BRABANT BEVRIJD

Amerikanen vallen Overloon aan, Britten bombarderen Holthees

30 september om 07:20 • Aangepast 8 oktober om 02:01
nl
30 september 1944. De Amerikanen lanceren een grote aanval richting Overloon. Met luchtsteun en Britse artillerie.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.

De 7e Amerikaanse Pantser Divisie valt vandaag met Sherman-tanks vanuit Sint Anthonis over een breed front aan. Ze richten zich eerst op Vortum-Mullem en Stevensbeek. Daar zit de vijand verscholen in bosgebieden, goed verstopt in schuttersputjes en loopgraven. Probleem voor de geallieerden zijn de Duitse mijnenvelden. Het hele gebied is er mee bezaaid.

Luchtaanvallen
Britse artillerie vuurt vanuit Oploo, ten noordwesten van Overloon. Vanuit de lucht nemen Britse gevechtsvliegtuigen de Duitse kanonnen bij Holthees onder vuur. Ook het dorp zelf wordt getroffen. De Duitsers beantwoorden de geallieerde aanval. Ze vuren terug met kanonnen.

Een doorbraak is er nergens. Het is het begin van een felle strijd die niet in één dag wordt beslecht.

Bewoners
Klein lichtpunt is dat bijna alle burgers gevlucht zijn voor het naderend onheil. Een paar duizend inwoners van Overloon en omliggende dorpen als Holthees, Maashees en het naburige Smakt moesten de voorbije dagen evacueren. De inwoners lieten al hun bezittingen achter, de boeren hun vee. Sommigen liepen een stuk en kwamen dichtbij in de kelder bij familie of verderop rond Venray.

Inwoners van Overloon die naar Holthees waren vertrokken, kwamen uitgerekend daar in de vuurlinie van het bombardement. Sommigen moesten opnieuw vluchten.

De geallieerden hebben nu een fors gebied in handen in De Peel en staan dicht op de Maas. Ze beheersen de lijn Weert, Meijel, Deurne, Boxmeer.

Poolse bevrijders
Merksplas onder Breda wordt bevrijd door Poolse troepen onder leiding van generaal Maczek. Ook de Britse ‘Polar Bears’ rukken mee op. Bij de strijd vallen veel slachtoffers. De geallieerden maken meer dan 600 krijgsgevangenen. De grens onder Breda en Baarle-Nassau is binnen bereik.

Maar de Duitsers zien ze aankomen. Ze slaan alarm. De uitgeputte elitetroepen die nog steeds controle houden over delen van Reusel worden snel in trucks geladen en naar het volgende front gereden: Baarle Nassau.

Embleem van de Polar Bears, officieel de 49th West Riding Division (foto: archief)
Embleem van de Polar Bears, officieel de 49th West Riding Division (foto: archief)

Het Duitse leger zit weer vrij stevig in het zadel. Dat was een maand geleden nog een heel ander verhaal. Na een lange aftocht uit Normandië leek alles in te storten. Maar de Duitse troepen konden zich wonderbaarlijk herstellen en gingen weer terugvechten.

'Vertragend gevecht'
Dat begon in het noorden van België waar ze de kanalen als verdedigingsgordel gebruikten en het verplaatst zich nu langzaam naar Brabant, nog steeds met de kanalen als linie.

De Duitse legerleiding voert steeds opnieuw het 'vertragend gevecht' uit. Het is kenmerkend voor het Duitse verzet in de herfst van 1944. De geallieerden krijgen op die tactiek nauwelijks vat.

Spil in dat verzet is het 15e Duitse leger. Dat ontkwam na de strijd in Normandië, via de Franse en Vlaamse kust. Het stak de Westerschelde over, dwars door Zeeland. De tienduizenden soldaten kwamen vooral via Woensdrecht Brabant binnen: om weer terug te gaan vechten.

Gustav-Adolf von Zangen (foto: archief)
Gustav-Adolf von Zangen (foto: archief)

Hun generaal Von Zangen heeft officieel het bevel gekregen over alle troepen ten westen van de bevrijde Corridor. Hij wijst Den Bosch aan als belangrijk knooppunt dat behouden moet blijven. De Duitsers willen niet ingesloten raken. Ook over de Maas bij Den Bosch is er namelijk een grote doorbraak mogelijk.

Chill
Kampfgruppe Chill, die Market Garden vertraagde, valt ook onder zijn commando. Chill heeft bijna 11.000 man onder zich. Een militaire machtsfactor van belang in Brabant. Qua vuurkracht is het wel wat karig. Ten westen van de Corridor zijn geen Duitse tanks. Wel gemechaniseerd geschut zoals ‘Stugs’ en anti-tankjagers.

Ondanks grote verliezen weten de Duitsers steeds op het juiste moment weg te komen en nieuwe linies in te richten, op een nieuwe frontlijn. Operatie ‘Herfststorm’ zoals de Duitsers hem noemen, is in volle gang en nog lang niet voorbij.

Generaal Maczek (foto: archief)
Generaal Maczek (foto: archief)

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.