De schutter Gerben van V. (55) beroept zich op zelfverdediging en wijst naar Hamza: "Hij is de aanstichter van het geheel geweest." Het OM heeft Van V. aangeklaagd voor moord of doodslag.

De zitting maandagmiddag begon met een korte mededeling van de rechtbankvoorzitter. Die merkte op dat er veel belangstelling is van de media, vanaf het eerste moment. "De grote belangstelling en opnames zijn vanwege het mogelijke motief. Maar we hebben in de vijfhonderd pagina’s dossier die er nu zijn geen aanknopingspunt gevonden voor een racistisch motief. Dat is belangrijk om vooraf te zeggen", zei de rechter.

De officier van justitie benadrukte dat zij nog geen conclusies wil trekken. "Het benoemen van motieven kan het OM pas doen als alles is onderzocht. Onderzoek naar zijn socialemediauitingen is nog steeds in volle gang. Wij kunnen nog geen uitspraak doen over het motief of mogelijke motieven."

Bekentenis
De officier vertelde ook dat verdachte Gerben van V. tot nu toe vier keer is gehoord door de politie. "Hij heeft telkens aangegeven meermaals op het slachtoffer te hebben geschoten", zei de officier. Er loopt nog volop onderzoek naar onder meer schotresten. In februari of maart komt er een rapport over de hulzen.

Een psychiater had al een gesprek met de verdachte. En er zijn geen aanwijzingen voor een ziekte of stoornis. Wel autistische trekken, maar er is geen nader persoonlijk onderzoek nodig, is het advies. Het OM volgt dat op.

Geen racist
Van V. wilde zelf ook nog kort wat kwijt. “Het eerste schot is in de woning zelf gevallen. Van binnen naar buiten, dat was het eerste.” En hij deed dat omdat hij zich verdedigde. "Ik beroep me op zelfverdediging, noodweer. Hij is de aanstichter van het geheel geweest. Ik vind het stuitend dat ik neergezet word als een of andere racist die om zich heen heeft lopen schieten."

Van V. zei dat hij het zwaar heeft in het huis van bewaring. "Mijn veiligheid in de PI in Grave is niet gegarandeerd. Dat vind ik nogal zorgelijk. Ik zit al twee weken in beveiligde detentie in Grave. Dat vind ik wel belangrijk om te benoemen." Volgens Van V. lijden ook zijn familieleden onder de beschuldigingen en durft niemand te getuigen.

Meer wapens
Van V. verklaarde bij de politie dat hij Hamza met een Mauser-handvuurwapen zou hebben gedood. Maar de officier van justitie vertelde dat in het huis van Van V. meer wapens zijn gevonden, "Ik heb alle wapens in beslag laten nemen.” Ze bevestigde dat het nog niet honderd procent vast staat dat Hamza met het Mauser-handvuurwapen is gedood, vandaar het onderzoek naar de hele collectie.

Hoe groot die collectie was, is niet bekendgemaakt. Van V. was verzamelaar en had een vergunning. Hij voegde daar ook nog wat aan toe. "Ik was bezig met de verkoop van de collectie. Vrijdag voor de schietpartij zijn de laatste foto’s gemaakt."

Nabestaanden
De zitting van maandag was de eerste in deze zaak en daarmee de openbare start van het proces. Er was veel belangstelling. De weduwe en kinderen van Hamza zaten in de zaal. Samen met hun slachtofferadvocaat. Die vond het 'ongepast' dat de rechtbank nu al bij voorbaat motieven uitsluit terwijl het onderzoek nog loopt.

De rechters benadrukten nogmaals. "Wij lezen ook kranten en kijken ook tv en wij hebben een dossier. Bij de huidige stand van het onderzoek - en er is al veel socialemediaonderzoek gedaan - hebben we geen aanleiding om te veronderstellen dat meneer Van V. het heeft gedaan uit racistische overwegingen.” Daarna voegde de rechtbankvoorzitter er nog eens expliciet aan toe: "Op dit moment."

De advocaat van de verdachte deed geen verzoeken voor het opheffen van zijn voorarrest. De zaak gaat verder op 8 januari. Wanneer het proces inhoudelijk is dat is nog onbekend.

De familie van Hamza vermoedde al gauw na de moord dat de verdachte een racistisch motief had. Ze baseerden zich onder meer op uitingen van Van V. op X: