Weeskinderen fladderen gewoon door de provincie, weet boswachter Frans

zondag om 11:00 • Aangepast zondag om 15:21
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer in Stuifmail onder meer een grote nachtvlinder die zijn naam waarschijnlijk dankt aan weeskindermeisjes uit Amsterdam en een miljoenpoot die niet vooruit te branden is.
Profielfoto van Frans KapteijnsProfielfoto van Rick Lemmens
Geschreven door

Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Wachten op privacy instellingen...

Is dit een rups of een duizendpoot?
Wiljan van der Linden stuurde mij een foto van een diertje en hij vroeg zich af of het een rups is of een duizendpoot. Volgens mij is het geen van beiden, want ik denk dat het een miljoenpoot is. Wiljan heeft het dier zo te zien rustig kunnen fotograferen en dan heb je al een verschil te pakken tussen miljoen- en duizendpoten, want de meeste duizendpoten staan bekend om hun snelheid. Miljoenpoten daarentegen bewegen zich langzaam. Daarnaast graven miljoenpoten holen en hebben ze een soepeler lichaam tegenover de stijvere lichamen van duizendpoten. Tot slot hebben duizendpoten één paar poten per lichaamssegment, terwijl miljoenpoten er twee paar hebben. Afgaand op de foto is het laatste het geval. In principe zijn miljoenpoten afvaleters, maar er is een invasieve soort ons land binnengedrongen, de kasplatrug. Deze soort kan een plaag zijn, want die eet ook fruit en vruchten. Een betere foto zou helpen om aan te geven of Wiljan die soort heeft.

Deze nachtvlinder is een weeskind is groot (foto: A. Bakx)
Deze nachtvlinder is een weeskind is groot (foto: A. Bakx)

Grote vlinder of mot op de vensterbank, wat is het?
A. Bakx zag een mot of nachtvlinder en wilde graag weten wat het was en stuurde mij een foto. De vlinder die hij gezien had, was geen mot maar een nachtvlinder met de naam zwart weeskind. Het zwart weeskind heeft zich pas sinds deze eeuw verspreid over ons land. In de vorige eeuw was deze vlinder eigenlijk alleen te vinden in Limburg. Dit is een van de grootste nachtvlinders van de uilenfamilie. Die familie heeft vermoedelijk de naam te danken aan het feit dat dit forse vlinders zijn met bruine bovenvleugels. De meest bekende van de uilenfamilie is de huismoeder, zie foto.

Een andere nachtvlinder: de huismoeder (foto: Saxifrage Peter Gergely)
Een andere nachtvlinder: de huismoeder (foto: Saxifrage Peter Gergely)

De naam weeskind wijst vermoedelijk naar de weeskindermeisjes in Amsterdam, die de kleuren van Amsterdam in hun kleren moesten hebben. Kunstschilder Max Liebermann schilderde van 1874 tot 1914 deze meisjes uit het Amsterdamse burgerweeshuis. Je ziet de kleuren op de achtervleugels, zie de foto van de huismoeder.

Een kruisspin met een ingepakte vlinder (foto: Paul le Blanc)
Een kruisspin met een ingepakte vlinder (foto: Paul le Blanc)

Zijn kruisspinnen het hele jaar actief of toch niet?
Paul le Blanc stuurde mij een foto met daarop een kruisspin die een prooi, een koolwitje, gevangen had en aan het inpakken was. Zijn vraag daarbij is of kruisspinnen het hele jaar actief zijn. Het antwoord is nee, want kruisspinnen sterven net als veel andere inlandse spinnen als het kouder wordt, dus net voor de winter. Vrouwelijke kruispinnen spinnen in het najaar een cocon. De mannetjes zijn dan allang dood. In die cocon legt ze eitjes die ze een tijdje bewaakt. De eitjes bevriezen niet omdat ze geen celstructuren bevatten die bevriezen kunnen en dus overwinteren kruisspinnen als eitjes. In het begin van het daarop volgende jaar, wanneer het wat warmer wordt, gaat de ontwikkeling van de spinnetjes verder. Jonge kruisspinnen blijven in het begin in het cocon en als er weer voldoende voedsel is, gaan ze ieder hun eigen weg. Zie ook een mooi filmpje van Wolffman325

Een heksenkring in Oisterwijk (foto: Yvonne Oudenhuijsen)
Een heksenkring in Oisterwijk (foto: Yvonne Oudenhuijsen)

Rubriek mooie foto’s
Een mooie foto van een kring van roestvlekzwam. Gevonden in Oisterwijk door Yvonne Oudenhuijsen.

Overal in Brabant zijn er activiteiten tijdens De Nacht van de Nacht.

Kijk eens op de website van Nacht van de Nacht voor activiteiten.

Mindwalk voor het goede doel
Zondag 27 oktober van 10:00 uur tot ongeveer 11.30

Serious Request / Metakids
Beleef de Herfst met een Mindwalk voor het goede doel in de Bedafse Bergen. Een fijne manier om bewust in de natuur te wandelen en tegelijkertijd bij te dragen aan Serious Request/Metakids.

Een mooie kans om op een eenvoudige en relaxte manier iets goeds te doen voor jezelf én voor een ander!

Meer informatie:
Bedafse Bergen, na aanmelden krijg je informatie over de vertrekplek

• €12,50 per deelname, de opbrengst gaat volledig naar Serious Request / Metakids

• Informatie en aanmelden, via Christianne telefoonnummer 06 - 440 555 92

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.