Valtraining voor ouderen redt levens, maar subsidie stopt waarschijnlijk
Instructrice Shania Faber doet het stapje voor stapje voor aan zes dames uit Breda die geconcentreerd zitten te kijken. "Armen, hoofd, billen en rollen maar!", zegt ze terwijl ze de val voordoet. Valtraining voor zestigplussers is iets wat steeds vaker gebeurt. Het is ook hard nodig.
"Jaarlijks zijn er gemiddeld 102.000 valpartijen waarbij mensen in het ziekenhuis terechtkomen of in een verpleegtehuis worden opgenomen", zegt Faber. "Dat is echt veel te veel en valtraining is daarom essentieel. Ik leer de mensen een goede valtechniek aan waarbij ze hun hoofd beschermen en zorgen dat hun gewrichten niet breken. Een blauwe plek of een schrammetje blijft, maar dat liever dan dat ze in het ziekenhuis terechtkomen."
"Een relatief onschuldig iets leidt vaak tot ernstige complexiteit of zelfs overlijden."
Want de consequentie van een valpartij kan verstrekkend zijn. "Bij mensen op leeftijd die altijd goed bewegen, kan het ineens afgelopen zijn met de vitaliteit", vertelt Lard Davidse, eigenaar van Medifit Fysiotherapie in Breda die valtrainingen aanbiedt. "Na een heupbreuk valt alle beweging weg en zie je ze heel snel achteruit gaan. De conditie, maar ook de hart- en longfunctie. Een relatief onschuldig iets leidt vooral in de hoge leeftijdsgroep vaak tot heel ernstige complexiteit en zelfs tot overlijden."
De valtrainingen zijn misschien daarom erg populair onder ouderen. Het geeft ze veiligheid én zekerheid. "Ik heb me aangemeld, omdat ik al een keer ben gevallen", vertelt de 72-jarige deelneemster Hetty Leijdekkers. "Maar ik merk een groot verschil tussen toen en nu. Ik heb meer zelfvertrouwen gekregen en dat merk ik bij iedereen in de groep."
"We bouwen stapsgewijs naar een gehele val toe", licht instructeur Michael Oonincx de werkwijze toe. "De mensen krijgen een reflex ingebouwd en dat beschermt ze als ze in het dagelijks leven vallen. Het voorkomt zwaar letsel."
De cijfers zijn namelijk hard. Vorig jaar overleden er volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 6200 mensen door een val. Dat zijn zeventien fatale vallen per dag. Het is hiermee de meestvoorkomende niet-natuurlijke doodsoorzaak. Preventie in de vorm van valtraining kan daarom levens redden en veel geld schelen.
"Bij een gemiddelde ziekenhuisopname met een vervolg naar een verpleegtehuis zit je per persoon al snel tegen de 14.000 euro aan", zegt Shania Faber. "Deze cursus kost 350 tot 400 euro per deelnemer, dus reken maar uit."
"Elk persoon die na een valpartij niet of minder gewond is, kost de maatschappij minder geld."
Geld dat wordt betaald uit de subsidiepot van gemeenten. Dat betekent ook nieuwe kansen en inkomsten voor fysiotherapiepraktijken. Bij Medifit Fysiotherapie in Breda sprongen ze in dat gat in de markt met gerichte trainingen. "Maar het is vooral goed dat er iets aan preventie wordt gedaan", zegt eigenaar Lard Davidse. "De kostenstijgingen in de zorg zijn een probleem en de overheid zoekt oplossingen. Elk persoon die na een valpartij niet of minder gewond is, kost de maatschappij minder geld."
Maar de verwachting is volgens Davidse dat na 2026 de subsidiekraan dicht gaat. "In 2026 zijn de potjes wel op", zo denkt hij. "De gemeenten vinden het heel belangrijk, maar hopen een beetje dat dit dan door de zorgverzekeraars wordt opgepakt. Die denken daar nu over na hoe dat financieel moet. Het is dus de vraag hoe het verder gaat."