BRABANT BEVRIJD

Alle gevechtskracht op Woensdrecht en Overloon, doorstoot uitgesteld

7 oktober om 07:00 • Aangepast 15 oktober om 02:04
nl
7 oktober 1944. Bij Goirle verhevigen de gevechten. De toestand bij Overloon is uitzichtloos. Alleen op de Brabantse Wal richting Hoogerheide verloopt de opmars voorspoedig. Maar gevaar ligt op de loer. Overal hebben de Duitse verdedigers stevige greep op het front. Montgomery ziet dat ook en moet een moeilijke en historische beslissing nemen.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.

De Canadezen rukken op. Ze willen Hoogerheide innemen. Het grote kruispunt in het dorp geven ze de codenaam Oshawa. Want de vijand luistert mee en ze mogen niet weten wat de doelen zijn.

De bevrijders geraken tot de rand van Hoogerheide bij de Putseweg en Huijbergseweg. Ze dringen de Raadhuisstraat binnen, waar ze onder hevig vuur komen te liggen.

Het einddoel ligt op nauwelijks 2 kilometer en is bijna zichtbaar. Het is de strategisch gelegen Zeeuwseweg bij Korteven. Daar ligt ook de enige spoorlijn die de kust met Bergen op Zoom verbindt. Dat kruispunt in handen krijgen is Zeeland blokkeren en de Duitse troepen daar insluiten.

In het Canadese bioscoopjournaal komt de strijd in Zeeuws-Vlaanderen voorbij. Aan het einde beelden uit Putte.

Wachten op privacy instellingen...

Het Canadese leger is nu ook in Brabant, in vijandelijk gebied. Aan de flanken zit de vijand. Het grote probleem is dat het Canadese leger hier nog onvoldoende gevechtskracht heeft.

Met zijn vijf divisies bij elkaar is het sterk maar dat leger beheerst een uitgestrekt gebied: het loopt van de kanaalhavens Boulogne sur Mer en Calais over het nog belegerde Duinkerken, via de Vlaamse kust en Zeeuws Vlaanderen tot aan Putte.

Weer Chill?
De Duitsers zien het gevaar op zich af komen bij Woensdrecht. De commandanten overwegen om opnieuw de hulp in te roepen van Kampfgruppe Chill.

De geïmproviseerde gevechtseenheid gaat van brandhaard naar brandhaard en is daardoor uitgegroeid tot een soort ‘brandweer’ aan het front.

Strijd bij Goirle
Maar Chill heeft de handen vol bij Goirle. De gevechten daar woeden rond buurtschap Nieuwkerk, pal op de grens. Daar weten de Duitse troepen de Britse 49e ‘Polar Bears’-Divisie zelfs terug te dringen. Britse artillerie kan de Duitse opmars op afstand houden.

De geallieerden geven alles wat ze hebben: ze vuren duizenden granaten af op de Duitsers. Die hebben het zelfs over 10.000 granaten. Luchtaanvallen met raketten op Nieuwkerk komen er ook aan te pas om de toestand te doen keren in het voordeel van de geallieerden.

Op één plek worden de Britten omsingeld en moeten ze intacte kanonnen achterlaten. Ze kunnen wel een Jagdpanther (een rijdend kanon) uitschakelen. Maar doorstoten naar Tilburg zit er niet in

Amerikaanse aftocht
Een laatste luchtaanval van twaalf Lightnings bij Overloon. Maar effect heeft het niet. Bij Overloon trekken de Amerikanen van de '7th' zich terug.

De Amerikanen hebben forse verliezen moeten incasseren. In totaal 453 manschappen: 131 van hen zijn gesneuveld, de rest is gewond, krijgsgevangen, vermist of ziek. Bovendien zijn ze 38 Sherman-tanks kwijt en nog eens 49 voertuigen. En Overloon is nog steeds niet bevrijd. De 'Eerste Slag om Overloon' is voorbij.

De Amerikanen gaan naar het kanaal bij Deurne. Ze worden vervangen door de Britten van de 11e Pantser Divisie. De Britten krijgen vooral een defensieve opdracht: flankverdediging. Even geen aanvallen.

Amerikanen van de 7th Armored Division vervoeren een slachtoffer (foto: archief)
Amerikanen van de 7th Armored Division vervoeren een slachtoffer (foto: archief)

'Not happy'
Veldmaarschalk Montgomery die het Canadese Leger en Britse Leger in Brabant leidt, komt met een belangrijke memo op 7 oktober 1944. “I’m not happy about the overall battle situation,” zo begint zijn conclusie. Volgens Monty reageerde de vijand de voorbije weken gewelddadig met sterke tegenaanvallen.

Hij heeft drie ‘ambities’: Nummer 1: de opening van de haven van Antwerpen, nummer 2: de doorstoot bij Nijmegen en nummer 3: de strijd aan de westoever van de Maas en de Peel.

Monty komt tot de conclusie dat hij ze niet alle drie tegelijk kan uitvoeren. “I definitely cannot carry all three.”

Zeehaven en Maas prioriteit
Hij besluit dat hij eerst de Antwerpse haven moet openen en de vijand verwijderen van de linker-Maasoever, dus bij Overloon. En daarna pas doorstoten naar Hitler-Duitsland. Daarmee is een nieuwe variant van Market Garden op de lange baan geschoven.

De grote aanval op Hitler-Duitsland is nog niet mogelijk onder de huidige omstandigheden. De geallieerden kiezen voor bereikbare doelen. Gevolg is dat de strijd gaat verhevigen op Brabantse bodem.

Tussen de regels door is er nog wat anders te lezen. De geallieerde vuist is onvoldoende om overal op meerdere frontlijnen een beslissende mep uit te delen. De geallieerden willen wel, maar ze kunnen niet.

Prins Bernhard en veldmaarschalk Montgomery (foto: archief).
Prins Bernhard en veldmaarschalk Montgomery (foto: archief).

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.