Roken is slecht voor de gezondheid. Dat weten de leerlingen van het Summa College wel. Toch weerhoudt dat ze er niet van om roken of te vapen. "Ik ben depressief geweest en daardoor ben ik begonnen met roken. Nu ben ik verslaafd", vertelt een jongen die de sportopleiding niveau 4 volgt. "Het is dus van belang dat ik stop met roken, maar ja... Al mijn vrienden roken ook."

Op de sportopleiding worden onder andere gastlessen gegeven over chronische ziektes, zoals COPD. "Dan komt er iemand langs die zo'n ziekte heeft en hij gaat dan uitleggen over zijn leven. Meestal hebben deze mensen ingrijpende operaties ondergaan of ze kunnen niet eens vijf minuten lopen zonder buiten adem te zijn", vertelt een andere student, terwijl hij een sigaret rookt. "Dat zet je wel aan het denken."

De jongen volgt de opleiding tot bewegingsagoog. "Ik heb wel goede voornemens. Ik wil stoppen. Ik heb nog een slof uit Griekenland, maar als die op is dan stop ik", belooft hij. "Ik zou geen kanker willen krijgen. Dus als stoppen met roken het verschil kan maken dan denk ik er wel over na."

Ook een van de meiden van de opleiding hoopt ermee te stoppen. "Ik ben begonnen door stress. Ik zag iedereen roken en toen wilde ik het ook proberen. Het ziet er aantrekkelijk uit", vertelt ze. "Maar ik denk wel na over de risico's en ik ben bang om vroegtijdig kanker te krijgen. Over vijf jaar rook ik niet meer, beloofd!"

Waar sommige jongeren toch wel nadenken over de gevolgen van roken, zijn er ook bij die het niet uitmaakt. "Ik heb er een beetje schijt aan. Ik denk niet dat er iets is wat mij kan motiveren om te stoppen met roken", zegt een van de sportstudenten resoluut. "Over vijf jaar rook ik nog steeds. Dan ben ik denk ik een kettingroker."

Niet alleen sigaretten zijn populair bij de jongeren, ook het vapen wordt veel gedaan. "Ik rook meestal in de pauze of als ik buiten ben en ik vape ook", vertelt een andere student. "Door de vapes met smaakjes zijn er denk ik meer jongeren gaan roken. Sigaretten stinken, maar vapes niet." Ook deze jongen denkt niet zomaar te gaan stoppen. "Pas als een pakje 25 euro kost, dan stop ik."

Voor Jolanda Sinha van het Integraal Kankercentrum Nederland is het pijnlijk om te zien dat jongeren niet altijd stilstaan bij de gevolgen van roken. En ook zij ziet dat vapen een belangrijk onderdeel is geworden van het probleem. "De tabaksindustrie is heel slim geweest. Vapen is een alternatief voor roken, maar er zit heel veel nicotine in. Het is dus net zo verslavend als sigaretten."

Uit het onderzoek van het kankercentrum blijkt dat de long-, blaas- en slokdarmkanker de belangrijkste kankersoorten zijn die worden veroorzaakt door roken. "We hebben berekend wat er gebeurt als alle jongeren vanaf 2032 stoppen met roken. Dan komen we uit op 120.000 kankerdiagnoses die we kunnen voorkomen de komende 20 jaar."

Sinha weet dat het een ambitieus doel is om alle jongeren te laten stoppen met roken. "Het is niet realistisch, maar we willen met deze cijfers wel laten zien dat het loont om voor een rookvrije generatie te gaan", zegt ze. "Helaas denken nog steeds veel jongeren dat het 'cool' is om te roken en daar moeten we echt van af. Het zou niet meer cool moeten zijn, het zou verboden moeten zijn."

Volgens Sinha ligt die verantwoordelijkheid niet alleen bij de rokers zelf. "De overheid moet regels opstellen rondom de marketing van tabak. Ze moeten handhaven bij illegale tabaksinvoeren en rookvrije omgevingen creëren. En we moeten inzetten op programma's om te stoppen met roken, bijvoorbeeld via de huisarts of via scholen", legt ze uit. "Ook ouders kunnen het gesprek aangaan. Het is namelijk een verantwoordelijkheid van ons allemaal."