De aftrap wordt zaterdagavond bij NAC in de thuiswedstrijd tegen RKC gedaan door een speciale gast. Als laatste, nog in levende zijnde Poolse veteraan, brengt luitenant Eugeniusz Niedzielski de bal aan het rollen in het volledig uitverkochte stadion van NAC.

Daarvoor is dan al een ander hoogtepunt geweest. Bij de spelersopkomst rolt er van de tribune aan de lange zijde een reuzenspandoek af. Een speciaal doek dat is gemaakt door de supportersgroepen Breda Loco's en Fr0nt76 en het grootste ooit in het Rat Verlegh Stadion.

"Het doek wordt 106 x 21 meter", vertelt supporter Iwan Maters, die één van de initiatiefnemers is. "Wat er op komt te staan is nog een verrassing, maar het zal een groots eerbetoon zijn aan de Poolse strijders die zorgden voor de bevrijding van Breda."

Breda heeft nog altijd veel met de oud-strijders omdat de 1e Poolse Pantserdivisie van generaal Maczek in de Tweede Wereldoorlog een voorname rol speelde bij de bevrijding van Breda. Daar is men nog altijd dankbaar voor. Een groot aantal van hen bleef na de oorlog ook in Breda en zorgde voor nazaten. Reden voor vrijwilligers van het Maczek Memorial Breda en voetbalclub NAC om de handen ineen te slaan bij de viering van tachtig jaar vrijheid.

"Het heeft onder meer geresulteerd in drie wedstrijdshirts die in het teken staan van de Poolse bevrijders", vertelt Wendy Dujardin van het Maczek Memorial. "Dat is meer dan we ooit hadden durven dromen en is erg goed ontvangen in Breda én in Polen. Dat is fantastisch."

NAC speelt zaterdag tijdens het bevrijdingsweekend voor het eerst in het speciale, derde tenue. Op het grotendeels witte/grijze shirt staat een foto van de wedstrijd tussen Bredase spelers (vooral van NAC) en Poolse soldaten die net na de bevrijding werd gespeeld.

Een afgeleide van de shirts is een speciale Pools-Bredase vlag voor de supporters. Die is te koop en het is de bedoeling dat mensen die mee naar het stadion nemen, maar ook nu al thuis ophangen in de straten van Breda. Op de vlag staat het Poolse 'Pamietamy, dat vrij vertaald zoiets betekent als 'Opdat wij niet vergeten'.

"We willen met deze vlaggen de herdenking onder de aandacht brengen", vertelt Wendy Dujardin van Maczek Memorial Breda. "Het doel is om het verhaal verder te vertellen, want de Poolse bevrijders hebben voor ons belangeloos hun leven in de waagschaal gesteld. Dankzij hen kunnen wij hier in vrijheid leven."

Voetbal is, zo zegt Dujardin, een goed middel om dat doel te bereiken. "In het stadion zit een doorsnede van de Bredase samenleving", legt ze uit. "Alle rangen en standen uit alle wijken zijn vertegenwoordigd. We zoeken echt naar de verbinding en dan vooral ook naar die met de jongere generaties. De vlag hangt straks overal in Breda en we hopen dat die voor een sneeuwbaleffect zorgt. Dat mensen er meer over willen weten."

Het megadoek en alle vlaggen zullen ongetwijfeld indruk maken op de officiële Poolse delegatie die de wedstrijd komt bezoeken. Zij zijn ook aanwezig bij veel andere activiteiten die deze week plaatsvinden. Zo staan er bijvoorbeeld herdenkingsbijeenkomsten, lezingen, concerten, wandelingen en een toneelstuk en militaire parade op het programma. Bovendien wordt er bij Maczek Memorial Breda een borstbeeld onthuld van de Poolse oorlogsheld zelf.

De speciale Pools-Bredase vlag is te koop voor 19,44 euro via deze link of zaterdag op de wedstrijddag van NAC tegen RKC. De opbrengst gaat naar het Maczek Memorial Breda.