Organon neemt niet alleen de MSD-fabriek aan de Vollerhovermeer in Oss over, maar ook 295 van de 495 medewerkers. Het bedrijf was nog altijd in hartje Oss gevestigd en concentreert zich tegenwoordig volledig op medicatie voor vrouwen. De directie van het bedrijf bestaat zelfs voor zeventig procent uit vrouwen.

Vleesverwerker
De farmaceut begon in 1923 als dochterbedrijf van de vleesverwerkende fabriek Zwanenberg. Organon haalde insuline uit slachtafval omdat het zonde was om daar niets mee te doen. Als Organon daar toen niet mee was begonnen, dan had Oss er nu heel anders uitgezien", vertelt Robert van Vlijmen, die ooit archivaris bij het bedrijf was.

Op het gebied van farmacie is Organon belangrijk geweest met het produceren van insuline en een van de eerste anticonceptiepillen in 1964. Maar ook het spiraaltje in 1974 en het onderhuidse anticonceptiemiddel Implanon in 1998 waren vondsten van Organon in Oss.

Alles groeit
“De goederen die de farmaciebedrijven produceerden, moesten worden vervoerd. Oss werd daarom steeds meer een logistiek knooppunt in Brabant. De wegen en het spoor werden opgeknapt en uitgebreid, waardoor de stad beter bereikbaar werd”, zegt oud-archivaris Van Vlijmen.

Oss groeide met Organon mee. Want ondanks de goede bereikbaarheid wilde het personeel toch in Oss zelf wonen. Het bedrijf liet net als Philips in Eindhoven voor de medewerkers tientallen huizen bouwen in de wijk Moleneind, grenzend aan het industrieterrein. “Als een medewerker iets wilde huren, moest die niet bij de woningbouwvereniging zijn maar bij de afdeling Personeelszaken van Organon, dat zelf huizen toewees.”

Fusies en reorganisaties
In de jaren 50 en 60 groeide Organon als kool door overnames en fusies. Onder de vleugels van het moederbedrijf en chemieconcert AkzoNobel telde Organon 14.000 medewerkers in 2007. Maar dat jaar werd het bedrijf overgenomen door Schering-Plough uit Amerika. Dat fuseerde op zijn beurt weer twee jaar later met Merck Sharp& Dohme (MSD).

De nieuwe Amerikaanse eigenaar van Organon wilde fors reorganiseren in 2010 en 2175 banen schrappen. De hele research- en ontwikkelingsafdeling met 1100 werknemers zou naar het buitenland verplaatst worden. Dankzij fel intern verzet werd dit voorkomen. Maar twee jaar later werden de chemische en biochemische fabrieken verkocht aan Aspen Pharmacare.

Tweeduizend banen weg
Daarmee was het reorganiseren bij MSD nog niet klaar. “De productie van Organon bleef, maar de bedrijfstak Onderzoek en Ontwikkeling in Oss werd afgestoten”, legt Van Vlijmen uit. Dat gebeurde in 2014 en daarmee verloren 440 mensen hun baan.

Uiteindelijk verdwenen bij Organon in tien jaar zo'n tweeduizend banen. Volgens hoogleraar Jack Burgers was er in 2007 totaal geen reden voor AkzoNobel om Organon te verkopen. Hij bracht in 2018 het boek 'De Zaak Organon' uit. Daarin trok hij de conclusie dat de farmaceut alleen maar verkocht werd om 'hebberige' aandeelhouders tevreden te houden.

Farmaceutische hotspot
Ondanks het massaontslag bleven de mensen en kennis van Organon in Oss. Ze werden samengebracht op het PivotPark. Daar zitten nu zestien bedrijven en kennisinstellingen die onderzoek doen op het gebied van geneesmiddelen. Vooral op luchtfoto’s valt te ontdekken hoe de stad afgelopen decennia is gegroeid. “Het bedrijventerrein ligt midden in de stad. De huizen zijn er later omheen gebouwd”, zegt Van Vlijmen.

Dat Oss er anders uit had gezien zonder Organon, durft de oud-bedrijfsarchivaris wel te zeggen. “De invloed van Organon is enorm geweest. Oss heeft zich door de komst van Organon ontwikkeld en is verder meegegroeid met de andere farmaciebedrijven. En dat gebeurt nog steeds.”

In 2021 besloot MSD dat Organon weer een zelfstandig beursgenoteerd bedrijf moest worden. Bij Organon werken er wereldwijd straks ruim negenduizend mensen. Ruim tweeduizend van hen zijn werkzaam in de Benelux, waaronder in Oss.

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

Fabriek van MSD wordt verkocht: 200 banen gaan verloren

Dit kankermedicijn werd uitgevonden in Oss, maar was er bijna niet geweest

Beroemde Organon-letters pronken na 14 jaar weer in Oss: 'Enorm trots'

'Pillenfabrikant Organon uit Oss werd kapotgemaakt voor de belangen van aandeelhouders'