BRABANT BEVRIJD

Amerikaanse tanks lopen vast bij strijd Overloon, Polen de grens over

Vandaag om 07:00 • Aangepast vandaag om 12:19
nl
1 oktober 1944. De Amerikanen openen opnieuw de aanval richting Overloon maar het gaat niet zoals ze hoopten. Zoals zo vaak de voorbije weken gaat de opmars heel stroef. Dat merken ook de Polen die onderweg zijn naar de grensstreek onder Baarle-Nassau.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.

In de vroege ochtend bestookt geallieerde artillerie de Duitse stellingen rond Overloon. De Duitsers reageren met mortieren, de gevreesde flak-kanonnen maar ook anti-tankwapens.

Het is een nieuwe poging. Want de aanval van de eerste dag is vastgelopen. Over een breed front vielen de Amerikanen aan. Via Sambeek en via Oploo en richting Stevensbeek. De hoop was door te breken. Ze wilden vandaag al bij Venlo staan. Maar dat lukte niet. Ondanks het overwicht.

Tanks
De Amerikanen van de 7e Pantser Divisie hebben 2500 man infanterie tegen 400 man van Kampfgruppe Walther. En veel meer tanks.

De Britten -veldmaarschalk Montgomery en generaal Dempsey- waren er vanuit gegaan dat het sturen van de Amerikaanse tankdivisie ondersteund door een Britse infanterie-divisie voldoende moest zijn om het Duitse bruggenhoofd ten westen van de Maas op te ruimen. Dat bleek een duidelijke misrekening te zijn.

De bezetter is met veel minder mensen maar zit goed weggedoken, verdedigt slim en deelt fikse klappen uit met onder meer de Jagdpanzer. Naast dat taaie verzet voorkomen mijnenvelden een snelle doorbraak. En opvallend is ook de ‘schreeuwende' Nebelwerfer die raketten afschiet.

Nebelwerfer uit de strijd van Overloon in Oorlogsmuseum Overloon (foto: Willem-Jan Joachems)
Nebelwerfer uit de strijd van Overloon in Oorlogsmuseum Overloon (foto: Willem-Jan Joachems)

Nu wordt de aanval hervat in de vroege ochtend. Vanuit Stevensbeek, weer richting Overloon. Het wemelt er van de Fallschirmjäger en Panzergrenadiere en die verzetten zich hevig. De Kampfgruppe zit stevig verschanst in de bossen onder Stevensbeek en slaat alles weer af.

Boobytraps
Bij Vortum Mullem wordt de opmars vertraagd omdat Duitsers ‘s nachts mijnen en boobytraps hebben gelegd en die moeten eerst worden gevonden en opgeruimd. De Amerikanen breken weer niet door. Ze verliezen acht tanks.

Bij Overloon zetten de Britten in de frontlijn een bijzonder wapen in: een luidsprekerwagen. Die zendt gesproken boodschappen uit richting de Duitsers. Om ze te overtuigen dat doorvechten zinloos is en dat ze zich beter kunnen overgeven.

Het lijkt weinig effect te hebben. Een handjevol Duitsers geeft zich over. Maar bij ondervraging zeggen ze dat ze de uitzending niet eens hebben gehoord en toch al van plan waren om te stoppen met vechten.

Jagdpanzer IV (foto: archief)
Jagdpanzer IV (foto: archief)

Aan het westelijk deel van het front is het Duits verzet al net zo taai en beweeglijk. Onder Baarle-Nassau maken Fallschirmjäger zich klaar voor de strijd. Het zijn de mannen van Hauptmann Rolf Mager (1917-1945). Ze hebben dagenlang gevochten tegen de Britten in en om Reusel en dit is hun volgende taak.

Uit Arnhem
Ook zijn 'Stugs' naar Mager gezonden om hem bij te staan. Het is de 280 Sturmgeschütz-brigade. Die eenheid met gemechaniseerd geschut had het de Britse parachutisten in en om Arnhem enorm moeilijk gemaakt.

Ze komen tegenover de Eerste Poolse Pantserdivisie te staan. Poolse eenheden van generaal Stanislaw Maczek (1892-1994). Die zijn net het kanaal over bij Turnhout. De Polen hebben zware weken achter de rug. Ze achtervolgden het 15e Duitse leger vanuit Frankrijk tot in Zeeuws-Vlaanderen.

Dikke mist
In de dikke mist vallen de Polen aan. Vriend en vijand treffen elkaar bij een spoorwegstation van het ‘Bels Lijntje’ tussen Baarle en Turnhout. Ook in het Belgische grensdorp Zondereigen breken gevechten uit. De verovering en bevrijding van dat dorp duurt de hele dag.

Maar dan komt het moment dat de eerste Poolse troepen de grens met Nederland overschrijden, enkele kilometers boven Zondereigen. Het is misschien nog maar een paar honderd meter Nederland in, maar nu is ook de bevrijding van West-Brabant begonnen.

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.