We gaan terug in de tijd. In 1914 wordt op initiatief van de provincie de Provinciale Noord-Brabantse Energie Maatschappij (PNEM) opgericht, de voorloper van Essent. In die tijd worden vooral dichtbebouwde gebieden door commerciële partijen voorzien van elektriciteit. De toenmalig commissaris van de Koningin, baron van Voorst tot Voorst, wilde dat overal in Brabant stroom beschikbaar zou zijn, niet alleen in de steden.

De PNEM kreeg dan ook de opdracht om de hele provincie, inclusief het uitgestrekte platteland, met een lening van vijf miljoen gulden op zak van stroom te voorzien. Zo moest de wens van de ambitieuze baron werkelijkheid worden.

Omdat (bouw)materialen door de Eerste Wereldoorlog ontzettend duur waren geworden, was er nog eens 15 miljoen gulden van de provincie nodig voordat in 1920 de eerste stroom werd geleverd vanuit de Dongecentrale. Vier jaar later dan gepland.

Uitbreiden en warmte leveren
Na de Tweede Wereldoorlog wordt in 1952 de Amercentrale geopend in Geertruidenberg. Door de flinke groei in het stroomgebruik moest deze centrale meerdere keren worden uitgebreid. In 1930 was daarom ook al een tweede Dongecentrale geopend.

Tijdens de oliecrisis in de jaren '70, waardoor fossiele brandstof schaars werd, gaat de PNEM warmte leveren aan huishoudens. Uiteindelijk levert de PNEM warmte aan huizen in Breda, Geertruidenberg, Tilburg, Helmond en Oosterhout. Deze warmtenetten zijn tegenwoordig nog steeds in gebruik en worden beheerd door het commerciële Ennatuurlijk. Hieronder het Amernet met meer dan vijftigduizend aangesloten huishoudens in Breda, Tilburg en Geertruidenberg.

Fusies en verkoop
In de jaren '90 fuseert de PNEM, onder druk van de overheid, met andere provinciale energiebedrijven. Uiteindelijk ontstaat uit deze fusies in 1999 het bedrijf Essent. Essent is in handen van verschillende provincies en gemeenten. Noord-Brabant is met 30 procent de grootste aandeelhouder.

Na tien jaar komt daar verandering in. In 2009 wordt Essent voor 9,3 miljard euro verkocht aan het Duitse energiebedrijf RWE. In eerste instantie komen Provinciale Staten in opstand. De SP voert actie en leden van coalitiepartijen VVD en PvdA stemmen in met een voorstel tégen de verkoop. Voor de PvdA'ers is RWE bij lange na niet duurzaam genoeg. De VVD'ers vinden de overname niet eerlijk, omdat Essent aan andere regels moet voldoen dan RWE.

Als RWE laat doorschemeren de overname ook prima zonder de Brabantse aandelen te kunnen doen, gaan de Staten toch overstag. Men zit er niet op te wachten om als kleine aandeelhouder over te blijven. Bovendien weet de provincie dat ze in de toekomst geen betere prijs voor de aandelen zal krijgen. Uiteindelijk levert de verkoop Brabant 3,12 miljard op. De energievoorziening van bijna 2,5 miljoen Brabanders wordt overgedaan aan de markt en aan een buitenlands bedrijf.

Provinciale verantwoordelijkheid
En nu wil de provincie na 15 jaar weer deels zelf verantwoordelijk worden voor de warmtevoorziening voor Brabatse huishoudens, via warmtenetten. De komende tijd buigt de provincie zich over de vraag hoe de oprichting van zo'n eigen nutsbedrijf juridisch en financieel mogelijk is.

De bedoeling is dat uiteindelijk een kwart tot een derde van de huishoudens op een warmtenet is aangesloten. Daarmee is het huidige provinciebestuur lang niet zo ambitieus als baron van Voorst tot Voorst ooit was.

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

Provincie laat warmte niet langer aan markt en werkt aan eigen bedrijf