BRABANT BEVRIJD

Verzetsmensen in Breda voor vuurpeloton en Putte bevrijd door Canadezen

Vandaag om 07:00
nl
5 oktober 1944. Geallieerde troepen overschrijden de grens in het uiterste westen van Brabant, bij Putte. Onder Tilburg en vooral bij Overloon lopen de bevrijders juist vast.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.

Canadese soldaten van het Essex Scottish Regiment trekken de grens over. Op diverse plekken breken ze door. De dun bezaaide Duitse verdediging valt ze aan. Her en der breken straatgevechten uit. Als een Canadese brencarrier -een klein rupsvoertuig- het dorp in rijdt wordt het al snel uitgeschakeld door een Duits kanon verderop. Op de Antwerpsestraat in Putte sneuvelen de eerste Canadese infanteriesoldaten op Brabantse bodem.

In de loop van de middag krijgen de bevrijders controle over het grensdorp. De prijs is hoog: ze tellen 10 doden en 20 gewonden. Het aantal slachtoffers aan Duitse kant is vermoedelijk vergelijkbaar maar de Canadezen maken wel zeker 50 krijgsgevangenen.

Graf van een van de gesneuvelde Canadezen op het ereveld bij Bergen op Zoom (foto: Willem-Jan Joachems)
Graf van een van de gesneuvelde Canadezen op het ereveld bij Bergen op Zoom (foto: Willem-Jan Joachems)

Intensieve Duitse tegenaanvallen onder Tilburg gaan van start. De Kampfgruppe Chill komt in actie. Sturmgeschütze -Rijdende Duitse kanonnen- schakelen zeker drie Poolse Shermantanks uit. Daardoor loopt de Poolse opmars naar Tilburg vast bij Alphen. Een reeks geallieerde luchtaanvallen met Spitfires en Typhoons volgt. Die gooien bommen op de vijand en bestoken ze met raketten.

Strijd bij Goirle
De geallieerde troepen in dit gebied krijgen het bevel halt te houden. Mede omdat de linkerflank aan de kant van Breda niet afgedekt is. Simpel gezegd: er zijn te weinig militairen in het gebied.

Er wordt wat geschoven met troepen en militairen worden afgelost. Dat is noodzakelijk omdat veel soldaten uitgeput zijn. Drie legerkorpsen tegelijkertijd in de aanval dat is te veel voor de geallieerden.

Een kilometer onder Goirle is het Duits verzet eveneens verhevigd. De net gearriveerde Kampgruppe Chill valt daar de Britten aan die net uit Poppel komen. De Duitsers hebben gemechaniseerd geschut: tankjagers van Panzerjäger-Abteilung 559, vooral Sturmgeschütze 'Stugs' vormen de grootste dreiging voor de geallieerde tanks.

Amerikanen
Overloon beleeft opnieuw een dag vol Duitse tegenaanvallen. Met veel Amerikanen van het 'Lucky Seventh' die gewond raken of nog erger. Maar de Duitsers lijden zelf ook forse verliezen. Beide partijen maken geen terreinwinst deze dag.

De uitputting is nabij voor de soldaten. Ze vechten al bijna een week non-stop en hebben al nachten niet geslapen. Er volgen aflossingen.

Vuurpeloton
In Breda zitten negen verzetsmensen opgesloten. Ze zijn een dag eerder opgepakt bij het bloedbad rond de illegale radiozender op de Vloeiweide in Rijsbergen.

Enkele van de vermoorde verzetsmensen van de Vloeiweide (foto: archief)
Enkele van de vermoorde verzetsmensen van de Vloeiweide (foto: archief)

Na een verhoor beslist de bezetter om ze te executeren. De negen mannen worden meegenomen naar het Mastbos. Bij de Kogelvanger -op ‘De Schietheide’- worden ze op een rij gezet.

Vuurpeloton
Een van de mannen –Frie Renard- wordt net op tijd vrijgepleit door zijn kameraden. Hij moet uit het rijtje stappen. Daarna wordt hij gedwongen toe te kijken hoe zijn kameraden worden doodgeschoten door leden van de Feldgendarmerie.

Ze worden later herbegraven op het nationaal ereveld in Loenen. Ook Paul Windhausen rust daar. In Breda en Rijsbergen herinneren diverse monumenten en straatnamen aan de slachtoffers van de Vloeiweide.

Sinds oktober 1945 is er jaarlijks een herdenking met stille tocht, op de eerste zondag na de 4e oktober. Daarmee is het ook een van de oudste herdenkingen in Brabant.

Namen van de acht verzetsmensen op het monument op de Vloeiweide (foto: Willem-Jan Joachems)
Namen van de acht verzetsmensen op het monument op de Vloeiweide (foto: Willem-Jan Joachems)

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.