“Er zijn gedetineerden die hebben niemand meer buiten ”, zegt Eva van Vugt. Bijvoorbeeld omdat familie in het buitenland woont of omdat niemand contact wil vanwege het gepleegde delict. “Maar er zijn ook gedetineerden die zeggen ‘Ik heb iets fout gedaan en wil hen daar niet mee belasten.”

Gedetineerden voelen zich vaak eenzaam door fysieke en sociale isolatie. Ze hebben beperkt contact met de buitenwereld, vrienden of familie. Maar het gaat verder dan dat. Ze kunnen zich ook alleen voelen door de mentale gevolgen van hun misdaad.

“Ze zeggen bijvoorbeeld tegen hun kinderen dat papa op vakantie is of ze doen bij het thuisfront alsof het goed gaat, terwijl dat niet het geval is.” Door deze leugens delen ze hun echte gevoelens niet, wat hun tijd in gevangenis extra zwaar kan maken.

Als herstelconsulent helpt Van Vugt gedetineerden om te praten over de betekenis van hun misdaad en de gevolgen ervan. "De schade die ze hebben aangericht, los je niet op door het te verbergen, maar door eraan te werken," zegt ze.

Een van de manieren waarop de herstelconsulent gedetineerden helpt om aan zichzelf te werken, is met de training Puinruimen. “Daarin worden daders geconfronteerd met echte slachtoffers en nabestaanden die vertellen over de impact van wat er is gebeurd. Ze worden aan het denken gezet: zo is het dus om een slachtoffer of nabestaande te zijn.”

Want vaak voelen slachtoffers en nabestaanden zich ook eenzaam, omdat ze met hun pijn en boosheid blijven zitten, vaak zonder dat ze begrijpen waarom de misdaad heeft plaatsgevonden, of ze hebben het gevoel dat niemand begrijpt wat ze doormaken.

“Nabestaanden worden bijvoorbeeld dagelijks geconfronteerd met een lege slaapkamer en slachtoffers moeten leven met angstgevoelens of trauma’s”, zegt Van Vugt. “Hun leven zal nooit meer hetzelfde zijn. Iets waar ze niet zelf voor hebben gekozen.”

Familieleden van gedetineerden kennen ook een vorm van eenzaamheid. Zij moeten leven met de gevolgen van de daden van hun partner of vader. Ze kunnen hun gevoelens of verdriet vaak niet delen en stuiten op onbegrip in hun omgeving. “Ze leven met een geheim. Je loopt er natuurlijk niet mee te koop dat iemand in je omgeving in de gevangenis zit”, zegt Van Vugt.

De herstelconsulent probeert ook de naasten en slachtoffers te helpen door gesprekken mogelijk te maken, als beide partijen dat willen. Dat doet ze samen met de Perspectief Herstelbemiddeling, een partij die de bemiddeling na strafbare feiten organiseert en begeleidt. “Door met hen in gesprek te gaan, kan de dader beter begrijpen wat het slachtoffer of familielid nodig heeft. Voor hen kan het opluchten om te horen dat de dader sorry zegt of uitlegt waarom hij heeft gehandeld zoals hij deed.”

Dit soort gesprekken kunnen helpen om de pijn aan beide kanten zichtbaar te maken. “Soms ontstaat er wederzijds respect en in een zeldzaam geval wordt er zelfs een knuffel uitgedeeld.”

Ze delen ervaringen met elkaar, wat hen een gevoel van verbinding geeft, aldus Van Vugt. “Er valt soms letterlijk een last van hun schouders. Deze gesprekken kunnen ervoor zorgen dat alle partijen het gevoel hebben dat ze er niet alleen voor staan."