We kampen met een enorm woningtekort. Alleen al in Midden-Brabant is er een tekort aan sociale huurwoningen voor 24.000 huishoudens. Dit terwijl er jaarlijks zo’n 3000 van deze woningen worden aangeboden. Daarom geeft Woning In Zicht, een samenwerking van vijf woningcorporaties actief in Tilburg, Goirle, Waalwijk, Oisterwijk en Kaatsheuvel, woningzoekenden de kans om zichzelf voorrang te geven. In ruil daarvoor mag je vervolgens een gevonden woning niet weigeren. Je bouwt dus geen inschrijftijd meer op, maar komt in een aparte loting samen met andere mensen met spoed terecht.

Vaak schrijven mensen zich in als woningzoekende om alvast inschrijftijd op te bouwen ‘voor later'. Mensen die bijvoorbeeld na een vechtscheiding zo snel mogelijk een nieuw huis nodig hebben, staan vervolgens in dezelfde wachtrij. Het programma ‘Wie wonen wil’ is bedacht zodat zij deze rij kunnen omzeilen.

Zo kunnen mensen met hoge nood en weinig wensen eerder een huis vinden. Actief zoeken is in deze regeling vereist - je bent verplicht om minimaal zes keer per maand op een huis te reageren. Dat kan overal in Midden-Brabant liggen en mag vervolgens niet afgewezen worden. Die strenge regels zijn nodig om te voorkomen dat het systeem wordt overspoeld. Woningzoekenden met wat meer eisen kunnen zich dus beter in het oude systeem inschrijven.

Volgens een woordvoerder van de Woonbond, de belangenorganisatie van huurders en woningzoekenden, is een systeem waarbij mensen zelf hun route bepalen uniek in Nederland: “In sommige gemeenten, bijvoorbeeld Amsterdam, wordt er gewerkt met een systeem waarbij je punten krijgt als je vaker reageert om actief zoeken te belonen. Een systeem waarbij mensen zelf hun route kunnen kiezen, is vooralsnog uniek.”

Natuurlijk lost dit de kern van de wooncrisis, het tekort aan huizen, niet op. Maar er kan in dit systeem wel beter worden ingespeeld op de persoonlijke behoefte. De Woonbond volgt de resultaten van het nieuwe systeem met optimisme. “Het is gebaseerd op onderzoek onder 5000 woningzoekenden, dat is cruciaal om grote verandering als dit met succes door te voeren”, vertelt een woordvoerder. “Wij vinden het in ieder geval een interessante ontwikkeling. Het kan veel navolging krijgen als het succesvol blijkt te zijn.”

Maar dat betekent niet dat er geen scepsis over de hervorming is. “Mensen moeten zich heel bewust zijn van de risico’s die ze lopen. Als woningzoekenden zich zomaar in deze regeling inschrijven, is er een grote kans dat de woning niet passend gaat zijn. Dat kan nog wel eens tegenvallen”, vertelt de woordvoerder van de Woonbond.