BRABANT BEVRIJD

Geallieerden zijn mislukkingen beu en plannen Brabant-brede aanval

18 oktober om 07:00 • Aangepast 26 oktober om 02:02
nl
18 oktober 1944. Het front is ‘bevroren’ in een groot deel van Brabant. Langs die hele lijn die door de provincie slingert is dat voelbaar. Zo zijn er bij Tilburg dagelijks beschietingen maar de bevrijding blijft uit. Alleen bij Woensdrecht laaien gevechten zo nu en dan op. Voor de geallieerden is het tijd om het over een andere boeg te gooien. Ze plannen een doorbraak en deze keer grondig en groot.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.

Mortiergranaten en sluipschutterskogels teisteren ook vandaag de ingegraven troepen bij Woensdrecht. Er blijven slachtoffers vallen. Soldaten in schuttersputten en loopgraven zijn alert.

Granaten
Canadese artillerie in Ossendrecht, verder weg van het front, is doelwit. De Duitsers slagen er in om de opstellingen aan de Laagstraat te raken. Er komen granaten op de kanonnen. Daarbij vallen geallieerde doden en gewonden.

Dagelijks gebeuren ongelukken in deze periode. Bij het laden van een kanon van de geallieerden gaat wat mis. De drie bemanningsleden komen om als een granaat in de loop te vroeg ontploft.

Nerveus
Er hangt op deze dag mist. Het lijkt een rookgordijn dat een aanval aankondigt. Dat maakt de Canadezen nerveus. Ze roepen luchtsteun op. 32 Typhoons bombarderen Duitse doelen tussen Korteven en Mattemburgh, met duizendponders.

Piloot Francis Joseph Vance wordt daarbij neergeschoten door Duitse luchtafweer. Het toestel ontploft in de lucht, brokstukken crashen en de vlieger komt om. 22 jaar oud. Duitsers maken een tijdelijk graf voor hem bij het buurtschap Korteven, in bezet gebied.

Grafsteen van Francis Vance op Canadees ereveld Bergen op Zoom (foto: Willem-Jan Joachems)
Grafsteen van Francis Vance op Canadees ereveld Bergen op Zoom (foto: Willem-Jan Joachems)

Vanuit Huijbergen blijft de dreiging van een tegenaanval. Canadese tanks trekken langs de Groote Meer. Ze proberen de Duitsers weg te jagen.

De Duitsers daar voelen de druk oplopen. Commandant Kurt Chill besluit zijn hoofdkwartier te verlaten. De Generalleutnant zat op het kasteel in de bossen van Wouwse Plantage maar strijkt nu neer op veiliger afstand, in Kruisland.

Corridor
In een groot deel van Brabant ligt de frontlijn stil. Er is de bevrijde corridor van Valkenswaard, Eindhoven, Veghel naar Grave. Met aan de oostzijde ook bevrijde gebieden tot aan Helmond, Deurne, Overloon en Boxmeer. En stukken van de Kempen, Baarle en Ossendrecht en Putte.

Onzekerheid
Maar het grootste deel van Brabant is nog altijd bezet. Dat geldt voor steden als Bergen op Zoom, Breda en Den Bosch. In Tilburg ligt het front dichtbij en zijn er dagelijks beschietingen net in meer plaatsen. Maar geen bevrijding in zicht. En dat terwijl er al wekenlang kanonvuur hoorbaar is.

Veel Brabanders vragen zich vertwijfeld af: waar blijven ze nou toch?

Radiostilte
De geallieerden willen die patstelling doorbreken. Er moet iets gebeuren. Vrijwel onzichtbaar verandert er van alles binnen de legeropstellingen. Al in de vroege nacht neemt onder Tilburg het Britse tweede Leger een deel van de Canadese sector over.

Overal zijn er verplaatsingen. Trucks vol soldaten en trekkers met kanonnen gaan naar nieuwe sectoren. Behoedzaam en met radiostilte.

34e Tankbrigade in centrum Rijkevorsel onderweg naar West-Brabant (foto: archief)
34e Tankbrigade in centrum Rijkevorsel onderweg naar West-Brabant (foto: archief)

In het grootste geheim brengen de geallieerden versterkingen naar het westen van Brabant. Voor het geallieerde opperbevel is namelijk Antwerpen nog altijd prioriteit. Er is grote behoefte aan een zeehaven dichter bij het front. Maar de Scheldemonding door Zeeland is in Duitse handen. De strijd in Zeeuws-Vlaanderen en bij Woensdrecht bij de Zeeuwseweg is volop bezig maar het gaat traag.

Steun
Er komt versterking aan. Twee divisies extra in het westen van Brabant, goed voor tienduizenden extra manschappen. Met de extra gevechtskracht moet het front weer in beweging komen.

Operatie Suitcase. Zo gaat de doorbraak heten in het westen van Brabant. D-day is vastgesteld op 20 oktober. De operatie vanuit het oosten van Brabant draagt de naam: Pheasant en ook die moet zo snel mogelijk beginnen

Brencarriers in zomer of najaar 1944 ergens aan het westelijk front (foto: archief)
Brencarriers in zomer of najaar 1944 ergens aan het westelijk front (foto: archief)

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.