Het duurde even, maar nu weten we waar Vincent van Gogh stond te schilderen
“Van Gogh zat denk ik zo’n beetje waar die auto nu rijdt”, zegt onderzoeker Ferry van Zijp terwijl hij met onze verslaggever in de Weverstraat staat. “Iets later in het jaar dan nu en daarachter zag hij dan de zon onder gaan. Maar ik denk wel dat van Gogh minder last had van verkeer”, lacht hij.
Dat Vincent van Gogh veel schilderijen in zijn woonplaats Nuenen maakte, dat was al bekend. Ruim een kwart van zijn werken, waaronder de Aardappeleters, schilderde hij daar. Onderzoekers hadden al het vermoeden dat de Populierenlaan daar ook vereeuwigd zou zijn, maar waar precies was een raadsel.
"Het is een heel uitzoekwerk geweest."
Begin 2022 kreeg de Eindhovense Weer- en Sterrenkundige kring een mail van Donald Olson, een onderzoeker uit Amerika. Hij wilde weten wat de datum en precieze locatie was van het schilderij en zocht hulp van lokale onderzoekers. De vrijwilligers Ferry Zijp en Louis Verbraak wilden daar graag bij helpen.
"Het is een heel uitzoekwerk geweest", vertelt Verbraak. De mannen fietsten rond in de omgeving van Nuenen om de juiste straat te vinden. "We keken of er meer wegen waren met een hoek van tussen de 240 en 244 graden, zoals Van Gogh schilderde." Ook zochten ze op oude kaarten naar wegen waar in die tijd populieren stonden. Zo kwamen de mannen uiteindelijk uit bij de Weverstraat.
De onderzoekers probeerden ook te achterhalen wanneer Van Gogh het schilderij heeft gemaakt. Aan de kale bomen konden ze zien dat het herfst was. De Amerikaanse onderzoeker berekende dat de afgebeelde zonsondergang zich rond half november voordeed. Uit gegevens van het KNMI bleek uiteindelijk dat Van Gogh het op 13 of 14 november geschilderd moest hebben, want alleen toen was het niet bewolkt.
Als bewijs probeerden de twee sterrenkundigen om de zon te fotograferen in de Weverstraat. Vorig jaar lukte ze dat niet, want toen was het bewolkt. “Maar op 9 november vorig jaar hebben we een vergelijkbare foto kunnen maken. Al stond de zon toen eigenlijk nog iets te hoog", zegt Verbraak.
Al met al is het volgens de onderzoekers vrijwel zeker dat de Weverstraat op het schilderij staat. Maar stel nou dat Van Gogh de prent gewoon verzonnen heeft? “Dat had gekund, maar dat deed Vincent Van Gogh nooit", zegt Verbraak. Dus dat is bijna onmogelijk."
Bij het Van Gogh Village Museum in Nuenen zijn ze dolenthousiast over het nieuws. “Wij geven rondleidingen door het dorp, waarbij bezoekers langs twintig punten komen waarvan we weten dat ze door Van Gogh geschilderd zijn”, vertelt Aleks Veldhoen. Nu kunnen ze er dus weer een attractie aan toevoegen. “Weer dicht bij huis, daar zijn we heel blij mee. We dachten wel in de goede richting, maar fijn dat het nu duidelijk is.”