BRABANT BEVRIJD

Lichamen in massagraf gegooid en een 'goeie mof' sneuvelt

6 oktober om 07:00 • Aangepast 15 oktober om 02:02
nl
6 oktober 1944. Er woedt op steeds meer plekken strijd. Rond Overloon, onder Tilburg en nu ook bij Ossendrecht. De bevrijding brengt gruwelijkheden met zich mee. Voor vriend en vijand maakt de horror van de oorlog geen onderscheid. In Goirle redt een Duitser het leven van twee kindjes. Hij sneuvelt kort daarna.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.

Canadese tanks van de Fort Garry Horse in actie in noordwest-Europa 1944 (foto: archief)
Canadese tanks van de Fort Garry Horse in actie in noordwest-Europa 1944 (foto: archief)

In alle vroegte openen de Canadezen de aanval op Ossendrecht. Ze bevrijden het Belgische grensdorp Zandvliet en buurdorp Ossendrecht. Onder meer het Royal Regiment of Canada voert de klus uit.

Massagraf
Inwoners van Ossendrecht zien de hoge prijs in mensenlevens. Er vallen zo veel Duitse doden dat de bevrijders een massagraf graven. 35 van de zeker 50 dode Duitsers worden in de grote kuil geschoven.

Intussen beukt de Canadese artillerie in op de Duitsers ten noorden van het dorp. De bevrijders hopen dat ze snel via de heuvels bij Hoogerheide en Woensdrecht kunnen doorstoten. Einddoel is het strategische kruispunt bij Korteven en dan Zeeland in. Het is niet ver meer. Maar schijn bedriegt.

Canadese soldaten in Putte, oktober 1944 (foto: archief)
Canadese soldaten in Putte, oktober 1944 (foto: archief)

Bombardement Vierlingsbeek
Bij Overloon valt de Amerikaanse aanval stil. Tot overmaat van ramp komt ook de Luftwaffe nog kort in actie met een klein bombardement op de Amerikanen.

De strijd gaat ook gewoon door met opnieuw luchtsteun. Tientallen Amerikaanse jachtvliegtuigen van de Belgische vliegvelden in Florennes en Sint Truiden komen in actie. Waaronder 12 Thunderbolts met 500-ponders –zware vliegtuigbommen- die ze uitwerpen op doelen in Vierlingsbeek. Drie aanvalsgolven uit de lucht veroorzaken dood en verderf in de bossen rond Overloon.

In de resten van de Theobalduskerk van Overloon zien de geallieerden een Duitse waarnemer met verrekijker. Een kanon schiet de toren in puin.

Overal lijken
Amerikaanse verkenners ontdekken bosgebieden die er uit zien zoals in de Eerste Wereldoorlog: alleen maar kraters, omgewoeld door artillerievuur, lege schuttersputjes en loopgraven. En overal lijken, schroot en rondslingerende wapens.

De Amerikanen constateren verder dat ze na een week vechten drie kilometer terreinwinst hebben geboekt. Daarmee is de operatie mislukt. De 'Lucky Seventh'-divisie moet plaats maken voor een andere legereenheid.

Binnen de geallieerde leiding ontstaan twijfels. Doorbreken naar Hitler-Duitsland vanuit de Maasoevers, de Peel en Nijmegen is onmogelijk onder de huidige omstandigheden.

Tegenaanval bij Goirle
Rond de weg Goirle-Poppel start Kampfgruppe Chill een zware tegenaanval. De brug over de rivier de Leij blazen ze eerst op. Vanuit buurtschap Nieuwkerk begint de actie. En de parachutisteneenheid van commandant Von der Heydte valt aan vanuit de bossen bij Gorp. Eerst voeren de Duitsers artilleriebeschietingen uit en daarna komen ze in beweging.

De geallieerde luchtmacht kan weinig omdat de partijen te dicht bij elkaar zitten, Duitsers glippen zelfs hier en daar door de geallieerde linies. Alleen bij Nieuwkerk kunnen ze wel bombarderen. De gevechten gaan onophoudelijk door, de avond en nacht in.

Karl Heinz Rosch (1926-1944) gesneuveld bij Goirle (foto: archief)
Karl Heinz Rosch (1926-1944) gesneuveld bij Goirle (foto: archief)

Kleuters
In Goirle is Karl-Heinz Rosch gelegerd. Net 18 jaar geworden. Karl-Heinz is Wehrmacht-soldaat en zit bij de Hermann Göring Division. Hij bedient een kanon. Tijdens de gevechten ziet hij in de buurt van het Hoogeind in Goirle twee kleuters rondlopen en hij brengt ze in veiligheid. Het zijn Jan en Toos Kilsdonk.

Kort daarna sneuvelt de tienersoldaat door een geallieerde granaat.

Ruim zestig jaar na de Tweede Wereldoorlog wilden Jan en Toos hun dankbaarheid tonen. Want hij was dan wel een vijandelijke soldaat maar ook hun redder. Dankzij hem leefden ze nog. Er werd een standbeeld gemaakt van Karl-Heinz die twee kinderen draagt.

Voortuin
Toen ging de gemeente Goirle dwars liggen. Er kwam geen toestemming voor een beeld op openbaar of gemeentelijk terrein. Alles wat lijkt op 'verering' van een Duitse militair is omstreden. En het ligt nog steeds gevoelig. Er zijn ook nauwelijks vergelijkbare gevallen, tot op de dag van vandaag.

Daarom staat het beeld van de 'goeie mof' sinds 2008 in de voortuin bij iemand in Riel, niet zo ver van waar Karl-Heinz stierf op 6 oktober 1944. Er hangt ook een tekstbordje bij met onder meer de zin: 'Dit beeld is een eerbetoon aan hem en allen die het goede doen in kwade tijden'.

Beeld Duitse soldaat Karl-Heinz (foto: archief)
Beeld Duitse soldaat Karl-Heinz (foto: archief)
Wachten op privacy instellingen...
Wachten op privacy instellingen...

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.