempen, is er ook strijd. Daar draait het om de strategisch gelegen weg bij Reusel die leidt naar Tilburg. De daar aanwezige Fallschirmjäger van Von der Heydte verzetten zich sterk.

Terugkeer
De ontwikkelingen gaan snel. In het gebied rond Arnhem is de toestand dramatisch. De laatste brug van Operatie Market Garden is niet in geallieerde handen gekomen. Het is een brug te ver, zoals dat is gaan heten.

Britse en Poolse soldaten die omsingeld zijn, moeten terug naar bevrijd gebied. Alles wordt in gereedheid gebracht voor de terugtrekking. Die start als de avond valt.

Achtergebleven geallieerde tank bij Veghel (foto: archief)
Achtergebleven geallieerde tank bij Veghel (foto: archief)

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.